Η νέα πρόκληση

Χρειάστηκε να λάβει επικίνδυνες διαστάσεις η οικονομική κρίση στην Ισπανία για να αρχίσει επιτέλους να κινείται κάτι στην Ευρώπη. Διότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, η οποία εκπροσωπεί περίπου το 2% της ευρωπαϊκής οικονομίας, η Ισπανία είναι η τέταρτη ισχυρότερη χώρα της ευρωζώνης και δεν θέλει και πολλή σκέψη για να αντιληφθεί κανείς τι θα σημάνει μια ενδεχόμενη κατάρρευσή της, όχι μόνον για το μέλλον του κλονιζόμενου ούτως ή άλλως ευρώ, αλλά και γενικότερα για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και δεν είναι τυχαίο που ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κάλεσε τους ευρωπαίους ηγέτες να δείξουν ότι έχουν όραμα για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Θα μπορέσει όμως η ευρωπαϊκή ηγεσία να ανταποκριθεί στη νέα αυτή πρόκληση, όταν ως σήμερα έχει αποδείξει ότι (όπως συμβαίνει άλλωστε και με την ελληνική πολιτική ηγεσία) είναι κατώτερη των περιστάσεων; Αυτό είναι το καίριο ερώτημα και μένει να δούμε αν τελικά ο κίνδυνος από τις καταστροφικές επιπτώσεις μιας κρίσης που συνεχώς φουντώνει θα οδηγήσει εκ των πραγμάτων στην υιοθέτηση μιας νέας πολιτικής.

Στη σκιά αυτών των καταλυτικών εξελίξεων η Ελλάδα ετοιμάζεται από μόνη της να εγκαταλείψει την ευρωζώνη και να πορευθεί «στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα». Διότι αυτό θα συμβεί με μαθηματική ακρίβεια την επομένη των εκλογών είτε ακυρωθεί το περιώνυμο μνημόνιο είτε υπάρξει αίτημα για επαναδιαπραγμάτευση. Και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι πολιτικοί αρχηγοί που περί άλλα τυρβάζουν, καθώς όλοι έχουν ειδοποιηθεί από τους δανειστές μας ότι περίπτωση μη εφαρμογής του προγράμματος που έχει συμφωνηθεί δεν υπάρχει. Αυτό που αντίθετα υπάρχει είναι η διάθεση να διεξαχθεί ενδεχομένως κάποια συζήτηση για την αποτελεσματικότερη επίτευξη των στόχων που έχουν ήδη τεθεί και οι οποίοι δεν αλλάζουν. Συζητείται επίσης (όπως ήδη προτάθηκε στην Ισπανία) η παράταση ενός ή δύο χρόνων για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Αν λοιπόν υπάρξει ακύρωση του μνημονίου, απλούστατα θα διακοπούν οι δόσεις του δανείου, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί το Ελληνικό Δημόσιο σε στάση πληρωμών, καθώς τα Ταμεία είναι ήδη άδεια και δεν υπάρχει προοπτική να γεμίσουν από άλλες πηγές, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις των εκπροσώπων ενός ανεύθυνου λαϊκισμού. Και τότε θα υποχρεωθούμε να βγούμε από την ευρωζώνη για να αρχίσουμε να τυπώνουμε και πάλι δραχμές. Τόσο απλά.

Η δυσάρεστη αυτή εξέλιξη καθίσταται ακόμη πιο πιθανή, μετά την εκδήλωση της κρίσης στην Ισπανία, καθώς οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα διστάσουν να εγκαταλείψουν μετεκλογικά την Ελλάδα (η οποία θα έχει αποδείξει ότι δεν θέλει να σωθεί) προκειμένου να προωθήσουν όλα τα διαθέσιμα κεφάλαια της βοήθειας προς την Ισπανία. Διότι η ευρωζώνη κινδυνεύει τελικά περισσότερο από την κατάρρευση της Ισπανίας παρά από την κατάρρευση της Ελλάδας. Και ας διατείνονται ορισμένοι στη χώρα μας ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα εγκαταλείψουν ποτέ την Ελλάδα και απλώς μας εκβιάζουν (με τη συνοδεία, βέβαια, του γνωστού παραμυθιού για αδίστακτους τοκογλύφους). Ενα ακόμη επιχείρημα που έρχεται να προστεθεί στη γνωστή λαϊκίστικη αντιμετώπιση πολύ σοβαρών προβλημάτων και η οποία μας έχει οδηγήσει εκεί όπου βρισκόμαστε σήμερα. Είναι άλλωστε η εύκολη λύση να φορτώνουμε πάντοτε στους ξένους την υπαιτιότητα για τα δεινά που υφιστάμεθα προκειμένου να αποφύγουμε τις δικές μας ευθύνες και την αποδοχή των τραγικών λαθών που δημιούργησαν το σημερινό δραματικό αδιέξοδο.