Συνήθως το προεκλογικό σκηνικό, εδώ και κάμποσα χρόνια, ήταν συνδεδεμένο με μια αίσθηση αισιοδοξίας, για ένα σημαντικό τουλάχιστον κομμάτι του εκλογικού σώματος. Είτε γιατί οι πολίτες περίμεναν την άνοδο στην εξουσία του κόμματος με το οποίο είχαν ταυτιστεί ιδεολογικά – ή και ρουσφετολογικά… – είτε γιατί θεωρούσαν ότι η δυναμική μιας νέας κυβέρνησης μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερες ημέρες τους ίδιους και τη χώρα. Αυτό το σκηνικό αποτελεί όμως πια παρελθόν. Το σκηνικό που διαμορφώνεται σήμερα, λίγες βδομάδες πριν από τις εκλογές, χαρακτηρίζεται κυρίως από τη διαμαρτυρία, τον φόβο, την απογοήτευση και την άρνηση.
Ενας διχασμός, μια αμφιθυμία διαπερνά το εκλογικό σώμα, οδηγώντας ουσιαστικά στην αποσταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος όπως το είχαμε ζήσει τις τελευταίες δεκαετίες. Δεν είναι μόνο η αποσυσπείρωση των δύο βασικών πόλων του δικομματισμού, ούτε το εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό των πολιτών που αρνούνται να δηλώσουν ότι θα ψηφίσουν. Είναι ότι έχουν διαρραγεί πλήρως, όπως φαίνεται, οι παραδοσιακοί δεσμοί ταύτισης μεγάλου μέρους των πολιτών με τις δύο μεγάλες παρατάξεις, της ΝΔ και του ΠαΣοΚ. Η σχέση εμπιστοσύνης – και συναλλαγής, ας μην ξεχνιόμαστε – που είχε διαμορφωθεί από τη Μεταπολίτευση και μετά έχει αποδυναμωθεί πλήρως. Οπως έχουν χάσει τη σημασία τους και οι διαχωριστικές γραμμές που… ένωναν τους ψηφοφόρους με το ένα ή το άλλο κόμμα.
Η κατάρρευση της χώρας και το μνημόνιο που ακολούθησε με τους δυσβάσταχτους όρους για μεγάλο μέρος των πολιτών, έχουν προκαλέσει ένα βαθύ ρήγμα ανάμεσα στα κόμματα εξουσίας και στην κοινωνία που δεν είναι εύκολο να επουλωθεί. Πολύ περισσότερο όταν το ΠαΣοΚ, ή τουλάχιστον μεγάλο μέρος του, αμφιταλαντεύεται ακόμη για την αναγκαιότητα προσφυγής στο ΔΝΤ και στους ευρωπαίους δανειστές, ενώ η ΝΔ, που ως προχθές είχε σηκώσει το λάβαρο του αντιμνημονιακού αγώνα, αναγκάστηκε θέλοντας και μη να κάνει στροφή 180 μοιρών, που αποπροσανατόλισε και εξόργισε την κομματική πελατεία της.
Ετσι για πρώτη φορά έχουμε το φαινόμενο να έχει δημιουργηθεί μια άτυπη αντιμνημονιακή συμμαχία που ξεκινά από την άκρα Αριστερά και φθάνει ως την άκρα Δεξιά, μέσα από ένα πλήθος κομματικών σχηματισμών που συσπειρώνουν ένα σημαντικότατο τμήμα του εκλογικού σώματος, με χαρακτηριστικά μάλιστα μιας νέας εθνικοφροσύνης. Από τον Καμμένο ως τον Μίκη βλέπουμε ένα αντιευρωπαϊκό μέτωπο που επενδύει συγχρόνως σε έναν καταγγελτικό, ισοπεδωτικό λόγο εναντίον των κομμάτων και των πολιτικών που άσκησαν εξουσία, που δυστυχώς βρίσκει ευήκοα ώτα σε ικανό αριθμό πολιτών.
Από την άλλη πλευρά, οι δυνάμεις που υποτίθεται ότι επενδύουν στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, με ελάχιστες εξαιρέσεις πολιτεύονται με μισόλογα, «ήξεις αφήξεις», αδυνατώντας να πείσουν ότι έχουν μια σταθερή πολιτική και ένα σαφές σχέδιο σωτηρίας της χώρας. Με φυσιολογική συνέπεια να έχουμε μια κοινωνία βαθύτατα διχασμένη, που ταλαντεύεται συνεχώς μεταξύ οργής και φόβου, αδυνατώντας να συνειδητοποιήσει ποιο είναι τελικά το συμφέρον της χώρας. Η χειρότερη δηλαδή συνταγή για να πρυτανεύσει η λογική και να διαμορφωθεί μια ρεαλιστική και ταυτόχρονα πειστική πλειοψηφία, που θα μπορεί να οδηγήσει τη χώρα έξω από το τούνελ της κρίσης…
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
