Με αυξομειώσεις στα όρια αναλήψεων από καταθετικούς λογαριασμούς μέσω των ΑΤΜ και με περιορισμό της δυνατότητας χρήσης των διαθέσιμων υπολοίπων που παρέχονται από τις εγκεκριμένες γραμμές χρηματοδότησης με το «πλαστικό» χρήμα επιχειρούν οι τράπεζες να διαχειριστούν τις δυσμενείς συνθήκες ρευστότητας που επικρατούν τους τελευταίους μήνες. Τα πιστωτικά ιδρύματα προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο να ελέγξουν ανάλογα με τις καθημερινές ανάγκες τους τις εκροές μετρητών, ενώ μέσω της μείωσης των ορίων στις πιστωτικές κάρτες, ειδικά για τις αναλήψεις, επιχειρούν να περιορίσουν και τον κίνδυνο των επισφαλειών. Παράλληλα, επιβάλλοντας ποινές στους κακοπληρωτές, δημιουργούν αντικίνητρα ως προς την αθέτηση εξόφλησης των οφειλομένων.
Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, οι μεγάλες εκροές καταθέσεων που έχουν καταγραφεί μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου, λόγω του κλίματος πολιτικής αβεβαιότητας που επικρατεί, έχουν οδηγήσει τα πιστωτικά ιδρύματα στη λήψη εκτάκτων μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Μεταξύ αυτών, ορισμένες τράπεζες, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε ημέρας, μεταβάλλουν τα αποθέματα μετρητών που διατηρούν στα ΑΤΜ και μειώνουν μονομερώς τα όρια αναλήψεων. Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν και περιορίζουν τις διαρροές κεφαλαίων όταν τα πράγματα δυσκολεύουν και η ζήτηση για χρήματα αυξάνεται σημαντικά.
Εξάλλου, από την έναρξη της κρίσης, οι τράπεζες προχώρησαν σε σημαντική μείωση των ορίων ανάληψης μετρητών μέσω των πιστωτικών καρτών, τα οποία ως και το 2008 δεν διέφεραν από τα διαθέσιμα υπόλοιπα που ίσχυαν για αγορές. Τα πιστωτικά ιδρύματα ξεκίνησαν το συμμάζεμα σε πρώτη φάση με την κατάργηση ανενεργών πιστωτικών καρτών και όσο βάθαινε η ύφεση και κατ’ επέκταση οι καθυστερήσεις προχωρούσαν σε ολοένα πιο δραστικά μέτρα. Με τον τρόπο αυτόν περιόρισαν παλαιές γραμμές πίστωσης με διαθέσιμα υπόλοιπα που παρέπεμπαν σε άλλες εποχές και μείωσαν τα όρια για αναλήψεις μετρητών ακόμη και κατά 80%.
Από την άλλη πλευρά, επιβάλλουν ποινές και πέναλτι στους κατόχους των πιστωτικών καρτών που δεν πληρώνουν στην ώρα τους τις οφειλές τους. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση καθυστέρησης στην πληρωμή έστω και της ελάχιστης μηνιαίας δόσης, αυτομάτως η κάρτα βγαίνει εκτός κυκλοφορίας, καθώς ο κάτοχός της δεν μπορεί να τη χρησιμοποιήσει, έστω και αν υπάρχει περιθώριο βάσει του προεγκεκριμένου ορίου του.
Στον αντίποδα βέβαια, όσοι είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απολαμβάνουν ανάλογα με την τράπεζα μια σειρά προνόμια. Αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν τη μείωση του επιτοκίου για ένα διάστημα για όλες τις αγορές ή τα βασικά είδη ανάγκης, την επιστροφή μετρητών επί των συναλλαγών ή την απαλλαγή από την ετήσια συνδρομή. Επιπλέον, για να απολαύσει κάποιος τα προγράμματα επιβράβευσης ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν, θα πρέπει να μην εμφανίζει καθυστέρηση στις πληρωμές του. Σε κάθε περίπτωση πάντως η κρίση έχει επιδράσει αρνητικά στην αγορά των πιστωτικών καρτών, το μέγεθος της οποίας έχει υποχωρήσει σχεδόν στο 1/3 των υψηλών που είχε καταγράψει το 2008. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα τόσο του περιορισμού της κατανάλωσης όσο και του ξεκαθαρίσματος που πραγματοποίησαν οι ίδιες τράπεζες στην αγορά τα τελευταία χρόνια.
Την ίδια περίοδο ωστόσο πελάτες με επαρκή εισοδήματα και ικανοποιητική πιστοληπτική ικανότητα εξοικειώθηκαν με τη χρήση των καρτών, χρεωστικών και πιστωτικών, ως μέσου πληρωμών, γεγονός που αποτυπώνεται στην αύξηση του αριθμού των συναλλαγών ανά σημείο πώλησης και ανά καρτούχο. Τα προγράμματα επιβράβευσης έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάδοσή τους ως μέσου πληρωμών προς αντικατάσταση των μετρητών στις καθημερινές συναλλαγές, καθώς οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα, χωρίς να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ σε τόκους, να περιορίσουν τα μηνιαία τους έξοδα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
