«Εχουμε φθάσει στο σημείο όπου χρειάζεται μια νέα «έκθεση Ντελόρ» που θα περιγράφει τα επόμενα βήματα προς την πολιτική, πλέον, ένωση» σημειώνει στο «Βήμα» κοινοτική πηγή. Εν όψει της Συνόδου Κορυφής του Ιουνίου οι συζητήσεις στην ΕΕ περιλαμβάνουν τις προτάσεις της Επιτροπής για τον προϋπολογισμό 2014-2020, τις συστάσεις για τα κράτη-μέλη που παρουσιάστηκαν την εβδομάδα που πέρασε, το «πακέτο της 6ης Ιουνίου» για την εσωτερική αγορά και την απελευθέρωση των υπηρεσιών και φυσικά την «τραπεζική ένωση» (banking union). Αυτό είναι και το θέμα των ημερών στις Βρυξέλλες. Ωστόσο, τόσο η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού όσο και ενός βραχίονα για τη χρηματοδότηση προβληματικών τραπεζών αποτελούν «σταυρόλεξα για δυνατούς λύτες» και οι αποφάσεις θα ληφθούν την ύστατη ώρα. Η ιδέα να χρησιμοποιηθεί ο ESM για αυτό παραμένει ζωντανή αλλά και… δύσπεπτη, κυρίως στη Γερμανία.
Κοινοτικές πηγές με γνώση των απόρρητων συζητήσεων σημειώνουν ότι αυτή τη φορά τα ευρωομόλογα θα συζητηθούν πολύ περισσότερο εν όψει και της Συνόδου του Ιουνίου. Παραμένει άγνωστο όμως με ποια μορφή. Η πρόταση του συμβουλίου των γερμανών εμπειρογνωμόνων με την οποία θα μπορούσαν να παρακαμφθούν οι αντιστάσεις του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου συζητείται πλέον ευρέως. Δεν πρόκειται, όμως, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, να ληφθούν άμεσες αποφάσεις.
Πώς θα μπορούσε λοιπόν να προωθηθεί η εμβάθυνση ώστε να αρχίσει να μορφοποιείται αυτό που η Ανγκελα Μέρκελ έχει αποκαλέσει δημοσιονομική ένωση; Η τραπεζική ένωση είναι ένα πρώτο βήμα αλλά δεν αρκεί. Η εναρμόνιση φορολογίας, η αμοιβαιοποίηση χρέους, ένας μεγαλύτερος κοινοτικός προϋπολογισμός αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις. Αντιδράσεις ωστόσο υπάρχουν ακόμη και για το τελευταίο, όπως διεφάνη από το non paper που κατέθεσαν επτά χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, για πάγωμα του προϋπολογισμού για την περίοδο 2014-2020. Το μήνυμα είναι ότι δεν χρειάζονται περισσότερα χρήματα αλλά καλύτερη αξιοποίηση των κονδυλίων.
Το Βερολίνο εμφανίζεται, τουλάχιστον δημοσίως, απομονωμένο. Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια διεξάγεται ευρύς διάλογος που δεν έχει καν ανοίξει σε άλλα κράτη. Η Μέρκελ και οι Σοσιαλδημοκράτες συμφωνούν ότι απαιτείται στενότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Οι Γερμανοί όμως δεν πρόκειται, επιμένουν ευρωπαίοι διπλωμάτες, να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη αν δεν πάρουν ανταλλάγματα σημαντικά, όπως η σοβαρή ενίσχυση των κοινοτικών θεσμών. Η γερμανίδα καγκελάριος υπογράμμισε άλλωστε ξανά την περασμένη Πέμπτη ότι η συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ πρέπει να γίνει χωρίς ταμπού και η αλλαγή των Συνθηκών δεν πρέπει να αποκλειστεί.
Ουσιαστικά η Γερμανία της Μέρκελ έχει μετακινηθεί από την παλαιότερη θέση ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να έχουν την πρωτοκαθεδρία στη λήψη αποφάσεων. Εχει πλέον στραφεί στην αναγκαιότητα εκχώρησης μέρους της εθνικής κυριαρχίας, με στενή επίβλεψη της δημοσιονομικής σταθερότητας από την Κομισιόν. Η στάση αυτή θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα με το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης, καθώς και με τη Γαλλία, που, παρά τα όσα λέει ο Φρανσουά Ολάντ για τα ευρωομόλογα, παραμένει αλλεργική στους υπερεθνικούς θεσμούς και σε παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας.
Το Βερολίνο θεωρεί το Δημοσιονομικό Σύμφωνο το πρώτο βήμα για όλα αυτά. Αλλωστε, μπορεί πολλοί να ξορκίζουν το… μικρόβιο της αλλαγής Συνθηκών αλλά στο Σύμφωνο προβλέπεται ότι εντός πέντε ετών από την υπογραφή του θα πρέπει να γίνει προσπάθεια να ενσωματωθεί σε κοινοτική συνθήκη. Κάτι τέτοιο θα συμπέσει με μια πιθανή δεύτερη θητεία Ολάντ, μετά τις γερμανικές εκλογές του 2013, από τις οποίες θα μπορούσε να προκύψει ένας «μεγάλος συνασπισμός» Χριστιανοδημοκρατών – Σοσιαλδημοκρατών.
Ευρωπαϊκή οικονομία
Με το χέρι στον συναγερμό
Με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, όταν κατέρρευσε η Lehman Brothers, παρομοιάζει τη σημερινή συγκυρία στην ευρωζώνη ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ. Σε άρθρο του στους «Financial Times» επισημαίνει ότι, όπως τότε, έτσι και σήμερα οι τράπεζες βρίσκονται υπό πίεση, οι καταθέτες με αργό αλλά σταθερό ρυθμό αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τις πιο ευάλωτες τράπεζες, η ΕΚΤ όπως η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) καθησυχάζει τις αγορές προσφέροντας ρευστότητα, όμως η ποιότητα των εγγυήσεων υποβαθμίζεται συνεχώς. Θεωρεί ότι η κρίση κλιμακώνεται και πως βρισκόμαστε ένα βήμα, όπως λέει, προτού οι ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες σπάσουν το τζαμάκι και χτυπήσουν το κουμπί του συναγερμού. Οπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να πέσει χρήμα στην αγορά για να αποφευχθεί, όπως και το 2008, η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος.
Με το χέρι στον συναγερμό
Με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, όταν κατέρρευσε η Lehman Brothers, παρομοιάζει τη σημερινή συγκυρία στην ευρωζώνη ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ. Σε άρθρο του στους «Financial Times» επισημαίνει ότι, όπως τότε, έτσι και σήμερα οι τράπεζες βρίσκονται υπό πίεση, οι καταθέτες με αργό αλλά σταθερό ρυθμό αποσύρουν τις καταθέσεις τους από τις πιο ευάλωτες τράπεζες, η ΕΚΤ όπως η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) καθησυχάζει τις αγορές προσφέροντας ρευστότητα, όμως η ποιότητα των εγγυήσεων υποβαθμίζεται συνεχώς. Θεωρεί ότι η κρίση κλιμακώνεται και πως βρισκόμαστε ένα βήμα, όπως λέει, προτού οι ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες σπάσουν το τζαμάκι και χτυπήσουν το κουμπί του συναγερμού. Οπερ σημαίνει ότι θα πρέπει να πέσει χρήμα στην αγορά για να αποφευχθεί, όπως και το 2008, η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
