Ο Ντέμιαν Χιρστ βρήκε πρόσφορο έδαφος για την εκπλήρωση των επιδιώξεών του στον καιρό της ρηχότητας, της κουλτούρας των σελέμπριτι και του αχαλίνωτου καταναλωτισμού. Οταν όλα είναι εν δυνάμει business, τότε γιατί όχι και η τέχνη; Ο ίδιος τόλμησε και κατάφερε να κάνει πραγματικότητα τον διακαή πόθο της δικής του εποχής, που μπολιάστηκε από τη θατσερική απενοχοποίηση της εφευρετικότητας του εμπορίου: να αγγίξει δηλαδή την κορυφή χωρίς να διαθέτει απαραίτητα ικανότητες, αλλά χάρη στην πανέξυπνη αυτοπροβολή, στην πρόκληση ή στο σωστό μάρκετινγκ – για να μιλήσουμε με όρους εμπορίου.
«Ως καλλιτέχνης πρέπει να παρουσιάζεις τα πράγματα με έναν έξυπνο τρόπο, έτσι ώστε να φαίνεται ότι δίνεις την απάντηση, ενώ στην ουσία θέτεις την ερώτηση» είχε πει ο Χιρστ σε πρόσφατη συνέντευξή μας για το BHMagazino. Είναι, όμως, τέχνη ένας ταριχευμένος καρχαρίας; Με κάθε αφορμή (με πρόσφατη την αναδρομική έκθεσή του στην Tate Modern) ο φιλότεχνος κόσμος διχάζεται.
«Καλλιτέχνης είναι αυτός που παράγει πράγματα τα οποία οι άνθρωποι δεν χρειάζονται» είχε πει ο Αντι Γουόρχολ, πρώτος διδάξας του αξιώματος ότι ο τρόπος που κάνεις business στην τέχνη, ο τρόπος δηλαδή που την προωθείς και την πουλάς, είναι από μόνος του τέχνη. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο Χιρστ είναι ένας μίνι Γουόρχολ. Ενας Γουόρχολ με λιγότερο ταλέντο. Και το δικό του «Factory» διαθέτει – στρατιές καλλιτεχνών που δουλεύουν υπό την επίβλεψή του για να παράγουν πανομοιότυπα έργα – και βγάζει τη γλώσσα στο καλλιτεχνικό κατεστημένο, φθάνοντας ακόμη και στο σημείο να παρακάμψει τους συνήθεις μεσάζοντες προκειμένου να πουλήσει μόνος του έργα του σε δημοπρασία των Sotheby’s. Ο Χιρστ είναι συνεχιστής της παράδοσης που πιστεύει στην πλήρη ελευθερία της τέχνης και αναμασά απλουστευμένες τις θεωρίες του αμερικανού φιλοσόφου Αρθουρ Ντάντο, πείθοντας κατά κύριο λόγο τούς πλούσιους πελάτες ότι «τα πάντα είναι τέχνη». Αν είναι όντως (τέχνη) μόνο η ιστορία θα το δείξει. Προς το παρόν, το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Χιρστ είναι ο καλλιτέχνης που αξίζει στον καιρό του. Για την ακρίβεια, είναι ο καλλιτέχνης που εκφράζει ακραιφνώς τον καιρό του.