Μια νέα μελέτη έρχεται να ανατρέψει όσα πιστεύαμε για τα λεγόμενα υπερηφαίστεια ή σούπερ-ηφαίστεια, οι εκρήξεις των οποίων είναι εκατοντάδες ή και χιλιάδες φορές πιο ισχυρές από εκείνες των υπόλοιπων ηφαιστείων.
Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι το χρονικό διάστημα από τη στιγμή που ξεκινούν οι διεργασίες σχηματισμού ενός υπερηφαιστείου μέχρι και τη στιγμή που αυτό θα εκραγεί για πρώτη φορά είναι περίπου 200 χιλιάδες έτη. Σύμφωνα ωστόσο με τη νέα μελέτη η ανάπτυξη και έκρηξη ενός υπερηφαιστείου μπορεί να γίνει μέσα σε μόλις μερικές εκατοντάδες χρόνια.
Τα υπερηφαίστεια
Οι εκρήξεις υπερηφαιστείων εκτοξεύουν γιγάντιες ποσότητες ηφαιστειακού υλικού. Τέτοιες εκρήξεις στο παρελθόν έχουν προκαλέσει τρομακτικές καταστροφές, όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο. Οι εκρήξεις υπερηφαιστείων είναι ικανές να μεταβάλουν το κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο και οι επιπτώσεις τους μπορεί να είναι οδυνηρές σε μεγάλο βάθος χρόνου για για πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας.
Η έκρηξη του ηφαιστείου Τόμπα στη Σουμάτρα της Ινδονησίας πριν από 74.000 χρόνια απελευθέρωσε 2.500 κυβικά χιλιόμετρα μάγματος – όγκος σχεδόν διπλάσιος από αυτόν του Εβερεστ – και θεωρείται δεδομένο ότι υπήρξε η μεγαλύτερη των τελευταίων 2 εκατομμυρίων ετών. Η καταστροφή που προκάλεσε ήταν κατακλυσμιαία και πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι κόντεψε να οδηγήσει σε εξαφάνιση το ανθρώπινο είδος. Εχουν εντοπιστεί περίπου δέκα υπερηφαίστεια: κάποια βρίσκονται στην επιφάνεια της Γης και άλλα στους πυθμένες των ωκεανών.
Η μελέτη
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Vanderbilt στο Τενεσί μελέτησαν δείγματα του υπερηφαιστείου που βρίσκεται στο Λονγκ Βάλει της Καλιφόρνιας. Η έκρηξη του συγκεκριμένου υπερηφαιστείου εκτιμάται ότι σημειώθηκε πριν από 760 χιλιάδες έτη και οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η στάχτη που ξεπήδησε από το εσωτερικό του κάλυψε τη μισή Βόρεια Αμερική.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η λίμνη μάγματος στο εσωτερικό του συγκεκριμένου ηφαιστείου (στην οποία συσσωρεύεται το ηφαιστειακό υλικό) δημιουργήθηκε μερικές εκατοντάδες ή λίγες χιλιάδες χρόνια πριν την έκρηξή του. Εκτιμούν ότι η ηλικία της κυμαίνεται μεταξύ των 500 ως 3000 χιλιάδων ετών.
«Η μελέτη που κάναμε δείχνει ότι αυτές οι πολύ μεγάλες λίμνες μάγματος έχουν μικρή διάρκειας ζωής και η έκρηξη προκαλείται λίγο καιρό μετά τη δημιουργία τους. Το γεγονός ότι η όλη διεργασία της δημιουργίας του μάγματος λαμβάνει χώρα σε ιστορικό και όχι γεωλογικό χρονικό ορίζοντα μεταβάλλει τελείως τη φύση του προβλήματος» αναφέρει ο Γκιγιέρμε Γκουάλντα, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Η μελέτη θεωρείται σημαντική από τη στιγμή που έχει εντοπιστεί η ύπαρξη ορισμένων μεγάλων λιμνών μάγματος στον πλανήτη. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα δεδομένα που έχουν στη διάθεση τους δείχνουν ότι κανένα από τα ηφαίστεια τα οποία «φιλοξενούν» τέτοιυ είδους λίμνες δεν βρίσκεται σε φάση διέγερσης. Η ανακάλυψη μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων μεθόδων πρόβλεψης μιας ηφαιστειακής έκρηξης. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Plos One».
