Κάτω από τον θόλο του Ζαππείου Μεγάρου ένα μπουλούκι ανδρών με μικρόφωνα και κάμερες ανοίγει τον δρόμο προς το «πόντιουμ»».
Το κοινό σηκώνεται από τις θέσεις του και χειροκροτεί. «Ελλάς, Ελλάς, Αντώνης Σαμαράς», φωνάζει το πλήθος. Αλλά ο άνδρας, που κάνει πανηγυρική είσοδο και έχει ωραίο μαύρισμα, δεν είναι ο αρχηγός της συντηρητικής ΝΔ. «Ο Καραμανλής», λέει θριαμβευτικά μια κυρία με ταγιέρ Σανέλ και συγκινημένη πιάνει το χέρι του διπλανού της.
Η εμφάνιση αποτελεί έκπληξη για τους κομματικούς συντρόφους, κυρίως όμως είναι μία χαρακτηριστική σκηνή γι’ αυτόν τον πιο σύντομο προεκλογικό αγώνα στην ιστορία της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο Κώστας Καραμανλής, ανηψιός του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας και ιδρυτή της παράταξης, Κωνσταντίνου Καραμανλή, κυβέρνησε την Ελλάδα από το 2004 μέχρι το 2009. Η πιο φιλική κατηγορία που διατυπώνεται εναντίον του είναι ότι, έχοντας πλήρη συνείδηση του κινδύνου, άφησε τη χώρα του να εισέλθει στη δίνη της καταστροφής. Το 2004 πανηγύρισε τη μέθη των Ολυμπιακών Αγώνων και στη συνέχεια δεν νοιάστηκε πια και για πολλά πράγματα.
Στην πραγματικότητα, αυτός ο προεκλογικός αγώνας έπρεπε να διεξάγεται στο όνομα της ανανέωσης: Στις 6 Μαϊου θα λάβουν χώρα οι εκλογές, στις οποίες «αποφασίζεται η τύχη της Ελλάδας», γράφουν εθνικοί και διεθνείς σχολιαστές. Αλλά ο προεκλογικός αγώνας κινδυνεύει να εξελιχθεί σε άλλη μία στιγμιαία απεικόνιση της ελληνικής έλλειψης προοπτικής.
Ο Αντώνης Σαμαράς, ο πρόεδρος της προηγούμενης ακόμα στις δημοσκοπήσεις ΝΔ και συνεπώς ίσως ο μελλοντικός Πρωθυπουργός, θα παρουσιάσει αυτό το κυριακάτικο πρωινό το οικονομικό πρόγραμμα του κόμματός του. Το μήνυμά του είναι: «Ένα πράγμα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε: Θέλουμε να τα αλλάξουμε όλα».
Σπάνια έχουν διαψευστεί προεκλογικά συνθήματα τόσο έκδηλα όσο εδώ με την εμφάνιση του πρώην προέδρου του κόμματος Καραμανλή. Ο Αντώνης Σαμαράς εξαγγέλλει τη νέα αρχή – και βάζει μπροστά τον προκάτοχό του. Επί διόμισι χρόνια, μετά την ήττα από το ΠΑΣΟΚ του Γεωργίου Παπανδρέου το φθινόπωρο του 2009, ο Καραμανλής σιωπούσε. Δεν υπάρχει καμία δήλωσή του, ούτε για την κρίση, αλλά ούτε και για πλήθος παραλείψεων κατά την περίοδο διακυβέρνησής του. Τώρα κάνει και πάλι την εμφάνισή του και διεξάγει προεκλογικό αγώνα υπέρ της παράταξής του. Σαν να μη συνέβη τίποτα.
Κρίση; Ποια κρίση;
Οι εκλογές των Ελλήνων ενδιαφέρουν τώρα, αντίθετα με πριν, και ένα σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας κοινότητας. Ήδη η ημερομηνία των εκλογών έγινε αντικείμενο πολιτικής συζήτησης: Ο γερμανός υπουργός οικονομικών Βόλφγκανγ Σόιμπλε συνέστησε ευθέως στους Έλληνες να μην ψηφίσουν καλύτερα τώρα, αφού τον Ιούνιο θα πρέπει να προγραμματιστεί η δημοσιονομική πολιτική του 2014.
Η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστιάν Λαγκάρντ μάλιστα ενεργοποιήθηκε στην προεκλογική μάχη και εξέφρασε απροκάλυπτα τη στήριξή της στα δύο μεγάλα κόμματα. Μόνον η ΝΔ ή το σοσιαλιστικό αντίστοιχό της, το ΠΑΣΟΚ, εγγυώνται την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη και επομένως «την ασφάλεια και σταθερότητα, που χρειάζεται επειγόντως τώρα η Ελλάδα» δήλωσε.
«Είναι παράλογο που εκείνοι ακριβώς οι οποίοι έριξαν το αμάξι στον τοίχο αναμένεται να το βγάλουν από τη λάσπη», λέει ο πολιτικός επιστήμονας Σεραφείμ Σεφεριάδης.
Το περιστατικό με τον Καραμανλή, που προαναφέρθηκε, δείχνει πόσο ακατάλληλα συνεχίζει να αντιδρά η ελληνική πολιτική τάξη. Ωστόσο, είναι βαθιά ριζωμένο στον λαό το αντανακλαστικό της αναζήτησης σωτηρίας στα δύο μεγάλα κόμματα, παρά την προφανή οικονομική κακοδιαχείριση, και όχι στα αριστερά ή δεξιά μικρά κόμματα. Μετά την απώλεια κατά τους περασμένους μήνες μεγάλου μέρους των ψηφοφόρων τους – σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις – η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ συγκεντρώνουν και πάλι στις τελευταίες δημοσκοπήσεις σχεδόν το 26% (ΝΔ) και το 19% (ΠΑΣΟΚ). Τον Φεβρουάριο οι Σοσιαλιστές είχαν καθηλωθεί στο 8%. Ένα 37% θα αρκούσε ως ισχνή πλειοψηφία για τον σχηματισμό κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού – του σχηματισμού που επιθυμούν οι διεθνείς δανειστές.
Το ότι η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει πολύ όσον αφορά την ανανέωση δεν το καθιστά σαφέστερο τίποτε άλλο από τους ίδιους τους υποψηφίους των δύο μεγάλων κομμάτων – ο συντηρητικός Σαμαράς και ο σοσιαλιστής Ευάγγελος Βενιζέλος.
Ο Βενιζέλος, 55 ετών, μέχρι πρότινος Υπουργός Οικονομικών, ήταν έμπιστος του Ανδρέα Παπανδρέου, του πατέρα του πρώην πρωθυπουργού, Γεωργίου. Ο πατήρ Παπανδρέου συνέβαλε καθοριστικά με την πελατειακή πολιτική του στη δημιουργία του δυσλειτουργικού, διογκωμένου κρατικού μηχανισμού, στον οποίο ο Βενιζέλος τώρα κηρύσσει τόσο άνετα τον πόλεμο.
Ο αντίπαλός του Αντώνης Σαμαράς, 60 ετών, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, είχε επίσης διατελέσει υπουργός οικονομικών, υπουργός εξωτερικών και τελικά υπουργός πολιτισμού. Ο Κώστας Καραμανλής ήταν εκείνος ο οποίος τον συμπεριέλαβε στο υπουργικό του συμβούλιο. Το γεγονός ότι ειδικά ο Σαμαράς είναι τώρα εκείνος ο οποίος θέλει να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή υπόθεση, φαντάζει κάπως ειρωνικό. Επί μήνες απέρριπτε τα απαιτούμενα από την ΕΕ μέτρα λιτότητας και τορπίλισε κάθε πρόταση για συνεργασία με τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου.
Ο Σαμαράς έχει τη φήμη του διψασμένου για εξουσία οπορτουνιστή. Παρόλες τις δημοσκοπήσεις θέλει να κυβερνήσει μόνος του μετά τις 6 Μαϊου, οι υποσχέσεις του ηχούν τόσο μεγαλόστομες σαν να είναι η Ελλάδα μια ευημερούσα περιοχή και όχι ένα χρεοκοπημένο κράτος. Δεν θέλει περαιτέρω περικοπές μισθών, θέλει να αυξήσει τις συντάξεις, τον ανώτατο φορολογικό συντελεστή, αλλά και να μειώσει τον ΦΠΑ και να υποστηρίξει περισσότερο τις φτωχές οικογένειες με παιδιά.
Πώς προτίθεται να χρηματοδοτήσει τις υποσχέσεις του; «Πρέπει να περιορίσουμε τη σπατάλη» είναι μία από τις απαντήσεις του, που δεν είναι από τις πειστικότερες, αλλά είναι αυτή που δίνει πιο συχνά. Κατά τα άλλα, υπάρχουν και οι κοινοτικές επιδοτήσεις.