Το επάγγελμα του τραπεζίτη ανά τον κόσμο έχει σίγουρα αποκτήσει κακή φήμη εν μέσω οικονομικής κρίσης. Ο Τζων είναι ένας από αυτούς, το χρυσό παιδί των τραπεζών που πλούτισε γρήγορα και –ίσως- ευκολότερα από κάποιους άλλους. Μόλις όμως η κρίση ξεσπάσει και τα πάντα εξαφανιστούν εν μία νυκτί, ο πετυχημένος τραπεζίτης χάνει τα πάντα: λεφτά, δόξα και οικογένεια. Το μόνο που του απομένει είναι η Λένκα, η ρωσίδα ερωμένη του, η οποία διαθέτει ιδιοφυές μυαλό και πολλούς άσους στο μανίκι της.
Αυτός είναι ο κεντρικός ήρωας του θεατρικού έργου των Βρετανών συγγραφέων Ray Kilby και John Steinberg «Ο Τραπεζίτης «, ή αλλιώς «W for Banker», το οποίο διασκεύασε και σκηνοθετεί ο Πάνος Γκιουλής στο Beton 7. Πέρα από το αρχικό συμπέρασμα ότι η παράσταση κατηγορεί τους τραπεζίτες για όλα τα δεινά μας, το έργο είναι στην ουσία η προσωπική ιστορία ενός ανθρώπου που θέλησε να έχει πολλά, τα κυνήγησε με λάθος τρόπο και κατέληξε με τίποτα. Ο Πάνος Γκιουλής, ο οποίος υποδύεται επίσης τον Τζων, μας μίλησε για τον διπλό του ρόλο στην παράσταση, τον άντρα του σήμερα και το χρήμα.
Για ποιο λόγο επιλέξατε το έργο των Ray Kilby & John Steinberg;
Το επέλεξα διότι είναι κάτι πάρα πολύ επίκαιρο, έχει να κάνει με όσα συμβαίνουν στις μέρες μας και αφορά όλους εμάς. Είναι μια κατάσταση την οποία όλοι ζούμε και βιώνουμε και έχει να κάνει με το χρήμα και την εξαπάτηση. Εχει πολλά κοινά σημεία με την Ελλάδα του σήμερα.
Είναι έντονο το κωμικό στοιχείο στο έργο;
Ναι, υπάρχουν αρκετές κωμικές προεκτάσεις σε αυτό. Είναι κάτι που συμβαίνει και στη ζωή, πολλές φορές δηλαδή οι πιο δύσκολες και δραματικές καταστάσεις γίνονται ταυτόχρονα και κωμικές.
Θα λέγατε ότι το έργο κατηγορεί τους τραπεζίτες για τα δεινά της κρίσης ή είναι μια περισσότερο προσωπική μαρτυρία για τις συνέπειες που έχει στη ζωή μας;
Θα έλεγα πως είναι περισσότερο το δεύτερο. Εχει να κάνει με το πώς η κρίση έχει επηρεάσει τον πρωταγωνιστή και τη ζωή του. Μπορούμε έτσι και να απομυθοποιήσουμε την ιδέα που έχουμε για τους τραπεζίτες, γιατί στις μέρες έχουν συγκεντρώσει όλα τα φώτα της δημοσιότητας και το ενδιαφέρον του κόσμου. Επί της ουσίας, όμως, και αυτοί μπορεί να υποφέρουν από όσα συμβαίνουν τόσο κοινωνικά όσο και οικονομικά, με αποτέλεσμα και οι δικές τους ζωές να αντιμετωπίζουν πραγματική κρίση. Όταν, άλλωστε, μια οικονομία δεν είναι σταθερή και αυτά τα επαγγέλματα αντιμετωπίζουν πρόβλημα και όσοι τα κάνουν είναι αναλώσιμοι χωρίς να το γνωρίζουν.
Μιλήστε μου λίγο για τον χαρακτήρα του Τζων.
Είναι ένας αυτοδημιούργητος άντρας που προέρχεται από μια οικογένεια μεσαίας ή και κατώτερης τάξης και με τις πνευματικές του ικανότητες κατάφερε να ανέβει στα στρώματα της κοινωνίας και να διεισδύσει μέσα στο σύστημα. Ετσι αποκτά όλα όσα μπορεί να ονειρεύεται κάποιος, όπως ένα πλούσιο γάμο και ένα υπέροχο σπίτι. Λόγω της οικονομικής κρίσης, ουσιαστικά χάνει όλη αυτή τη δύναμη που έχει και το μόνο που του έχει απομείνει είναι η ερωμένη του.
Θα έλεγα ότι ο χαρακτήρας του διαθέτει και τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα, όπως η απιστία, η ζήλια και η αλαζονεία, διαθέτει όλα αυτά τα στοιχεία. Αυτό έχει, βέβαια, ως αποτέλεσμα να βρεθεί προ εκπλήξεων και να αντιμετωπίσει όλα αυτά που θα του προκύψουν, τόσο στην προσωπική όσο και στην οικονομική του κατάσταση. Λόγω της αλαζονείας του αδυνατεί να δει αυτό που πραγματικά συμβαίνει στη ζωή του και να αξιολογήσει τα πράγματα έτσι όπως έχουν. Το κέρδος και το χρήμα είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή του.
Εχετε κοινά στοιχεία μαζί του; Εκμεταλλευτήκατε και εσείς με κάποιον τρόπο όλη αυτή την ευμάρεια που υπήρχε με ολέθρια αποτελέσματα;
Την αυτοκριτική μου την έχω κάνει σχετικά με αυτό το θέμα και δεν πιστεύω ότι προχώρησα ποτέ μου σε υπερβολές. Συνήθως κρατούσα, και κρατάω ακόμα, μια στάση περισσότερο στωική και βλέπω τα πράγματα με διαφορετικό μάτι. Σαφώς και επηρεάζεσαι, όταν ζεις σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει αυτή η υπερβολή.
Προσπαθούν, όμως, να μας φορέσουν και μια ενοχή και να μας κάνουν να νιώσουμε τύψεις για όλα αυτά που κάναμε. Νομίζω, όμως, ότι δεν είναι αυτό το πρόβλημα, το αν είχαμε δηλαδή το ακριβό αυτοκίνητο ή ρούχα και εξόδους. Το ζήτημα ήταν ότι δεν είχαμε μια σταθερότητα και τα σωστά θεμέλια, έτσι ώστε να τα αποκτούμε αυτά με μια συνέχεια. Δεν είναι κακό να ζεις κάποιος καλά, το θέμα είναι να υπάρχει μια ανάλογη κρατική υποδομή που να μπορεί να το συντηρεί αυτό. Σε εμάς δεν υπήρξε αυτό και είναι κάτι που το πληρώνουμε τώρα.
Πώς το αντιμετωπίζετε εσείς αυτό καθημερινά;
Το πιο σημαντικό είναι να αποδεχθούμε αυτό που συμβαίνει και να δουλέψουμε πάνω σε αυτό για να αντεπεξέλθουμε σε κάποια χρόνια. Μπορούμε έτσι να βγούμε νικητές, κατέχοντας παράλληλα και κάτι καινούριο, βασιζόμενοι σε κάτι δυνατό που θα μας εξελίξει.
Συχνά κατηγορούμε άλλους για τα άσχημα που μας συμβαίνουν. Ποιον κατηγορείτε εσείς;
Δεν θα έλεγα πως κατηγορώ τους άλλους, μάλλον το αντίθετο. Βρίσκομαι στην αντίπερα όχθη, θα ασκήσω δηλαδή στον εαυτό αρκετά πιο σκληρή κριτική απ’ ότι ίσως θα έπρεπε. Αυτό μάλλον δεν είναι και το πιο σωστό και θεωρώ πως οι ευθύνες πρέπει να διανέμονται ανάλογα με το βάρος τους.
Η Λένκα παίζει σημαντικό ρόλο, φαίνεται να κινεί τα νήματα. Εχουν αυτή την ικανότητα οι γυναίκες;
Βεβαίως και την έχουν. Η γυναίκα έχει μια πολλή ισχυρή θέση στη κοινωνία και σίγουρα έχει πολεμήσει για αυτό και τα έχει καταφέρει πολύ καλά. Πιστεύω στις ικανότητες της γυναίκας και σαφώς η παρουσία της ασκεί ιδιαίτερη επιρροή στη ζωή ενός άντρα.
Βλέπουμε ότι ο χαρακτήρας του Τζων έρχεται σε αντίθεση με τη δυναμικότητα της Λένκα.
Ο Τζων είναι ένας χαρακτήρας ιδιαίτερα συμπλεγματικός, τόσο σε σχέση με τους άλλους όσο και σε σχέση με τον εαυτό του. Κάποιος βλέποντας το έργο θα καταλάβει ότι σε πολλές στιγμές η δειλία είναι έκδηλη. Ισως και αυτή η δύναμη του χρήματος και η δίψα για κέρδος να προσπαθεί να αντισταθμίσει την ουσιαστική δύναμη που μπορεί να έχει ως χαρακτήρας. Μέσα από το χρήμα προσπαθεί ουσιαστικά να σταθεί δυνατός, δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να κυριαρχήσει χωρίς αυτό.
Η παράσταση δίνει και ένα σχόλιο για τον άντρα του σήμερα;
Ναι, υπάρχει αυτό. Γενικότερα ο άντρας είναι αδικημένος σε σχέση με τις γυναίκες γιατί πρέπει πάντα να αποδείξει και στους άλλους και στον εαυτό του ότι είναι ικανός να αντιμετωπίσει τα πάντα. Βέβαια, ο Τζων έχει πολλά ελαττώματα ως χαρακτήρας, αλλά σαφώς η δυναμική του χρήματος έχει τη δική της αξία.
Είναι τελικά κάτι κακό το χρήμα; Βλέπουμε πολύ συχνά τη δαιμονοποίηση του.
Οχι, δεν πιστεύω πως είναι κάτι κακό. Είναι απλά ορισμένοι που γνωρίζουν τα διαχειρίζονται πολύ καλύτερα τα χρήματα στη ζωή τους σε σχέση με κάποιους άλλους. Είναι και κάτι που το μαθαίνεις από τα μαθήματα που θα πάρεις στη ζωή σου. Πρέπει να είσαι γνώστης του τι θα θυσιάσεις όσο κυνηγάς το χρήμα.
Πόσο εύκολο είναι για να έχετε τη σκηνοθετική επιμέλεια του έργου, αλλά και να πρωταγωνιστείτε σε αυτό;
Αυτό που έκανα εγώ ήταν να διαχωρίσω αυτές τις δύο ιδιότητες, αλλά και να αναγνωρίσω τα σημεία που θα μπορούσαν να συνδυαστούν. Σαφώς υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν σημεία που είναι εξαιρετικά δημιουργικά και σου ανοίγουν νέους ορίζοντες. Είναι κάτι που σου δίνει τη μοναδική ευκαιρία να δεις το έργο με μια διπλή ματιά. Ούτως ή άλλως πιστεύω ότι ο ηθοποιός διαθέτει τη σκηνοθετική ματιά και ότι ένας σκηνοθέτης θα πρέπει να γνωρίζει την ψυχολογία και την ψυχοσύνθεση ενός ηθοποιού.
Πώς αντιμετωπίσατε τις δυσκολίες που προέκυψαν από αυτόν τον διπλό ρόλο;
Πολύ απλά, είναι κάτι που θέλει καλή οργάνωση και μεράκι. Χρειάζεται να έχεις μια ξεκάθαρη ματιά σε αυτό το οποίο κάνεις. Αυτό βέβαια θέλει αρκετή άσκηση και ένα απόλυτα καθαρό μυαλό, γιατρί δεν υπάρχει και το τρίτο μάτι που σε κατευθύνει. Όταν καταφέρεις αυτό να το αντιστρέψεις και να το λειτουργήσεις προς όφελος του ρόλου, τότε υπάρχει ένα πολύ καλό αποτέλεσμα;
Με τι σκέψεις και συναισθήματα θα θέλατε να αποχωρήσουν οι θεατές;
Σκοπός του έργου είναι να μας προβληματίσει και να δούμε λίγο και τους εαυτούς μας, μαζί και με μία μικρή δόση χιούμορ. Θα ήθελα να κοιτάξουν λίγο μέσα τους, να δουν πράγματα μέσα από τη συγκεκριμένη παράσταση που θα τους δώσουν τροφή για σκέψη. Το θέατρο βέβαια σημαίνει και διασκέδαση, οπότε ο σκοπός είναι να περάσουν και όμορφα.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ :
Μετάφραση, διασκευή-σκηνοθετική επιμέλεια: Πάνος Γκιουλής
Σκηνικά, κοστούμια: Γιάννης Γιαννάκης
Σχεδιασμός προβολών: Νίκος Χαραλαμπίδης
ΠΑΙΖΟΥΝ (αλφαβητικά):
Πάνος Γκιουλής, Σμαράγδη Λαμπρινού, Ειρήνη Στάικου
ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:
Σάββατο, Κυριακή: 21:30
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ :
Γενική είσοδος : 12 ευρώ
Φοιτητικό : 8 ευρώ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 1 ώρα και 15 λεπτά χωρίς διάλειμμα
