Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει γενικότερα στους πάγους του πλανήτη, οι οποίοι συρρικνώνονται σταθερά, οι παγετώνες του Καρακορούμ μεγαλώνουν. Αυτό διαπιστώνει νέα μελέτη η οποία συνέκρινε στοιχεία από δορυφόρους και είδε ότι τα «λευκά» κομμάτια της ασιατικής οροσειράς έχουν αναπτυχθεί ελαφρώς μέσα στην τελευταία δεκαετία.
Αν και κάποιοι έσπευσαν να χαιρετίσουν το εύρημα ως γερό πλήγμα εναντίον της κλιματικής αλλαγής, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρόκειται απλώς για μια εξαίρεση μέσα σε έναν κατά τα άλλα ζοφερό κανόνα. Κανείς άλλωστε δεν είναι σε θέση αυτή τη στιγμή να εξηγήσει την αιτία του φαινομένου.
Οι ψηλότερες βουνοκορφές του κόσμου
Το Καρακορούμ είναι μια οροσειρά γειτονική στα Ιμαλάια η οποία διατρέχει μεγάλο μέρος της Ασίας και περιλαμβάνει συγκεντρωμένες μερικές από τις ψηλότερες βουνοκορφές του κόσμου – μεταξύ αυτών το Κ2, δεύτερο σε ύψος όρος του πλανήτη μετά το Εβερεστ. Η κατάσταση των παγετώνων του δεν ήταν ως τώρα σαφής για τους επιστήμονες επειδή στο μεγαλύτερο μέρος της η οροσειρά είναι εξαιρετικά δυσπρόσιτη και δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία.
Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Γκρενόμπλ στη Γαλλία με επικεφαλής τη Ζυλί Γκαρντέλ αποφάσισε να χρησιμοποιήσει μια διαφορετική μέθοδο. Χρησιμοποιώντας δεδομένα από δορυφόρους οι ειδικοί συνέθεσαν δύο εικόνες των παγετώνων του Καρακορούμ, μια από το 1999 και μια από το 2008, και τις συνέκριναν μεταξύ τους για να δουν τις αλλαγές.
Οπως περιγράφουν στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Geoscience», διαπίστωσαν ότι σε κάποια σημεία οι παγετώνας έχουν ελαφρώς μεγαλώσει, αποκτώντας ένα έξτρα στρώμα πάγου. Το πάχος τού επί πλέον αυτού στρώματος αντιστοιχεί με 11 εκατοστά νερού ετησίως, κάτι το οποίο σημαίνει ότι «δεσμεύοντας» αυτόν τον υδάτινο όγκο οι παγετώνες του Καρακορούμ μάς γλίτωσαν από μια άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 0,01 χιλιοστά τον χρόνο.
Αγνωστη αιτία
Αν και η διαπίστωση με τη χρήση αυτής της μεθόδου είναι σαφής, τα αίτια της αύξησης αυτής είναι προς το παρόν ανεξήγητα. «Δεν γνωρίζουμε την αιτία» είπε η κυρία Γκαρντέλ μιλώντας στο BBC. «Προς το παρόν πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να οφείλεται σε πολύ συγκεκριμένες τοπικές κλιματικές συνθήκες επειδή μετεωρολογικές μετρήσεις έχουν δείξει αύξηση των χειμερινών κατακρημνίσεων».
Η αύξηση των χειμερινών κατακρημνίσεων – δηλαδή των χιονοπτώσεων και των βροχοπτώσεων που, στις ψυχρές περιοχές, οδηγούν στον σχηματισμό πάγου – αποδίδεται και αυτή στην κλιματική αλλαγή η οποία «μεταφράζεται» με αυτόν τον τρόπο σε κάποια σημεία του πλανήτη.
Στα γειτονικά Ιμαλάια άλλωστε μια μεγάλη μελέτη που έγινε με βάση τα στοιχεία των δορυφόρων του προγράμματος GRACE και δημοσιεύθηκε πριν από δυο μήνες έδειξε ότι η υποχώρηση των παγετώνων είναι μικρότερη από ό,τι υπολόγιζαν οι επιστήμονες. Οι ερευνητές που τη διεξήγαγαν είχαν αποδώσει το γεγονός στα ελλιπή στοιχεία που υπάρχουν για αυτές τις απομακρυσμένες οροσειρές.
Συγκεκριμένα είχαν αναφέρει ως εξήγηση ότι τα δείγματα λαμβάνονταν από τα χαμηλότερα – και περισσότερο προσπελάσιμα – σημεία, ενώ στα μεγαλύτερα υψόμετρα οι θερμοκρασίες «ανθίστανται» ακόμη στην κλιματική αλλαγή και εξακολουθούν να είναι χαμηλότερες, προστατεύοντας τον πάγο και ευνοώντας τον σχηματισμό του.
Η συνολική εικόνα των πάγων της Γης δεν αλλάζει
Τα ευρήματα του Καρακορούμ, όπως επισημαίνουν όλοι οι ειδικοί, δεν αλλάζουν τη συνολική εικόνα των μόνιμων πάγων της Γης οι οποίοι στη συντριπτική πλειονότητά τους μειώνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Οπωσδήποτε όμως αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές των κλιματικών συνθηκών που πρέπει να διερευνηθούν.
Επίσης, σε συνδυασμό με τις διαπιστώσεις της μελέτης του GRACE, φανερώνουν πόσο ελλιπή είναι τα στοιχεία μας – και μαζί με αυτά και οι γνώσεις μας – γύρω από την κατάσταση του πλανήτη.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ένας κλιματολόγος μιλώντας στο BBC, η συγκέντρωση και η σύγκριση των διαφορετικών αποτελεσμάτων που έχουν συγκεντρωθεί από τις διάφορες μεθόδους «θα απασχολήσει τους ειδικούς που μελετούν τον πάγο για αρκετό καιρό στο μέλλον».
