Το δημοσκοπικό ναυάγιο των δύο μεγάλων κομμάτων επιτείνει την αγωνία για τη δυνατότητα σχηματισμού σταθερής κυβέρνησης την επόμενη μέρα των εκλογών. Η καθίζηση του Κέντρου και η άνοδος των άκρων προκαλούν εφιάλτες στα κομματικά επιτελεία του ΠαΣοΚ και της ΝΔ. Οι εταίροι μας δεν κρύβουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο η πολιτική αστάθεια και η οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας να συμπαρασύρουν και την υπόλοιπη Ευρώπη. Τα σενάρια συγκυβερνήσεων συμβαδίζουν με τα σενάρια χάους στην πιο απρόβλεπτη αναμέτρηση των τελευταίων ετών.
Η εικόνα των δημοσκοπήσεων αποτυπώνει τον μεγάλο θυμό των πολιτών αλλά και το αποτέλεσμα της αμήχανης προεκλογικής εκστρατείας που διεξάγουν, μέχρι στιγμής, το ΠαΣοΚ και η ΝΔ. Ολες δείχνουν μια Βουλή-«Βαβέλ», με οκτώ κόμματα. Τα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων κινούνται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με το ΠαΣοΚ να κινείται μεταξύ 10% και 15% και τη ΝΔ από 13% ως 18,1%. Με τις αναγωγές το ΠαΣοΚ φθάνει περίπου στο 17% και η ΝΔ στο 25%. Στην Αθήνα και στα μεγάλα αστικά κέντρα η αδιευκρίνιστη ψήφος μετρείται περίπου στο 35%, ενώ σε ορισμένους νομούς της περιφέρειας ξεπερνά το 60%. Το ΠαΣοΚ στις υποβαθμισμένες συνοικίες, όπως στη Δυτ. Αττική και στη Β’ Πειραιώς, είναι τρίτο κόμμα, με πρώτο το ΚΚΕ και δεύτερη τη ΝΔ. Στα κομματικά επιτελεία προβλέπουν – ή ελπίζουν – ότι η κάλπη θα αναβαθμίσει τα ποσοστά τους και ότι θα πιάσουν το 50%. Αυτό είναι και το μεγάλο τους στοίχημα. Αν δεν το πετύχουν θα ανοίξει η πόρτα του φρενοκομείου.
Η σύμπραξη του ΠαΣοΚ και της ΝΔ (με τη συνδρομή του μπόνους των 50 εδρών) θα εξασφαλίσει τις αναγκαίες έδρες, και μια έστω οριακή νομιμοποίηση στη νέα κυβέρνηση, ή θα υπάρξει αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης αν τα ποσοστά των δύο κομμάτων παραμείνουν ισοπεδωμένα; Οπως και αν έχει, η νέα κυβέρνηση θα απευθύνεται σε μια χαοτική Βουλή, στην οποία θα εκπροσωπείται όλο το πολιτικό φάσμα, από το ΚΚΕ ως τη Χρυσή Αυγή.
Οι κίνδυνοι της επόμενης ημέρας δεν έγιναν αντιληπτοί εγκαίρως. Ο κ. Αντ. Σαμαράς δέχθηκε να συμμετάσχει στην κυβέρνηση Παπαδήμου υπό τον όρο ότι θα προσδιοριζόταν η λήξη του βίου της. Τις τελευταίες ημέρες βουλευτές της ΝΔ βολιδοσκοπούσαν στελέχη του ΠαΣοΚ για το ενδεχόμενο να αναβληθεί ο χρόνος των εκλογών. Η σχετική φημολογία φούντωσε ταχύτερα και από τη φωτιά στα φρύγανα και το Μέγαρο Μαξίμου αναγκάστηκε να διαψεύσει τρεις φορές τα σενάρια για εκλογές το φθινόπωρο.
Στο ΠαΣοΚ δεν κρύβουν την αγωνία τους. Λέγεται ότι σε μια κλειστή σύσκεψη στην Ιπποκράτους με κορυφαία στελέχη ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε ότι «αν επαληθευθούν οι δημοσκοπήσεις, τότε πραγματικά δεν ξέρουμε πού πάμε και για ποια χώρα μιλάμε».
Στην ομιλία του στο Εθνικό Συμβούλιο του κόμματος, την Παρασκευή, ο κ. Βενιζέλος επεσήμανε ότι ο στόχος είναι να αναδειχθεί το ΠαΣοΚ πρώτο κόμμα, ώστε να συσπειρώσει κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, σε μια νέα συμμαχία υπευθυνότητας, ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων και αλληλεγγύης. «Θέλουμε υπεύθυνες και προοδευτικές λύσεις. Προοδευτικό είναι το εθνικό που είναι και αληθινό, είναι αυτό που προστατεύει τον πολίτη και σέβεται την αγωνία του, την αμηχανία του, την ανασφάλειά του, που του δίνει ελπίδα και διέξοδο» δήλωσε, χωρίς να προσδιορίσει σε ποιες δυνάμεις απευθύνεται, αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα.
Στη Συγγρού επιμένουν στην αναζήτηση της αυτοδυναμίας. Εμπειρα στελέχη του κόμματος όμως εκφράζουν ιδιωτικώς έντονο προβληματισμό. Ο κ. Σαμαράς έχει ένα διπλό στοίχημα: Να κερδίσει η ΝΔ την πρωτιά, αλλά και να καταγράψει ποσοστό πάνω από 30% ώστε να μην εκδηλωθούν φαινόμενα αμφισβήτησής του. Ηδη στο εσωτερικό του κόμματος συζητείται το ενδεχόμενο μελλοντικής ενεργοποίησης του τέως πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή με στόχο την επανένωση της Κεντροδεξιάς.
Η εικόνα της Βουλής την προηγούμενη εβδομάδα επέτεινε τους φόβους όσων βλέπουν με απαισιοδοξία το μέλλον. Βουλευτές και υπουργοί του ΠαΣοΚ και της ΝΔ επεχείρησαν να περάσουν βροχή άσχετων – ή και ρουσφετολογικών – τροπολογιών στα μνημονιακά νομοσχέδια, προκαλώντας την (καθυστερημένη) αντίδραση του πρωθυπουργού κ. Λ. Παπαδήμου και του προέδρου του ΠαΣοΚ κ. Ευ. Βενιζέλου, αλλά όχι του κ. Αντ. Σαμαρά.
Τα μικρότερα κόμματα και οι δύο νωπές κοινοβουλευτικές ομάδες – του κ. Π. Καμμένου και του κ. Φ. Κουβέλη – αντέδρασαν με καταγγελίες και καβγάδες. Την κακή αρχή με την τροπολογία Βορίδη ακολούθησε ο άγριος καβγάς για το καζίνο Λουτρακίου, με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο των Ανεξάρτητων Ελλήνων κ. Κ. Μαρκόπουλο να κατηγορεί τους βουλευτές του ΠαΣοΚ ότι είναι «τρόφιμοι πολιτικοί του καζίνου». Ο κ. Χ. Καστανίδης, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Κοινωνικής Συμφωνίας, κατήγγειλε τη συμφωνία με τη Siemens ως σκάνδαλο. Στην τροπολογία του κ. Ν. Σηφουνάκη αντέδρασε ο ΛΑΟΣ, ενώ στις δύο τροπολογίες που κατέθεσε ο κ. Π. Οικονόμου έβαλαν «πάγο» δύο σύντροφοί του, η κυρία Αννα Διαμαντοπούλου και ο κ. Φ. Σαχινίδης.
Το ψυχόδραμα της συγκυβέρνησης, το οποίο μεταφέρθηκε στη Βουλή, εξάντλησε τους συμμετέχοντες. «Με “έλιωσε” αυτή η κατάσταση» εξομολογείται σε στενούς φίλους του ο κ. Μιλτ. Παπαϊωάννου, ο οποίος είδε τα τρία βασικά νομοσχέδιά του – για τα ναρκωτικά, την ξενοφοβία, την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης – να συνθλίβονται στις μυλόπετρες της κυβέρνησης συνεργασίας. «Φοβάμαι ότι αυτές οι εικόνες που ζήσαμε τις τελευταίες ημέρες στη Βουλή έρχονται από το μέλλον εφόσον τα δημοσκοπικά ευρήματα επιβεβαιωθούν» λέει. Ο κ. Παπαϊωάννου ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι δεν θα είναι ξανά υποψήφιος.
Ο κ. Αλ. Παπαδόπουλος, μιλώντας στο διαδικτυακό κανάλι του vima.gr, αναφέρθηκε στον «ιστορικό λαϊκισμό» των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών. «Ολοι κουβαλάμε το προπατορικό αμάρτημα, όχι μόνο οι πολιτικοί. Εχουμε τρομακτικές ευθύνες» σημείωσε. Ο πρώην υπουργός διεπίστωσε ότι δεν υπάρχει αναγεννητικό ρεύμα στην κοινωνία και εξέφρασε τον φόβο ότι οι εκλογές θα πάνε στράφι σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση προϋποθέσεων εξόδου από την κρίση. Περιέγραψε με τον όρο «προστατευμένη χρεοκοπία» την κατάσταση της χώρας από τον Μάιο του 2010 που μπήκε στο μνημόνιο ως τις εκλογές. «Η χώρα βρίσκεται σε δεινή θέση και χρειάζεται συντεταγμένη πορεία. Αν δεν τηρηθεί το πρόγραμμα ώστε με μια δύσκολη πορεία ως το 2020 να βγούμε από την κρίση, θα υπάρξουν οδυνηρές συνέπειες» επεσήμανε.
Στην περίπτωση που το πρόγραμμα δεν πετύχει τους στόχους του, κατά τον κ. Παπαδόπουλο, θα υπάρξουν δύο περίοδοι: Στην πρώτη, που θα ακολουθήσει τις εκλογές, η χώρα θα οδηγηθεί στην κατάρρευση. Στη δεύτερη θα κληθούν κάποιες δυνάμεις να διαχειριστούν την κατάρρευση, αλλά «θα πρόκειται για μια άλλη χώρα. Αυτό δεν θέλω να το ζήσω» είπε. «Τώρα τα πράγματα τα διαμορφώνουν οι περιστάσεις που θα είναι αμείλικτες» πρόσθεσε.
Την εκτίμηση ότι η χώρα βρίσκεται στο έλεος των γεγονότων κάνει ακόμη ένας πρώην υπουργός του ΠαΣοΚ. «Τα πράγματα θα εξελιχθούν μόνα τους, δεν θα εξωθηθούν. Η πολιτική αδυναμία ενισχύει τους φόβους για οικονομική καταστροφή. Ο,τι είναι να γίνει είναι θέμα μηνών και όχι ετών» επισημαίνει ο κ. Ι. Παπαντωνίου.
Τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ΝΔ και ΠαΣοΚ, με τρίτο πρόσωπο στη θέση του πρωθυπουργού, θεωρεί ως την πιθανότερη εξέλιξη ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ κ. Κ. Μητσοτάκης.
Ο κ. Παπαδήμος αποτελεί το… τρίτο πρόσωπο στα σενάρια μετεκλογικού νυμφώνος του ΠαΣοΚ με τη ΝΔ, υπό την προϋπόθεση ότι η διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων θα είναι μικρή. Στο εξωτερικό το κύρος του είναι αδιαμφισβήτητο, στο εσωτερικό όμως τα δύο μεγάλα κόμματα δεν επιθυμούν τεχνοκρατική κυβέρνηση αλλά πολιτική λύση, άποψη με την οποία συμφωνεί και ο κ. Παπαδήμος, ο οποίος πιστεύει ότι η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να διαθέτει λαϊκή νομιμοποίηση για να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις.
Η Αριστερά χτυπά σταθερά τα τύμπανα του αντιμνημονιακού πολέμου. Η κυρία Αλέκα Παπαρήγα καλεί τους ψηφοφόρους να οδηγήσουν σε «πολιτική αυτοκτονία το σύστημα» και απορρίπτει κάθε πρόταση για συνεργασία. Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ότι οι δυνάμεις της Αριστεράς θα κληθούν σύντομα να παίξουν πρωταγωνιστικό και ιστορικό ρόλο.
«Σε αυτές τις εκλογές έχει χαραχθεί μια καθαρή διαχωριστική γραμμή. Από τη μια το “κόμμα του μνημονίου” και από την άλλη μια εναλλακτική πολιτική πρόταση. Η επόμενη ημέρα των εκλογών θα σημάνει το τέλος του πολιτικού συστήματος που κυβέρνησε την Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια» επισημαίνει ο βουλευτής Β. Μουλόπουλος. Ο κ. Αλ. Αλαβάνος, σε άλλη ρότα, προτείνει την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. «Δεν είναι έντιμο να λες στην κοινωνία ότι “είμαι Αριστερά, θα καταργήσω όλους τους νόμους του μνημονίου, θα γυρίσουμε εκεί όπου ήμασταν αλλά θα μείνουμε και στην ευρωζώνη”. Αυτό δεν γίνεται. Ενοχλούμαι που μεγάλ ο μέρος της κοινοβουλευτικής Αριστεράς έχει αυτή την τοποθέτηση» δηλώνει.
