Θέλετε να µου πείτε πώς σας ήρθε η ιδέα για την Πινακοθήκη Γρηγοριάδη; «Ασχολούµαι επί τριάντα χρόνια µε την τοπική αυτοδιοίκηση και είναι γεγονός ότι και εγώ και άλλοι ιδρύσαµε χώρους πολιτισµού, αλλά πάντοτε – µοιραία – παρενέβαινε η γραφειοκρατία και αλλοίωνε τις προθέσεις µας. Η ένταξη σε δηµόσιο πλαίσιο ακύρωνε όποια καλή πρόθεση. Η Πινακοθήκη άνοιξε για το κοινό πέρυσι τον Ιανουάριο στο Νέο Ηράκλειο. Η πρώτη έκθεση ήταν του Αλέξη Ακριθάκη, του σπουδαίου καλλιτέχνη που άλλαξε την ελληνική ζωγραφική και τον οποίο ο Ταχτσής χαρακτήρισε ως “ωραιότερο έφηβο της Αθήνας”. Ηταν φίλος µου και κατάφερα να πάρω τα ηµερολόγιά του, τα οποία προβάλαµε εδώ».
Η συλλογή σας ξεκίνησε από τον Ακριθάκη, αλήθεια; «Κατά ένα µέρος ναι. Αν δεν είχα όλα τα έργα του Ακριθάκη µετά το 1987, όταν πέθανε ο Αλέξανδρος Ιόλας που ως τότε δεν άφηνε κανέναν άλλο να αγοράσει έργο του, δεν θα είχα σκεφτεί να κάνω συλλογή. Επειτα πήγα στην γκαλερί “Το Μήλο” απ’ όπου άρχισα να αγοράζω πολλά έργα Ελλήνων του 20ού αιώνα. Αντί να αγοράζω ακίνητα αγόραζα πίνακες».
Θα ήταν σίγουρα σηµαντικά τα εγκαίνιά σας σε έναν δήµο της περιφέρειας της Αθήνας. «Εχει µεγάλη σηµασία η ανάπτυξη µακριά από το κέντρο των εξελίξεων. Θυµάµαι την έκρηξη των ανθρώπων της Λυρικής Σκηνής, όταν – ως πρόεδρός της – τους είπα ότι θα κάνουµε διάφορες παραστάσεις στον Βόλο, στην Κέρκυρα και σε άλλα µέρη στην Ελλάδα. Μάλιστα, είχαµε κάνει µια παράσταση, την “Τραβιάτα”, στο θέατρο του Πειραιά για τα µέλη της ΓΣΕΕ. “Μα, θα πάει ο εργάτης να δει όπερα; ” µας έλεγαν και συµπλήρωναν ότι αυτά είναι για τους διανοούµενους, για τους αστούς, για τους αριστοκράτες. Εγώ είπα ότι αν του την πας, θα πάει και πράγµατι ήρθε. Η όπερα µπορεί να µιλήσει σε όλους».
Τι ήρθε πρώτο στη ζωή σας: η Αριστερά, η ιατρική ή ο πολιτισµός; «Γεννήθηκα το 1935 στη ∆ράµα, ήταν µια αρχαία εποχή και απορώ πώς επιβιώνω ακόµη. Οταν γεννήθηκα µε περιέφεραν πάνω σε ένα γαλάζιο µαξιλαράκι για να µε δουν οι περίπου 20.000 κολίγοι του πατέρα µου που ήταν τσιφλικάς, για να δουν όλοι τον διάδοχο της δυναστείας. Οµως ο διάδοχος βγήκε αριστερός. Πήγα στη στρατιωτική ιατρική σχολή ακριβώς για να “ξεκόψω” από την οικογένειά µου. Οπως καταλαβαίνετε, δεν υπήρχε άλλος αριστερός στη σχολή και µε έτρωγε η µοναξιά. Στα 20 µου, στο δεύτερο έτος, σε ένα έγγραφο της σχολής “έβαλα παύλα εκεί που έπρεπε να συµπληρώσω το θρήσκευµά µου. Προκλήθηκε σκάνδαλο! Πέρασα από στρατοδικείο, αλλά δεν µε απέλυσαν τελικώς επειδή ήµουν άριστος φοιτητής. Επειτα υπηρέτησα στο Βασιλικό Ναυτικό ως την 21η Απριλίου 1967. Εκείνη τη µέρα φόρεσα την καλή µου στολή του υποπλοιάρχου και µπήκα στο λεωφορείο των αξιωµατικών κρατώντας την “Αυγή”. Ως το µεσηµέρι µε είχαν αποτάξει. Ηµουν ασφαλώς ενταγµένος στην Ε∆Α και συµµετείχα µε τον Μανόλη Αναγνωστάκη και τον Τίτο Πατρίκιο στο ιστορικό µηνιαίο περιοδικό “Επιθεώρηση τέχνης”, του οποίου έχω όλα τα τεύχη. Επιπλέον, η φεουδαρχική οικογένειά µου µου κληροδότησε µια βιβλιοθήκη 18.000 τόµων από πέντε αιώνες, από τις µεγαλύτερες στην Ευρώπη».
Οπότε ο πολιτισµός ήταν παρών στην οικογένειά σας. «Εχω µια ενδιαφέρουσα οικογένεια. Πρώτη ξαδέλφη µου ήταν η διάσηµη ενδυµατολόγος του “Υπέροχου Γκάτσµπι” Θεώνη Βαχλιώτη-Ολντριτζ, ενώ επίσης πρώτη ξαδέλφη µου ήταν η διακοσµήτρια Ρένα Γρηγοριάδη-Ντουµά, σύζυγος του Ζαν Λουί Ντουµά, γιου του ιδρυτή της φίρµας Hermès».
Ησασταν επίσης ένας από τους κατηγορουµένους στη δίκη των ηγετών της Αριστεράς ∆ρακόπουλου – Παρτσαλίδη, καθώς και άλλων 24 κοµµουνιστών κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. «∆ικαστήκαµε 24, αλλά µόνο οι εφτά καταδικάστηκαν. Μας κατηγορούσαν ότι θέλαµε ανατροπή του πολιτεύµατος, ωστόσο εµείς απαντούσαµε πως δεν θέλουµε κάτι τέτοιο – θέλαµε να φύγει η χούντα. “∆ηλαδή να επανέλθει ο βασιλιάς;” ρωτούσαν τότε. Ναι, λέγαµε ότι δεν είχαµε κανένα πρόβληµα. ∆εν είχαν, ωστόσο, πράξεις µας που να αποδεικνύουν απόπειρα ανατροπής του πολιτεύµατος, δεν βάζαµε βόµβες. Εγώ πήγα στη δίκη µε γυαλιά ηλίου γιατί συν τοις άλλοις είχα πάθει και αποκόλληση αµφιβληστροειδούς εκείνη την περίοδο. Ηµουν επίσης και µέσα στο Πολυτεχνείο. Εραψα περίπου 62 ανθρώπους τότε. Είχα περάσει από τη φεουδαρχία στον στρατό για να καταλήξω στην Αριστερά»!
Εκτός από ιστορικό µέλος του ΚΚΕ Εσωτερικού, υπήρξατε επί δύο τετραετίες δήµαρχος του Νέου Ηρακλείου και έπειτα δηµοτικός σύµβουλος. Το κλισέ θέλει την Αριστερά να µην ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως για την τοπική αυτοδιοίκηση… «Η Αριστερά χρησιµοποιούσε πάντοτε την τοπική αυτοδιοίκηση για να κατηγορεί το κεντρικό κράτος ότι δεν της δίνει πόρους και αρµοδιότητες, πράγµα που αληθεύει. Είναι όµως διαφορετικό να παλεύεις γι’ αυτό και άλλο να µην κάνεις τίποτα. Η διαφορά µας µε το ΚΚΕ ήταν ότι πάντοτε παίζαµε µε τους όρους του καπιταλισµού, µε τους όρους της αστικής τάξης. ∆εν παίζουµε σε ένα µυθικό γήπεδο, όταν θα έχει καταρρεύσει ο καπιταλισµός. Οπου διοικήσαµε άνθρωποι της Ανανεωτικής Αριστεράς, οι δήµοι ήταν τελείως αλλιώτικοι. Επίσης παραχώρησα την αποζηµίωσή µου σε ένα ειδικό ταµείο όπου µοιραζόταν σε απόρους. Θυµάµαι µάλιστα την έκπληξη των πιο συντηρητικών υπαλλήλων του δήµου όταν η χήρα του γιατρού Τσιρώνη ερχόταν και έπαιρνε κάποια χρήµατα για να ζήσουν τα παιδιά της µετά τη δολοφονία του συζύγου της».
Ποια ήταν η σχέση σας µε το ΚΚΕ; «Κατά περίεργο τρόπο µε στήριζε κάθε φορά και το ΚΚΕ, γιατί ο Φλωράκης δεν µπορούσε να πει ότι ο Γρηγοριάδης δεν είναι καλός κοµµουνιστής στο Ηράκλειο. Ηταν πανελλαδική πρωτοτυπία το ότι στηριζόµουν από το ΚΚΕ και από το ΚΚΕ Εσωτερικού ταυτοχρόνως. ∆ιατηρούσα καλές σχέσεις γνωρίζοντας τα λάθη τους και τρέφω µεγάλη εκτίµηση για µερικούς αγωνιστές, όπως ο Σπύρος Χαλβατζής ή ο Νίκος Μπογιόπουλος. Ωστόσο, η Αλέκα Παπαρήγα εκφράζει σήµερα έναν σκληρό σταλινικό κοµµουνισµό, µε σκληρό µηχανισµό που τα ελέγχει όλα, όπου κανείς δεν έχει επιλογές. Φοβερό πράγµα! Εναν καλό καπιταλισµό δεν θα τον άλλαζα ποτέ για έναν τέτοιο κοµµουνισµό. Ακούγοµαι κάπως αφοριστικός;».
Ισως, αν λάβει κανείς υπόψη το παρελθόν σας. «Εκανα τις επιλογές µου µε ελευθερία, ουσιαστικό στοιχείο της ανθρώπινης προσωπικότητας. Χωρίς ελευθερία δεν µπορώ να εννοήσω τον πολιτισµό, όπως δεν µπορώ να τον εννοήσω ούτε µέσα στον καπιταλισµό. Στον καπιταλισµό η γυναίκα παραµένει στο περιθώριο ακόµη και σήµερα, ύστερα από τόσους αιώνες εξέλιξης. Οι οµοφυλόφιλοι παραµένουν απαγορευµένη τάξη. Οταν ο γιος µου ο Κλέωνας (σ.σ.: ο γνωστός ηθοποιός Κλέων Γρηγοριάδης) πήγαινε στο λύκειο, µε πήρε τηλέφωνο µια µέρα ο λυκειάρχης και είπε: “Κύριε δήµαρχε, θα αποβάλουµε τον γιο σας σήµερα”. Του λέω: “Να το κάνετε, δεν είναι αρµοδιότητά µου, αλλά τι έκανε πάλι;”. “Κρατούσε ένα πλακάτ που έγραφε να µη διώκονται οι οµοφυλόφιλοι και να διδάσκεται η σεξουαλική αγωγή στα σχολεία”. Η ελευθερία είναι µυστήριο πράγµα, δεν µπορείς να έχεις µισή ελευθερία».
Σήµερα πόσο ενεργός είστε πολιτικά; «Μου προτείνουν ακόµη να µπω στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, αλλά τους απαντώ να βάλουν τον Μανώλη Γλέζο ή τον Μίκη Θεοδωράκη. Πάντοτε “µου την έπεφταν” και γελάγαµε γι’ αυτό µε τον Μανόλη Αναγνωστάκη• κοπιάζαµε πολύ, µπαίναµε όλοι υποψήφιοι σε όλες τις εκλογές – βουλευτικές ή ευρωεκλογές – για να εκλεγεί τελικά µόνο ο Λεωνίδας Κύρκος. Τώρα συνεχίζεται η κακορίζικη ιστορία. Να κάνω πολιτική αφού υπάρχουν τόσοι νέοι άνθρωποι; Με πήρε τηλέφωνο ο Μάνος Ελευθερίου να υπογράψω διακήρυξη ίδρυσης της ∆ηµοκρατικής Αριστεράς. Υπογράφουν “όλοι οι διανοούµενοι” µου είπε. Του απάντησα ότι δεν θα υπογράψω επειδή δεν είµαι διανοούµενος και επειδή δεν είµαι υπέρ µιας ακόµη διάσπασης. ∆εν αντέχω άλλη διάσπαση. Το είπα µάλιστα και στον Φώτη Κουβέλη να στηρίξει τον Τσίπρα, που είναι νέος, έχει διαφορετικό λόγο και στην περίπτωση που αποτύχει θα βρεθεί κάποιος άλλος».
Το ΕΣΥ µοιάζει να βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα τελευταία. Ασφαλώς, θα έχετε κάποιο σχόλιο. «Είχαµε σχεδιάσει το ΕΣΥ εντελώς διαφορετικά από ό,τι εφαρµόστηκε τελικά όταν ήµουν αντιπρόεδρος στον ιατρικό σύλλογο, µαζί µε τον Παρασκευά Αυγερινό. Ηταν σαφές ότι οι γιατροί µε πολύ χαµηλούς µισθούς θα έστηναν κοµπίνες, θα έπαιρναν φακελάκι. Προτείναµε ένα σύστηµα στο αγγλικό πρότυπο που είναι θαυµάσιο. Υπάρχει επίσης ενιαίος φορέας, οι γιατροί αµείβονται καλά και δεν υπάρχουν φακελάκια ή προµήθειες. Και η Αγγλία είναι µια καπιταλιστικότατη χώρα. Η πρότασή µας παραµορφώθηκε αµέσως – τα µεγάλα κόµµατα µπήκαν στη µέση. Είναι σταθερή η θέση της Αριστεράς να καταργηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι µεσάζοντες. Και τώρα µε τις νέες τεχνολογίες αυτό θα γίνει δυνατό, οδεύουµε προς έναν νέο κοµµουνισµό».
Οραµατίζεστε κάπως πιο συγκεκριµένα τον νέο κοµµουνισµό; «Πιστεύω ότι µέσα στα επόµενα δύο χρόνια θα συµβεί κάποιου είδους επανάσταση. Το ∆ιαδίκτυο πρόκειται να αµβλύνει όλες τις διαφορές της ∆ύσης. Οπως η γαλλική επανάσταση “έστρωσε” τη µετάβαση από τη φεουδαρχία σε ένα περισσότερο δίκαιο σύστηµα, την αστική δηµοκρατία, απελευθέρωσε δυνατότητες. Πλέον έχουν ξεπέσει τελείως οι δυνατότητες του καπιταλισµού και έχει φτάσει σε ένα σηµείο που µπορεί να κάνει µόνο ζηµιά µε την ασυλλόγιστη συγκέντρωση του κέρδους σε ολοένα και λιγότερα χέρια που µας έφερε σε αυτό το γελοίο χρηµατοπιστωτικό γεγονός τα τελευταία χρόνια. Στη Γαλλική Επανάσταση, οι µεγάλοι της, ο Ροβεσπιέρος, ο ∆αντόν ή ο Μαρά, έκαναν τροµοκρατία, µόλις κατάφεραν να ανέλθουν καπέλωσαν όλες τις υπόλοιπες τάξεις. ∆εν µπορεί η νέα επανάσταση να δοµηθεί σύµφωνα µε κάποιο διοικητικό µοντέλο κατά το οποίο µία τάξη θα τα έχει όλα και οι υπόλοιποι τίποτα, όπως συνέβη και στη Σοβιετική Ενωση. Οδηγούµαστε πάλι στον ολοκληρωτισµό».
Ακούγεστε ανακουφισµένος από την πτώση του σοσιαλισµού. «Την απόλαυσα την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισµού. Ηθελα να βγω και να πω ότι “εµείς σας τα λέγαµε, δεν πάει αυτό το πράγµα και δεν µας ακούγατε”. Ο κοµµουνισµός δεν είναι η ανελεύθερη τραγωδία της Σοβιετικής Ενωσης. Η ελεύθερη αγορά µπορεί να λειτουργεί µια χαρά, αρκεί να µην είναι χρηµατιστήριο. Το βλέπεις και µε τις πατάτες τώρα. Αυτή η αγορά απαιτεί µεσάζοντες οι οποίοι ήταν αδύνατο να βρεθούν χωρίς ένα αστικό σύστηµα. Τώρα όµως µε το Ιnternet είναι πιο εύκολο».
Από πότε χειρουργείτε; «Εχω κάνει περίπου 41.700 εγχειρήσεις, ένα νούµερο που θα έλεγα ότι θα έσπαγε κάθε ρεκόρ Γκίνες αν δεν είχα τόση απέχθεια για τέτοιου είδους διαδικασίες. Χειρουργώ από τότε που εκδιώχθηκα από το Ναυτικό, µε εξαίρεση την περίοδο που ήµουν φυλακισµένος από τη χούντα. Αποφάσισα να ασχοληθώ µε τη χειρουργική του πρωκτού όταν αγανάκτησα µε τον “αγνωστικισµό” των χειρουργών µπροστά στην πραγµατικά απλή µέθοδο Λονγκ που επινοήθηκε το 1974 και µπορούσε να σώσει έναν άνθρωπο µε αιµορροΐδες από φρικτούς πόνους. Καθώς ήµουν από τους πρώτους και είµαι από τους λίγους – χειρουργώ περίπου 100 σχετικά περιστατικά περισσότερα από όσα όλα τα νοσοκοµεία της Ελλάδας, ετησίως _ άρχισα να γίνοµαι και πλούσιος».
Ως πότε θα εργάζεστε; «Εργάζοµαι µε µια περίεργη χαρωπή έννοια, διδάσκω ιατρική σε νέους ανθρώπους και µου αρέσει πάρα πολύ αυτή η δραστηριότητα. Μου αρέσει επίσης να βλέπω κάποιον που παλιά θα έφευγε ανάπηρος από το χειρουργείο και θα παρέµενε στο νοσοκοµείο επί δέκα ηµέρες, τώρα να φεύγει γελαστός το ίδιο µεσηµέρι µετά την εγχείρηση, µε το αυτοκίνητό του. Εχω την απερίγραπτη χαρά του δηµιουργού που βλέπει το έργο του».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
