Οι ταινίες της εβδομάδας: Η λίρα κάλπικη, το αριστούργημα γνήσιο!

Ο Βασίλης Λογοθετίδης (ο κατασκευαστής της λίρας) είναι το ανθρωπάκι που γοητεύεται από τις γάμπες της Ιλυας Λιβυκού, μεθά από τη γοητεία του χρήματος και φθάνει στο σημείο να καταστρέψει τη ζωή του. Ο Ορέστης Μακρής είναι ο στυγνός ιδιοκτήτης των οικημάτων ενός τετραγώνου, ο οποίος, ενώ κάνει τον βίο αβίωτο στους φτωχούς νοικάρηδες, εν τέλει θυμάται ότι το χρήμα δεν είναι το παν. Ο Μίμης Φωτόπουλος είναι ο αόμματος ζητιάνος που βλέπει καλύτερα από αρπαχτικό και η Σπεράντζα Βρανά παίζει την πόρνη με τη χρυσή καρδιά, μια ελληνίδα Καμπίρια στο πιο πληθωρικό της.

Και τέλος, ο Δημήτρης Χορν είναι ο αιώνια ρομαντικός μπατίρης ζωγράφος που δεν μπορεί να προσφέρει αυτά που θέλει να δώσει στην πλούσια Ελλη Λαμπέτη και εκείνη τον εγκαταλείπει χωρίς ποτέ να εγκαταλείψει τον έρωτά του γι’ αυτόν.

Ολα αυτά τα πρόσωπα συνδέονται από ένα κάλπικο νόμισμα που αλλάζει διαρκώς χέρια φτιάχνοντας ιστορίες, άλλοτε κωμικές, άλλοτε δραματικές, άλλοτε ακόμη και τραγικές – πάντως ιστορίες που, πολύ απλά, δεν θες ποτέ να τελειώσουν.

Και όσο σκέφτομαι ότι μιλάμε για ταινία του 1955, τρελαίνομαι. Να ένα φιλμ χωρίς ούτε μία ρυτίδα – και δεν αναφέρομαι στη φρεσκάδα που απέκτησε χάρη στο λίφτινγκ της ψηφιακής επεξεργασίας που έγινε στο αρχικό νεγκατίφ (προστέθηκαν μάλιστα δύο έγχρωμα στοιχεία ως φόροι τιμής). Είναι το ίδιο το θέμα που δεν έχει ρυτίδες.

Ξαναβλέποντας την ταινία σήμερα, αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος της ευφυΐας του Τζαβέλλα, το πόσο καλά γνώριζε τον Ελληνα, την ψευτομαγκιά του, την ανθρωπιά του, την τρυφερότητά του αλλά και τη λαμογιά του.

Συνεπώς, αν μου ζητούσαν να επιλέξω μια ελληνική ταινία που ακόμη και αν δεν ήσουν Ελληνας θα σου έδινε αμέσως να καταλάβεις τι εστί ελληνική νοοτροπία, θα πρότεινα την «Κάλπικη λίρα», που σε πολλά σημεία θυμίζει ιταλικό νεορεαλιστικό σινεμά της ίδιας εποχής (γυρίστηκε όταν οι σπονδυλωτές ιστορίες ήταν πολύ της μόδας στον κινηματογράφο).

Σκηνοθετημένη με πενιχρά μέσα αλλά κορυφαίους ηθοποιούς, η ταινία ανήκει στις καλύτερες της ελληνικής ανθολογίας ποιοτικών δημιουργιών με εμπορική απήχηση.

Και τώρα που ξαναβγαίνει στις αίθουσες, μας θυμίζει ότι κάποτε το καλό σινεμά ήταν υπόθεση ανθρώπων και συναισθημάτων, όχι μόνο ιδεών που ουδείς καταλαβαίνει πέραν αυτών που τις έχουν.

Στις «Καλοκαιρινές μου διακοπές» («How I spent my summer vacation», ΗΠΑ, 2012), πρώτη ταινία ενός πρώην βοηθού σκηνοθέτη, του Αντριάν Γκρούνμπεργκ, ο Μελ Γκίμπσον με το χαρακτηριστικά χαλαρό στυλάκι του υποδύεται τον αλήτη γκρίνγκο ο οποίος καταλήγει σε φυλακή του Μεξικού, όπου, ενώ προσπαθεί να τη βγάλει καθαρή, μπλέκει διαρκώς σε απίστευτες φασαρίες.

Το πιο επικίνδυνο «καθήκον» του είναι η προστασία ενός πιτσιρικά που βρίσκεται επίσης στη φυλακή γιατί η μητέρα του (την οποία ο Γκίμπσον φλερτάρει βεβαίως) είναι κατάδικος. Η φυλακή ως δραματουργικός χώρος καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας και είναι ένα από το πιο αξιοπερίεργα σημεία της, γιατί κυριολεκτικά θυμίζει… χωριό όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν (και συμβαίνουν).

Διασκεδαστική αλλά όχι ενοχλητική παρά την υπερβολή της, η ταινία ανήκει στην κατηγορία εκείνων στις οποίες γίνονται τόσο πολλά πράγματα που εν τέλει σχεδόν ξεχνάς την υπόθεση. Σου δίνει την εντύπωση ότι γυρίστηκε περισσότερο για πλάκα και ότι κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων όλοι πέρασαν πολύ καλά.

Ακόμη και σε ρόλο «σκύλας», όπως η Κακιά Βασίλισσα του παραμυθιού «Η Χιονάτη και οι Επτά Νάνοι» των αδελφών Γκριμ, η Τζούλια Ρόμπερτς μπορεί να ξεχωρίσει, κάτι που συμβαίνει στην ταινία του Ταρσέμ Σινγκ «Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου» («Mirror, mirror», ΗΠΑ, 2012). Είναι τόσο καλή αλλά και τόσο όμορφη, που μπροστά της η Λίλι Κόλινς («Abduction»), με τα μισά σχεδόν χρόνια, μοιάζει ανύπαρκτη ως Χιονάτη (νομίζεις ότι είναι ο πιο ασήμαντος ρόλος του έργου).

Ακόμη ένα θετικό στοιχείο της ταινίας είναι η σκηνογραφία και τα κοστούμια της Εϊκο Ισιόκα. Ο Σινγκ στόχευσε στην αποτύπωση της ατμόσφαιρας ενός σκοτεινού αλλά την ίδια στιγμή χιουμοριστικού παραμυθιού. Ως δημιουργός άλλωστε ο ινδός σκηνοθέτης δίνει πάντα εξέχουσα σημασία στην όψη των ταινιών του – αρκεί να θυμηθεί κανείς το «Κελί» με την Τζένιφερ Λόπεζ και τους περυσινούς «Αθάνατους», που αν άξιζαν για κάτι αυτό ήταν τα εμπνευσμένα ντεκόρ τους.

Ωστόσο, παρά την προσπάθεια που έχει γίνει, αυτή η ανανέωση της «Χιονάτης και των Επτά Νάνων» των αδελφών Γκριμ δεν σε αφήνει χορτάτο.

Οι Επτά Νάνοι έχουν «μεταμορφωθεί» σε πολυμήχανους πολεμιστές που εκπαιδεύουν στις πολεμικές τέχνες τη… Χιονάτη. Ενα ανθρώπινο gadget που επιδιώκει κυρίως τον εύκολο και πρόχειρο εντυπωσιασμό. Η πρωτότυπη «Χιονάτη» είναι ένα μαγικό παραμύθι που ακόμη και σήμερα λειτουργεί σαν σχόλιο για τη ματαιότητα και την ανοησία που υπάρχει στην καταπολέμηση του χρόνου και του γήρατος. Η νέα εκδοχή θυμίζει περισσότερο κωμωδία εκδίκησης, χαϊλάιτ της οποίας είναι τα προσθετικά ξυλοπόδαρα με ελατήρια των νάνων, μέσω των οποίων δείχνουν σαν υπερφυσικοί Τζάκι Τσαν ενώ μοιράζουν καρπαζιές.

Παραγωγή της εταιρείας Aardman – στο ενεργητικό της οποίας θα βρούμε κινούμενα σχέδια όπως το πανέξυπνο «Οι κότες το ‘σκασαν», το τρισδιάστατο κινούμενο σχέδιο «Πειρατές» («Pirates», ΗΠΑ, 2012) παρακολουθεί τις περιπέτειες ενός παρηκμασμένου πειρατή ο οποίος αναζητεί την τελευταία ευκαιρία για να αποδείξει την αξία του. Σημαντικό ρόλο στην προσπάθειά του θα παίξει ο παπαγάλος του, ένα σπάνιο είδος πτηνού το οποίο ελκύει το ενδιαφέρον του…

Δαρβίνου. Η ταινία που σκηνοθέτησαν οι Πίτερ Λορντ και Τζεφ Νιούιτ έχει γυριστεί με τη μέθοδο του stop motion (οι φιγούρες μοιάζουν φτιαγμένες από πλαστελίνη) και πολύ πιθανόν να μας είχε αρέσει περισσότερο αν την είχαμε ακούσει στην πρωτότυπη, αγγλόφωνη εκδοχή της. Δεν έχουμε καμία αντίρρηση στη μεταγλώττιση των καρτούν αφού το κοινό τους είναι κατά 90% παιδικό, αλλά είναι τουλάχιστον άδικο για μια ταινία του 2011 να έχει ελληνική μεταγλώττιση επιπέδου «Οικογένειας Γουόλτον» και «Μικρού σπιτιού στο λιβάδι» (δεκαετία του 1970).

Οι φωνές που ακούμε στη θέση των Χιου Γκραντ, Μπρένταν Γκλίζον, Σάλμα Χάγεκ και των λοιπών αγγλόφωνων ηθοποιών είναι των Χρήστου Θάνου, Λίλας Μουτσοπούλου, Τζίμη Απέργη κ.ά.

Ο κύκλος των σαδιστικών ανοησιών τρόμου που τόσο έξυπνα ξέρει να παράγει το Χόλιγουντ (τι να πρωτοθυμηθεί κανείς. από το «Σε βλέπω» ως το «Hostel»…) συνεχίζεται με ακόμη ένα «κανιβαλιστικό» έργο ονόματι «Το μικρό σπίτι στο δάσος» («The cabin in the woods», ΗΠΑ, 2011), πρώτη δουλειά στη σκηνοθεσία μυθοπλασίας κάποιου Ντριού Γκόνταρντ.

Και τι δεν θα βρει κανείς μέσα σε αυτή την εμετικά κακόγουστη σαλάτα χυμένων εντοσθίων και κραυγών βοήθειας, ένα τόσο μα τόσο ανούσιο είδος του οποίοι μόνον οι «τυφλοί» φαν διόλου περιέργως «κακαρίζουν» στα γέλια ενώ από το στόμα τους ξεχειλίζει το ποπκόρν.

Ο Γκόνταρντ θέλει να μπερδέψει τις αναφορές σε παλιές ταινίες τρόμου με το χιλιοειπωμένο πλέον σχόλιο πάνω στις βλαβερές συνέπειες της reality τηλεόρασης (σιγά, ρε φίλε, εσένα περιμέναμε). Γαρνιτούρα, φυσικά, τα κομμένα κεφάλια, χέρια, πόδια… Βάλε και λίγο ζόμπι μέσα, δεν πειράζει.

Και όλα αυτά βέβαια μέσα στο γνωστό και τόσο κουραστικό πλέον κλισέ της νεανικής παρέας που εγκλωβίζεται κάπου, απειλείται μέχρι θανάτου και δεν μπορεί να κάνει τίποτε για να γλιτώσει. Ο εχθρός είναι δύο υπάλληλοι μιας εταιρείας που καθορίζουν τον τρόμο και βιντεοσκοπούν το σπίτι προκειμένου να προσφέρουν σε κάποιο κοινό την απόλυτη φρίκη.

Προσωπικά έχω μπουχτίσει απ’ όλες αυτές τις βλαμμένες ταινίες που με άλλοθι το fun αλλά και το τάχα μου δήθεν «κοινωνικό σχόλιο» το μόνο που καταφέρνουν είναι να δοξάζουν με χυδαιότητα την άνευ λόγου βία. Γιατί να μας συγχωρείτε αλλά αν θέλεις να σχολιάσεις τις βλαβερές συνέπειες της τηλεόρασης και έχεις μπροστά σου ένα «Truman Show» θα πρέπει να είσαι πολύ μάγκας για να το κάνεις καλά (παίζουν οι Ρίτσαρντ Τζένκινς, Μπράντλεϊ Γουίτφορντ, Κρις Χέμσγουορθ κ.α.).

> «Streetdance 2». Μουσικοχορευτική περιπέτεια αμερικανικής παραγωγής 2012 σε σκηνοθεσία Μαξ Γκιούα και Ντάνια Πασκίνι, με τους Φαλκ Χέντσελ, Σοφία Μπουτέλα, Ακάι Οσέι. Ο χορευτής του streetdance, Ας (Φαλκ Χέντσελ), μαζί με το νέο του φίλο Εντι (Τζορτζ Σάμσον) ταξιδεύουν σε ολόκληρη την Ευρώπη για να συγκεντρώσουν τους καλύτερους streetdancers σε μια δυνατή ομάδα χορευτών, με στόχο να κερδίσουν τους Invincible. Στην πορεία όμως ο Ας συναντά και τον έρωτα, στο πρόσωπο της πανέμορφης χορεύτριας της σάλσα, Εύα (Σοφία Μπουτέλα).