Τις πταίει για την άγρια εξέγερση των νέων τον περασμένο Αύγουστο στο Λονδίνο; Μα φυσικά ολόκληρη η βρετανική κοινωνία, που αποκλείει συστηματικά εκατομμύρια παιδιά της, οδηγώντας τα στην αποξένωση και το «εύκολο» έγκλημα του δρόμου: αυτό τουλάχιστον είναι το συμπέρασμα πολύμηνης έρευνας από τετραμελή, ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών που συστάθηκε γι’ αυτό τον σκοπό και εξέτασε επί μήνες χιλιάδες μάρτυρες σε 21 γειτονιές της μεγαλούπολης που επλήγησαν από τα πρωτοφανή επεισόδια.
Η επιτροπή Εξεγερμένων Κοινοτήτων και Θυμάτων (Riots, Communities and Victims Panel ή εν συντομία RCVP) καταλήγει πως στην αυθόρμητη εξέγερση των νέων συνέβαλαν πολλοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων η γονεϊκή αδιαφορία, η αντιπαλότητα με την αστυνομία, η αδυναμία του δικαστικού συστήματος να εξασφαλίσει την επανένταξη των μικροκακοποιών στη κοινωνία, αλλά και ο καταναλωτισμός και ο υλισμός των ίδιων των νεαρών Λονδρέζων.
Οι σημαντικότεροι παράγοντες όμως είναι η συνολική έλλειψη εκπαιδευτικών και επαγγελματικών ευκαιριών που μαστίζει την βρετανική νεολαία: «Όταν ο κόσμος δεν βλέπει κανέναν λόγο που να τον εμποδίζει να συμμετάσχει σε συγκρούσεις, οι συνέπειες για τις κοινότητες μπορεί να είναι καταστροφικές – και αυτό είδαμε τον περασμένο Αύγουστο», αναφέρει χαρακτηριστικά η επιτροπή.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η έκθεση της RCVP, ο πυρήνας της εξέγερσης προήλθε από το περίπου μισό εκατομμύριο «ξεχασμένες οικογένειες», που έχουν αφεθεί στην τύχη τους και βρίσκονται από κάθε άποψη στον κοινωνικό πυθμένα. Πολλές από αυτές τις οικογένειες ζουν υπό άθλιες συνθήκες σε επιδοτούμενες εργατικές πολυκατοικίες, και φυσικά τα παιδιά τους μεγαλώνουν χωρίς προοπτική.
Ως «θεραπείες» για να αποφευχθεί μια τραγική επανάληψη των επεισοδίων, η επιτροπή προτείνει την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος στις φτωχογειτονιές, την αύξηση της ψυχικής βοήθειας στις προβληματικές οικογένειες και την υπόσχεση εξεύρεσης θέσεων εργασίας για τους επί μακρόν ανέργους νέους, πολλοί από τους οποίους καταφεύγουν στις συμμορίες και το έγκλημα από έλλειψη εναλλακτικών λύσεων βιοπορισμού.
Η επιτροπή εκτιμά επίσης πως ρόλο στις εκτεταμένες λεηλασίες έπαιξε και η στοχευμένη διαφήμιση συγκεκριμένων ειδών – ρούχα, ηλεκτρονικά κ.α. – στο νεανικό κοινό, που τα κατέστησε «φετίχ» και διευκόλυνε την μαζική αρπαγή τους από τα καταστήματα που τα πουλούσαν, ακόμη και αν αυτά βρίσκονταν μακριά από τις εξεγερμένες γειτονιές.
Να σημειωθεί εδώ πως η πολύμηνη έρευνα της επιτροπής δεν είναι η μόνη: πρόσφατα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Guardian άλλη έρευνα του London School of Economics, που στηρίχτηκε σε συνεντεύξεις με 270 άτομα νεαρής ηλικίας που συμμετείχαν στα επεισόδια του Αυγούστου. Όπως προκύπτει από αυτή την έρευνα, αν και η πλειοψηφία των εξεγερμένων απέδωσε την έκρηξη στην εχθρική στάση της αστυνομίας όσον αφορά τους κατοίκους συγκεκριμένων περιοχών, πολλοί εξ αυτών παραδέχτηκαν πως συμμετείχαν στα επεισόδια και το πλιάτσικο που ακολούθησε από καθαρό οπορτουνισμό, αφού μέσα στην αναμπουμπούλα των συγκρούσεων τους δόθηκε η δυνατότητα να αρπάξουν τα αξεσουάρ των ονείρων τους!
