Την Κυριακή, δύο βασικές κατηγορίες κομμάτων κονταροχτυπιούνται και για την τελευταία ψήφο, από την τεράστια Β’ Αθηνών έως το τελευταίο χωριό της Ελλάδας: τα «μνημονιακά» και τα «αντιμνημονιακά». Οι παλιές διακρίσεις με βάση την ιδεολογική κατεύθυνση των κομμάτων έχουν πλέον ξεπεραστεί πλήρως και εκείνο που προσδιορίζει τώρα την ταυτότητά τους είναι η θέση τους έναντι των δανειακών συμβάσεων και του οικονομικού προγράμματος που τα συνοδεύει. «Δεξιά» και «Αριστερά» είναι λέξεις χωρίς καμιά πλέον πραγματική σημασία – κάτι που σύντομα θα αλλάξει και πάλι…
Σε γενικές γραμμές, τα δύο μπλοκ εκφράζουν τις εξής θέσεις: το πρώτο, ότι πρέπει να ψηφιστούν τα μνημονιακά κόμματα για να επιτευχθεί σταθερότητα, παραμονή στο ευρώ, συνέχιση του προγράμματος και μέσα από αυτά να έρθει κάποτε η ανάπτυξη στη χώρα. Ότι άλλος δρόμος δεν υπάρχει και ότι ο κίνδυνος διακοπής του προγράμματος ισοδυναμεί με το τέλος της Ελλάδας. Το δεύτερο, υποστηρίζει γενικά την καταγγελία των δανειακών συμβάσεων σε διάφορες παραλλαγές από την πλήρη απαγκίστρωση έως την «επαναδιαπραγμάτευση». Υποστηρίζουν ότι αν οι συμβάσεις αυτές ισχύσουν, η Ελλάδα θα διαλυθεί από την ύφεση και θα ξεπουληθεί ολόκληρη.
Και τα δύο μπλοκ κομμάτων και θέσεων έχουν «τη λύση», το καθένα με τον δικό του τρόπο. Εχουν τις απαντήσεις, εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι αν οι πολίτες τα επιλέξουν, έστω και μέσα από έναν δύσκολο δρόμο, θα δώσουν την απάντηση στην κρίση και θα οδηγήσουν την Ελλάδα σε νέους δρόμους. Όμως, στη μεγίστη πλειοψηφία τους, τα κόμματα ψεύδονται.
Και τα δύο μπλοκ ξεχνούν αυτά που δεν βολεύουν τις απόψεις τους. Το «μνημονιακό» ξεχνά ότι τα δημόσια έσοδα και γενικά οι δημοσιονομικοί δείκτες έχουν καταρρεύσει, ξεχνά ότι τη Δευτέρα το πρωί η Τρόικα, που έχει σωπάσει σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα, θα είναι εδώ και θα μιλήσει. Δεν αναφέρουν καν τη λέξη τρόικα, δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό τους, παρά το γεγονός ότι με αυτή και μόνο με αυτή θα έχουν να κάνουν. Επίσης, τάζουν ότι εξασφαλίζουν το ευρώ, κάτι που κάθε άλλο παρά αλήθεια είναι. Την ίδια στιγμή, δεν σταματούν να μιλούν για ανάπτυξη, η οποία, υποτίθεται, θα έρθει…
Το «αντιμνημονιακό» μπλοκ λησμονεί συστηματικά ότι η Ελλάδα έχει πρακτικά ήδη πτωχεύσει και ότι το σύστημα δημοσίων πληρωμών δεν είναι πλέον ούτε σύστημα ούτε πληρωμών. Λησμονεί ότι η χώρα είναι πλήρως εξαρτημένη από τις αποφάσεις της τρόικας την οποία επίσης κι αυτό το μπλοκ δεν αναφέρει, παρά μόνον για να σηκώσει τους τόνους της ρητορείας. Αναφέρονται σε επιστροφή των «κλεμμένων ονείρων» και «δικαιωμάτων» του λαού, τα οποία δεν πρόκειται να επιστρέψουν ό,τι κι αν γίνει: αντίθετα, η απαγκίστρωση της Ελλάδας από το πρόγραμμα είναι πολύ πιθανό να κάνει και αυτά τα 370 ή τα 450 ευρώ τον μήνα να μοιάζουν με μακρινό όνειρο…
Δυστυχώς, είτε με τα όσα λένε, είτε με τα όσα αποσιωπούν, τα κόμματα και των δύο μπλοκ επί της ουσίας λένε ψέματα. Λένε ότι έχουν τις λύσεις, σε κάτι για το οποίο λύσεις πολύ απλά, δυστυχώς πλέον, δεν υπάρχουν. Και το μόνο που δεν συζητούν είναι η πραγματικότητα. Ότι, δηλαδή, η Ελλάδα έχει ήδη πτωχεύσει και ότι πράγματι έχει δύο δρόμους μπροστά της, αλλά πολύ διαφορετικούς από εκείνους που περιγράφουν.
Ο ένας, είναι η συμμόρφωση με τις δανειακές συμβάσεις. Κι αυτός θα σημαίνει, πολύ απλά, ότι η χώρα θα βρεθεί όντως και σύντομα σε επίπεδα αμοιβών, συντάξεων και κοινωνικού κράτους Ρουμανίας ή Βουλγαρίας με ανεργία μεγαλύτερη της Ισπανίας. Ο άλλος είναι η μη συμμόρφωση. Και αυτός, ουδείς μπορεί να γνωρίζει σήμερα πού οδηγεί: είναι ένας δρόμος άδηλος ως προς το αποτέλεσμά του, το οποίο, πάντως, έχει πολύ σημαντικές πιθανότητες να σημαίνει ότι η χώρα πρέπει να είναι έτοιμη να υποστεί ένα ακόμα πιο βίαιο και άμεσο σοκ…
Οσο για τα περί αναδιαπραγμάτευσης, αυτά καλό θα ήταν να είχαν σβηστεί από τη δημόσια συζήτηση σε μια τόσο κρίσιμη ώρα: επαναδιαπραγμάτευση δεν υπάρχει και αυτό το γνωρίζουν άπαντες. Για να μην υπάρχει και σχετική παρεξήγηση, μην κρυφτεί κανείς πίσω από την ίδια λέξη που χρησιμοποιεί ο Ολάντ: η Γαλλία δεν έχει υπογράψει κανένα μνημόνιο – αναφέρεται στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο, ουδεμία σχέση υπάρχει…
Την Κυριακή δεν έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε δύο δρόμους όπως μας τους παρουσιάζουν μέχρι και σήμερα το βράδυ τα κόμματα. Αυτές είναι ωραιοποιημένες εκδοχές της αλήθειας, τόσο ωραιοποιημένες, που δεν έχουν πια να κάνουν με την αλήθεια.
Την Κυριακή έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα στη βεβαιότητα και στην αβεβαιότητα: από τη μία πλευρά, τη βεβαιότητα της βίαιης και συθέμελης, εκ βάθρων άμεσης αποδόμησης και επαναδόμησης της ελληνικής πραγματικότητας με τεράστιο κόστος σε όλα τα επίπεδα. Η μετάβαση υπό αυτές τις συνθήκες και με τέτοια ταχύτητα από το τραγικό κράτος «μεγάλο εργοδότη» σε αυτό που πράγματι ένα κράτος θα έπρεπε να είναι, θα έχει ασύλληπτο κόστος για την ελληνική κοινωνία που εξαρτάται περίπου καθολικά από αυτό. Και, από την άλλη πλευρά, έχουμε την πλήρη αβεβαιότητα.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε πόλεμο και τα κόμματα, και στα δύο μπλοκ, διεκδικούν την ψήφο του λαού αποκρύπτοντας, ωραιοποιώντας και παραπλανώντας. Εχουν βαριά ιστορική ευθύνη γι’ αυτό. Θα έπρεπε να παρουσιάζουν τις θέσεις τους εξηγώντας πρώτα τους κινδύνους κι όχι τις φαιδρές και επικίνδυνες ωραιοποιήσεις αυτών των θέσεων. Τότε, θα έλεγαν την αλήθεια.
Τα κόμματα, και στα δύο μπλοκ, τάζουν ελευθερία, παραβλέποντας το βαρύ τίμημά της. Λένε ψέματα. Δεν λένε την αλήθεια. Αυτή, την πολύ επώδυνη αλήθεια, θα πρέπει να την ψάξει ο κάθε πολίτης μόνος και να αποφασίσει πώς θα σταθεί απέναντί της. Θα πρέπει να αποφασίσει εκείνος τι θέλει, μη δίνοντας σχεδόν την παραμικρή σημασία σε αυτά που ακούει… Θα πρέπει να σταθεί στους κινδύνους και όχι στις υποσχέσεις της κάθε πλευράς. Κι όταν σταθμίσει τους κινδύνους που και οι δύο πλευρές του αποκρύβουν, ο καθένας όπως πιστεύει, τότε να πάει στην κάλπη… Χωρίς να ξεχνά το θεμελιώδες: ότι, δυστυχώς, είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο, η χώρα και η κοινωνία θα διέλθουν πρώτα μέσα από μια κόλαση μέχρι να έρθει η, απόμακρη ακόμα στιγμή, που θα υπάρξει πάλι κάποιο φως…
