Προσηλωμένος στο σχέδιο Α, την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη, δηλώνει σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γκίντο Βεστερβέλε. Ωστόσο, δεν δείχνει να έχει δεύτερες σκέψεις για την αποτελεσματικότητα του ελληνικού προγράμματος και καλεί την Ελλάδα να αγνοήσει τους λαϊκιστές «που υπόσχονται ευημερία χωρίς σκληρή προσπάθεια». Τέλος, εμμένει στη σκληρή γραμμή κατά της έκδοσης ευρωομολόγων, τονίζοντας ότι θα στείλουν μήνυμα στις αγορές ότι η Ευρώπη δεν μαθαίνει από τα λάθη της, ενώ θεωρεί επιτακτική τη βαθύτερη ενοποίηση στην ΕΕ ως απάντηση στην κρίση.
Είναι πραγματικά προετοιμασμένη η Γερμανία να δεχθεί την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη; Συμφωνείτε με τη Bundesbank που λέει ότι το κόστος θα είναι «διαχειρίσιμο»;
«Θέλουμε την Ελλάδα εντός της ευρωζώνης ως σεβαστό και ισότιμο μέλος: αυτή είναι η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης και προσωπικός μου στόχος. Εχω ιδιαίτερο σεβασμό και εμπιστοσύνη στη σοφία του ελληνικού λαού ότι σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι στο οποίο έχει φτάσει θα λάβει τις σωστές αποφάσεις».
Ανησυχείτε για τις ανοιχτές αναφορές πολλών ευρωπαίων αξιωματούχων για την πιθανότητα εξόδου και το πώς αυτές επηρεάζουν π.χ. το ελληνικό τραπεζικό σύστημα;
«Δεν συμμετέχω σε δημόσιες συζητήσεις περί ενός σχεδίου Β. Πρέπει να δουλέψουμε πολύ σκληρά για να επιτύχει το σχέδιο Α. Η Ελλάδα κρατάει τη μοίρα της στα χέρια της. Οι Ελληνες είναι αυτοί που θα αποφασίσουν ποιον δρόμο θέλουν να ακολουθήσουν. Η Ελλάδα είναι σημαντικό τμήμα της ΕΕ και της ευρωζώνης. Η χώρα σήμερα βαδίζει σε έναν δύσκολο δρόμο. Αν οι προσπάθειες συνεχιστούν με επιτυχία, τότε θα υπάρξει σύντομα φως στην άκρη του τούνελ».
Ας μιλήσουμε γι’ αυτές τις προσπάθειες. Τι περιθώρια πιστεύετε ότι υπάρχουν για τροποποιήσεις του δεύτερου μνημονίου; Συμφωνείτε ότι κάποια στοιχεία του, όπως και του πρώτου, έχουν πλέον αποδειχθεί οικονομικά ατελέσφορα και πολιτικά τοξικά;
«Η πολιτική μας για την υπέρβαση της κρίσης βασίζεται σε τρεις πυλώνες: το δημοσιονομικό σύμφωνο, την αλληλεγγύη και ένα σύμφωνο για την ανάπτυξη. Εκεί εστιάζουμε τώρα τις προσπάθειές μας».
Εχουν ακουστεί πολλά για το αναπτυξιακό σκέλος, π.χ. για τα λεγόμενα project bonds. Δεν είναι όμως πολύ μικρής κλίμακας για να αμβλύνουν τις αυξητικές τάσεις της ανεργίας στον ευρωπαϊκό Νότο;
«Δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε την ανάπτυξη με νέα χρέη. Η ανάπτυξη επιτυγχάνεται μέσω της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, μέσω επενδύσεων στις υποδομές, την εκπαίδευση, την έρευνα και τις επιστήμες. Αυτές πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της Ευρώπης στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Είναι η καλύτερη απάντηση, ιδιαίτερα για τους νέους, στις τάξεις των οποίων η ανεργία είναι απαράδεκτα υψηλή.
Μια πραγματική στροφή προς την ανάπτυξη μπορεί να έλθει γρηγορότερα απ’ ό,τι πιστεύουν πολλοί. Πριν από δέκα χρόνια η Γερμανία ήταν ο «ασθενής» της Ευρώπης. Ακολουθήσαμε ένα δύσκολο μονοπάτι, γεμάτο εμπόδια και πολλές διαμαρτυρίες. Ακολουθήσαμε όμως την οδό των μεταρρυθμίσεων με αποφασιστικότητα και τώρα η Γερμανία είναι πιο ισχυρή από ποτέ. Ελπίζω ο ελληνικός λαός να επιλέξει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων και να μην ακολουθήσει λαϊκιστικές υποσχέσεις, σύμφωνα με τις οποίες μπορεί να υπάρξει ευημερία χωρίς σκληρή προσπάθεια».
Η μεγάλη πλειονότητα των Ελλήνων νιώθει ότι κάνει θυσίες χωρίς να υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ. Εσείς δεν βλέπετε στοιχεία που πρέπει να αλλάξουν στο ελληνικό πρόγραμμα για να γίνει βιώσιμο;
«Δεν μπορώ να αποφασίσω για την Ελλάδα, οι Ελληνες μόνο μπορούν να αποφασίσουν για το μέλλον τους. Ελπίζω να μην εγκαταλείψουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, γιατί σύντομα θα φέρουν αποτέλεσμα».
Θα δεχόσασταν όμως ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής αν μπορούσε να πετύχει τους υφιστάμενους στόχους;
«Υπάρχουν συμφωνίες οι οποίες πρέπει να τηρηθούν και από τις δύο πλευρές. Υπερβαίνουν κατά πολύ την απλή δημοσιονομική εξυγίανση και προβλέπουν απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Σε αυτό το πλαίσιο συνεχίζουμε να εργαζόμαστε. Η ανάπτυξη δεν επιτυγχάνεται όμως με αύξηση δαπανών, αλλά με καλύτερα στοχευμένες δαπάνες. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 80 δισ. ευρώ στα διαρθρωτικά ταμεία, τα οποία μπορούμε να επενδύσουμε τώρα στην ανάπτυξη και στην ανταγωνιστικότητα. Θα πρέπει να προωθήσουμε και την εμβάθυνση και διεύρυνση της κοινής αγοράς. Αυτό θα μπορούσε να δώσει μια ταχεία ώθηση στην οικονομία».
Στο θέμα των ευρωομολόγων: κάθε φορά που έρχονται στην επικαιρότητα η Γερμανία τα απορρίπτει λέγοντας ότι θα υπονομεύσουν τη μεταρρυθμιστική δυναμική στις χώρες του Νότου. Δεδομένου του δημοσιονομικού συμφώνου, που διασφαλίζει τη δημοσιονομική πειθαρχία, και της ανάγκης να πειστούν οι επενδυτές οριστικά ότι δεν απειλούνται χώρες με έξωση από το κοινό νόμισμα, δεν είναι ώρα η Γερμανία να αλλάξει στάση;
«Τα ευρωομόλογα θα έχουν δύο συνέπειες: περισσότερο χρέος και ακόμη χαμηλότερη ανταγωνιστικότητα».
Γιατί περισσότερο χρέος;
«Γιατί θα είναι πιο εύκολο για τις χώρες να δανειστούν, να ακολουθήσουν τον «εύκολο» δρόμο».
Μα δεν το αποτρέπει αυτό το δημοσιονομικό σύμφωνο; Είναι σαν να μην πιστεύετε σε αυτό…
«Τα σύμφωνα σταθερότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι σημαντικά ορόσημα στην πορεία προς την υπέρβαση της κρίσης. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες συσσώρευσαν τις τελευταίες δεκαετίες πολλά χρέη. Σ’ αυτές συμπεριλαμβάνονται η Γερμανία και η Γαλλία».
Η Ιρλανδία; Η Ισπανία; Αυτές είχαν ιδιωτικό χρέος…
«Και εδώ πρόκειται για κρίση χρέους που στη συνέχεια μετατράπηκε σε κρίση εμπιστοσύνης απέναντι σε ολόκληρη την ευρωζώνη. Το κρίσιμο ερώτημα λοιπόν είναι: Πώς θα επαναφέρουμε την εμπιστοσύνη στο ευρώ; Αν διευκολύνουμε τη συσσώρευση νέων χρεών θα στείλουμε το λάθος μήνυμα σε όλους τους επενδυτές ανά τον κόσμο που σήμερα διστάζουν τόσο πολύ να επενδύσουν στην Ευρώπη, θα διαμηνύσουμε ότι δεν μάθαμε από τα λάθη μας».
Ποια είναι η θέση της Γερμανίας για τον ρόλο της Τουρκίας στην εισροή παράνομων μεταναστών στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας; Πιστεύετε ότι η συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ – Τουρκίας θα ανακόψει τη ροή των μεταναστών;
«Πρέπει να φυλάξουμε τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ καλύτερα. Η συνεργασία με τους γείτονές μας διαδραματίζει συνεπώς σημαντικό ρόλο σ’ αυτό. Μια προοδευτική σύγκλιση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση θα οδηγήσει κι εδώ σε βελτιώσεις».
Μακροπρόθεσμα, μπορεί το ευρώ να επιβιώσει χωρίς ουσιώδη πολιτική ένωση στην Ευρώπη;
Η μελλοντική ΕΕ θα έχει κοινό υπουργό Οικονομικών;
Το επόμενο βήμα
Ευρώπη δεν είναι μόνο το κοινό νόμισμα
Ευρώπη δεν είναι μόνο το κοινό νόμισμα
Πιστεύετε ότι σε συνθήκες ασφυκτικής λιτότητας και οικονομικής κατάρρευσης μπορούν να εφαρμοστούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις; Η βαθιά ύφεση δεν υπονομεύει τη μεταρρυθμιστική δυναμική;
«Η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ενωση στηρίζουν την Ελλάδα ώστε να ξεπεράσει μια βαθιά και επώδυνη κρίση, να εφαρμόσει τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις και να επιστρέψει από την υφεσιακή πορεία πάλι σε πορεία ανάπτυξης. Δεν θα πρέπει να υποτιμάται η αλληλεγγύη μας. Για βοήθεια προς την Ελλάδα, για τους δύο μηχανισμούς διάσωσης, το EFSF και το ESM, η Γερμανία έχει καταβάλει σχεδόν 250 δισ. ευρώ, σε πληρωμές και εγγυήσεις. Αυτό αντιστοιχεί σχεδόν στον ετήσιο προϋπολογισμό μας και υπερβαίνει την ετήσια οικονομική επίδοση της Ελλάδας».
Μακροπρόθεσμα, μπορεί το ευρώ να επιβιώσει χωρίς ουσιώδη πολιτική ένωση στην Ευρώπη;
«Συμφωνώ ότι η κρίση επιτάσσει να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα της ενοποίησης. Γι’ αυτό κάλεσα αρκετούς από τους ομολόγους μου να συμμετάσχουν σε μια ομάδα εργασίας που θα ασχοληθεί ακριβώς με το μέλλον της ΕΕ. Εδώ μιλάμε για πολύ περισσότερο από απλώς το δημοσιονομικό σύμφωνο και την αλληλεγγύη. Η ΕΕ είναι κάτι παραπάνω από κοινή αγορά και κοινό νόμισμα. Η Ευρώπη είναι το πεπρωμένο μας, η διασφάλιση της ευημερίας μας την εποχή της παγκοσμιοποίησης».
Η μελλοντική ΕΕ θα έχει κοινό υπουργό Οικονομικών;
«Είναι θέμα του μέλλοντος, δεν είναι κάτι που συζητάμε αυτή τη στιγμή».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
