Πέρα από την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας των παθογόνων μικροοργανισμών, η κατάχρηση των αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει στην αλλαγή της σύνθεσης των βακτηρίων που ζουν στο έντερο, γεγονός που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους. Όπως υποστηρίζουν αμερικανοί επιστήμονες, δηλαδή, τα πολλά αντιβιοτικά παχαίνουν.
Σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό «New Scientist», οι ερευνητές, με επικεφαλής τον μικροβιολόγο Μάρτιν Μπλέιζερ του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, πραγματοποίησαν πειράματα σε ποντίκια και διαπίστωσαν ότι η παρατεταμένη λήψη αντιβιοτικών οδηγούσε τελικά σε αύξηση του σωματικού τους βάρους.
Το «παχυντικό» πείραμα
Η νέα μελέτη δείχνει ότι τα αντιβιοτικά μπορεί όντως να ευθύνονται σε έναν βαθμό για την αύξηση της παχυσαρκίας διεθνώς. Η διαρκώς αυξανόμενη χρήση των αντιβιοτικών εδώ και περίπου επτά δεκαετίες έχει προκαλέσει σημαντικές μεταβολές στην μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου με συνέπεια να μειώνονται οι αποικίες των «καλών» μικροβίων, κάτι που έχει ως παρενέργεια, πέρα από την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, να προκαλείται αύξηση του βάρους.
Οι ερευνητές έδωσαν σε νεογέννητα ποντίκια χαμηλές δόσεις πενικιλίνης ανάλογες με αυτές που δίνονται στα ζώα των κτηνοτροφικών μονάδων. Έπειτα από 30 εβδομάδες χορήγησης αντιβιοτικών, τα πειραματόζωα είχαν γίνει 10% έως 15% μεγαλύτερα σε μέγεθος ενώ συγκέντρωναν διπλάσια επίπεδα λίπους στον οργανισμό τους, σε σχέση με τα ποντίκια που δεν είχαν πάρει αντιβιοτικά. Η έρευνα έδειξε ότι τα αντιβιοτικά είχαν οδηγήσει στη μεταβολή της σύνθεσης των μικροοργανισμών στο έντερο των πειραματόζωων.
Σε δεύτερο στάδιο, οι επιστήμονες μετέφεραν ένα μέρος της μικροβιακής χλωρίδας από το έντερο των ποντικιών που είχαν πάρει τα αντιβιοτικά, σε άλλα ποντίκια που είχαν μεγαλώσει σε πλήρως αποστειρωμένο περιβάλλον και το έντερό τους ήταν τελείως καθαρό από μικρόβια. Μέσα σε πέντε εβδομάδες, αυτή η δεύτερη ομάδα των «καθαρών» ποντικιών είχε παχύνει κατά 35%, γεγονός που δείχνει ότι υπεύθυνες για την αύξηση του σωματικού βάρους τους ήταν οι αποικίες των μικροοργανισμών που είχαν διαμορφωθεί στην πρώτη ομάδα των ποντικιών μετά την λήψη των αντιβιοτικών.
Τα μεγαλύτερα και παχύτερα ποντίκια ήταν αυτά που είχαν ξεκινήσει να παίρνουν αντιβιοτικά νωρίτερα από τα άλλα, κάτι που δείχνει ότι η μικροβιακή εντερική χλωρίδα είναι πιο ευάλωτη σε αλλαγές λόγω αντιβιοτικών ήδη από τις πρώτες στιγμές της ζωής.
Ερωτήματα προς απάντηση
Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν γιατί ορισμένες ομάδες βακτηρίων μπορεί να επηρεάσουν το σωματικό βάρος. Ο δρ Μπλέιζερ πάντως θεωρεί ότι, όπως στα ποντίκια, τα παιδιά που από μικρά παίρνουν αντιβιοτικά, έχουν αυξημένη πιθανότητα να συσσωρεύσουν παραπανίσια κιλά.
Μια άλλη έρευνα, με επικεφαλής την Τερέζα Αϊσλεφ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Κοπεγχάγης στη Δανία και αντικείμενο μελέτης την ανάπτυξη περίπου 28.000 μωρών έδειξε ότι όσα παιδιά είχαν λάβει αντιβιοτικά κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους, είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι υπάρβαρα στην ηλικία των επτά ετών, ακόμα κι αν η μητέρα τους ήταν φυσιολογικού σωματικού βάρους. Τα ενδιαφέροντα ευρήματα παρουσιάστηκαν μέσα από το επιστημονικό έντυπο «International Journal of Obesity».
Επιπλέο, μια άλλη δειγματοληπτική μελέτη υπολειμμάτων ανθρωπίνων περιττωμάτων ηλικίας από 1.400 έως 3.000 ετών, που ελήφθησαν από μούμιες έδειξε ότι η μικροβιακή χλωρίδα του ανθρώπινου εντέρου έχει παρουσιάσει σημαντικές μεταβολές με την πάροδο των ετών.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης δρα Σεσίλ Λούις, από το Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, το έντερο των συγχρόνων ανθρώπων θα μπορούσε να «ανεφοδιασθεί» ξανά με τέτοια αρχαία μικρόβια, που σήμερα έχουν εξαφανισθεί πια από τον οργανισμό μας.