Ενα νέο αισθητήριο όργανο εντόπισαν αμερικανοί επιστήμονες στα σαγόνια των φαλαινών, με τη βοήθεια του οποίου τα θαλάσσια θηλαστικά αντιλαμβάνονται την ποσότητα της τροφής που εισρέει στο στόμα τους μαζί με τις τεράστιες ποσότητες νερού.
Το όργανο, σε σχήμα γκρέιπφρουτ, φέρει προεξοχές γεμάτες νευρικές απολήξεις στην επιφάνειά του και είναι κλεισμένο σε ένα «μαξιλαράκι» από μαλακό υλικό που μοιάζει με γέλη.
«Μαέστρος» της διατροφής
Η ανακάλυψη έρχεται από τους επιστήμονες του Ιδρύματος Σμιθσόνιαν στην Ουάσινγκτον. Οι ίδιοι πιστεύουν ότι το όργανο ενδεχομένως να ανταποκρίνεται στην περιστροφή της γνάθου κατά το άνοιγμα και το κλείσιμο καθώς και στο ξεδίπλωμα του ελαστικού «σάκου» που χρησιμοποιεί η φάλαινα για να μαζεύει νερό και μαζί το γεύμα της.
«Πιστεύουμε ότι το συγκεκριμένο αισθητήριο όργανο στέλνει πληροφορίες στον εγκέφαλο με στόχο τον συντονισμό περίπλοκων μηχανισμών της διαδικασίας της διατροφής της φάλαινας, η οποία έχει να κάνει με την περιστροφή της άνω και κάτω γνάθου, την κίνηση της γλώσσας και το ξεδίπλωμα του ραβδωτού, ελαστικού σάκου που έχει στον λαιμό της» εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης δρ Νικ Πάιενσον.
Εκλεπτυσμένο «φιλτράρισμα» της τροφής
Αρκετά είδη φάλαινας τρέφονται ανοίγοντας το στόμα τους και γεμίζοντάς το με νερό, του οποίου ο όγκος ξεπερνά το συνολικό βάρος του σώματός τους. Μέσα σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα, με τη βοήθεια ενός εκλεπτυσμένου συστήματος που διαθέτουν τα συγκεκριμένα κήτη, οστρακόδερμα και ψαράκια φιλτράρονται και καταλήγουν στο στομάχι τους.
Οι επιστήμονες ακόμα προσπαθούν να κατανοήσουν τον μηχανισμό που κρύβεται πίσω από την ιδιαίτερη διαδικασία θρέψης των φαλαινών.
Ανακάλυψη εξελικτικής σημασίας
Με την πάροδο των ετών και προκειμένου να είναι σε θέση να «φιλτράρουν» το γεύμα τους, οι φάλαινες ανέπτυξαν τον εντυπωσιακό αυτόν διατροφικό μηχανισμό, ο οποίος αποτελείται από τον «ελαστικό» λαιμό τους και την κάτω σιαγόνα τους η οποία αποτελείται από δύο οστά με δυνατότητα ξεχωριστής κίνησης.
Το νέο όργανο που εντόπισαν οι επιστήμονες πιστεύεται ότι «ενορχηστρώνει» αρμονικά όλες τις απαραίτητες ενέργειες. Οι ερευνητές μελέτησαν μια ρυγχοφάλαινα και μια πτεροφάλαινα, που βρέθηκαν νεκρές στα ανοιχτά της Ισλανδίας. Με τη βοήθεια αξονικής τομογραφίας είδαν ότι στο «πιγούνι» τους και ανάμεσα στις άκρες των δύο οστών της κάτω γνάθου υπήρχε το «μπαλονάκι» που αναλάμβανε τον συντονισμό των ενεργειών που συνδέονταν με τη διαδικασία της θρέψης.
«Το συγκεκριμένο όργανο, πιστεύουμε ότι βοηθά τις φάλαινες να αντιλαμβάνονται την ποσότητα της τροφής που εισρέει στο στόμα τους» προσθέτει ο Πάιενσον.
«Εξελικτικά, το αισθητήριο αυτό όργανο παίζει θεμελιώδη ρόλο στη μέθοδο θρέψης που χρησιμοποιούν οι φάλαινες, η οποία θεωρείται από τις πλέον ακραίες μεθόδους θρέψης μεταξύ των θαλάσσιων ειδών» σχολιάζει από την πλευρά του ο καθηγητής και ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης δρ Μπομπ Σάντγουικ από το Πανεπιστήμιο British Columbia, στον Καναδά.
