Σουρεαλιστικά τοπία, εξωπραγματικά χρώματα και μαγικοί σχηματισμοί συνθέτουν τα φωτογραφικά έργα του αστροναύτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) Πάολο Νέσπολι. Πώς είναι όμως να κοιτάζεις τη Γη από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) και να μπορείς να «βουτάς» με τον φωτογραφικό σου φακό στα πιο εντυπωσιακά μέρη του πλανήτη; Λίγες ημέρες πριν από την επίσκεψή του στη χώρα μας, και συγκεκριμένα την παρουσίαση της προσωπικής του έκθεσης στο Ιδρυμα Ευγενίδου, εμείς βρήκαμε τον ιταλό αστροναύτη και «γεμίσαμε» από την αγάπη του για το Διάστημα και το πάθος του για τη φωτογραφία.
«Η φωτογραφία για εμένα προσωπικά είναι ένα πάθος που με συνοδεύει από την παιδική μου ηλικία» λέει ο Νέσπολι στο «Βήμα». «Ανέκαθεν μου άρεσε να βγάζω φωτογραφίες και να απαθανατίζω με τον τρόπο αυτόν στιγμές και γεγονότα. Οπότε ήταν απόλυτα φυσιολογικό να το κάνω αυτό και κατά τη διάρκεια των αποστολών μου στο Διάστημα».
Η ζωή από ψηλά
Οπως μαρτυρούν οι εντυπωσιακές φωτογραφίες του αστροναύτη, η ζωή από ψηλά είναι πολύ διαφορετική. Κατά την τελευταία του αποστολή με την ονομασία MagISStra, ο 55χρονος ιταλός αστροναύτης παρέμεινε στο Διάστημα συνολικά 159 ημέρες. Ανάμεσα στις δραστηριότητες του αρχιμηχανικού της αποστολής ήταν και η καθημερινή παρατήρηση της Γης μέσα από τον φωτογραφικό φακό του.
«Ενα από τα βασικά πράγματα που καλείσαι να κάνεις όταν πηγαίνεις στο Διάστημα είναι να παρατηρείς τη Γη από ψηλά» μας εξηγεί ο Νέσπολι. «Ο πλανήτης μας είναι τόσο όμορφος και τα τοπία του τόσο μαγικά που σχεδόν σε παρακινούν να τα φωτογραφίσεις. Εγώ δεν είμαι φωτογράφος, φανταστείτε λοιπόν τι φωτογραφίες θα μπορούσε να τραβήξει ένας επαγγελματίας. Πραγματικά περιμένω τη στιγμή που θα βρεθούν στο Διάστημα φωτογράφοι, φιλόσοφοι ή ακόμη και θεολόγοι και θα μας δείξουν ή θα μας πουν τι “βλέπουν” εκεί έξω».
Ο ιταλός αστροναύτης είχε θέσει ως στόχο του κάποια στιγμή να επισκεφθεί από κοντά τα μέρη που θα ξεχώριζε βλέποντάς τα από το Διάστημα.
«Λίγους μήνες αργότερα οι προορισμοί αυτοί ήταν τόσο πολλοί που δεν μπορούσα καν να τους μετρήσω» αναφέρει γελώντας, προσθέτοντας παρ’ όλα αυτά ότι έχει ήδη θέσει τις προτεραιότητές του – στην κορυφή των οποίων βρίσκεται και η Ελλάδα. «Φυσικά πολλά από τα μέρη που φαντάζουν μοναδικά από το Διάστημα μπορεί να είναι π.χ. έρημοι» προσθέτει. «Στην Αυστραλία εντόπισα μερικά από τα πιο όμορφα τοπία. Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας ωστόσο καλύπτεται από έρημο».
Γήινος «πειραγμένος» εξοπλισμός
Ο εξοπλισμός που χρησιμοποίησε ο ερασιτέχνης «διαστημικός» φωτογράφος, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, δεν ήταν εξειδικευμένος. «Για τη “διαστημική” φωτογράφιση χρησιμοποιήσαμε επαγγελματικό εξοπλισμό που μπορεί κανείς να βρει στη Γη» μας λέει χαριτολογώντας ο αστροναύτης. «Συγκεκριμένα, οι ημερήσιες λήψεις πραγματοποιήθηκαν με μια Nikon D2XS, ενώ οι νυχτερινές με μια Nikon D3S. Παράλληλα, χρησιμοποιήσαμε διάφορους φακούς ζουμ (zoom), οι οποίοι μας επέτρεπαν να “πλησιάζουμε” ακόμη περισσότερο τα σημεία που θέλαμε. Για παράδειγμα, στις νυχτερινές λήψεις χρησιμοποιούσαμε φακούς 800 mm και για τις ημερήσιες φακούς που άγγιζαν τα 1.200 mm».
Αντέχει όμως μια «γήινη» φωτογραφική μηχανή σε… εξωγήινες συνθήκες; «Αν και θεωρητικά πρόκειται για κανονικές φωτογραφικές μηχανές, δεν σας κρύβω ότι υπέστησαν μερικές ανεπαίσθητες τροποποιήσεις. Για παράδειγμα, τα εσωτερικά τους μέρη καλύφθηκαν με ένα ειδικό σύστημα ασφαλείας, ώστε να μη “δραπετεύσει” τίποτε προς τα έξω λόγω των συνθηκών έλλειψης βαρύτητας. Ακόμη, η λίπανση της μηχανής έγινε με ειδικά υγρά, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν στο Διάστημα. Ωστόσο οι αλλαγές αυτές είναι πολύ μικρές» εξηγεί ο Νέσπολι.
Στη γειτονιά της Ελλάδας
Το επίμονο βλέμμα του Ιταλού μαγνήτισε η χώρα μας. Ετσι πολλές από τις φωτογραφίες της συλλογής του αποκαλύπτουν την καταγάλανη Ελλάδα, περικυκλωμένη από τα πολύτιμα «ζαφείρια» του Αιγαίου.
«Η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν πολλά κοινά όταν τις βλέπεις από το Διάστημα» μας λέει γεμάτος υπερηφάνεια ο Νέσπολι. «Ακριβώς επειδή περιτριγυρίζονται από τη Μεσόγειο, ξεχωρίζουν και είναι πολύ εύκολο να τις αναγνωρίσει κανείς από ψηλά. Οποτε λοιπόν περνούσα επάνω από την Ιταλία ή την Ελλάδα, ήξερα πού βρισκόμουν. Δεν είναι το ίδιο όταν, για παράδειγμα, περνάς πάνω από χώρες όπως η Ελβετία ή η Γερμανία. Οταν βρισκόμασταν πάνω από την Ελλάδα, βλέποντας τα πανέμορφα νησιά ή το υπόλοιπο της χώρας γνωρίζαμε ότι βλέπαμε την Ευρώπη».
Δεν είναι λίγοι άλλωστε εκείνοι που τις δύσκολες αυτές ημέρες που διανύουμε επισημαίνουν ότι η Ευρώπη χωρίς το φως της Ελλάδας θα ήταν σκοτεινή. «Η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν πολλά κοινά στοιχεία: πρόκειται για δύο χώρες με πλούσια ιστορία, ζηλευτό κλίμα, μαγευτικά τοπία και μεσογειακή ομορφιά» υποστηρίζει ο ευδιάθετος Ιταλός. «Πάντα έλεγα ότι τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά μας οφείλουμε να τα προστατεύουμε και να τα αναδεικνύουμε και όχι μόνο να τα χρησιμοποιούμε ως εργαλείο προσέλκυσης τουριστικού ενδιαφέροντος. Οφείλουμε να καλυτερεύσουμε παράλληλα και τις υπηρεσίες που προσφέρουμε στους επισκέπτες μας. Αυτή είναι η πραγματική μας διαφήμιση» μας λέει.
«Ευτυχώς ή δυστυχώς δεν θα μπορούσα ποτέ να γίνω πολιτικός, καθώς δυσκολεύομαι να μην μπορώ να εκφράσω αυτό που αισθάνομαι ή σκέφτομαι» υπογραμμίζει ο αστροναύτης. «Ανυπομονώ να επισκεφθώ την Ελλάδα. Είναι κάτι που πάντοτε ήθελα να κάνω και πραγματικά ζήλευα όσους είχαν την τύχη να το κάνουν, και στη συνέχεια επέστρεφαν πλουσιότεροι σε όμορφες αναμνήσεις».
Το επόμενο τρισδιάστατο βήμα
Μέσα στα άμεσα σχέδια του Νέσπολι είναι η παρουσίαση της φωτογραφικής του έκθεσης και σε άλλες χώρες. «Συνήθως αστειεύομαι όταν με ρωτάνε για τα επόμενα βήματά μου. Δεν αποκλείεται να συμμετάσχω σε μια νέα αποστολή, αν και η λίστα με τους νεαρούς αστροναύτες που δεν έχουν ταξιδέψει ακόμη στο Διάστημα είναι μεγάλη. Ως αστροναύτης, είμαι πολύ ικανοποιημένος από την καριέρα μου. Εχω κάνει περισσότερα από όσα ονειρευόμουν ποτέ» λέει ο ίδιος.
«Κατά τη διάρκεια της τελευταίας μου αποστολής, με τη βοήθεια ειδικής φωτογραφικής μηχανής τράβηξα και πολλές τρισδιάστατες φωτογραφίες. Βρίσκομαι λοιπόν σε συνομιλίες με την ESA για την παρουσίαση μιας τρισδιάστατης έκθεσης, υπό μορφήν θεάματος. Αν όλα πάνε καλά, ενδεχομένως η έκθεση φωτογραφίας μου να ταξιδέψει στην Ιταλία και σε άλλες χώρες» καταλήγει με ενθουσιασμό.
ΠΑΟΛΟ ΝΕΣΠΟΛΙ
Ποιος είναι
Εργάστηκε αρχικά στο Εργαστήριο Αεροδιαστημικής R&D, στην Ιταλία. Το 1991 έγινε εκπαιδευτής αστροναυτών στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αστροναυτών της ESA, στην Κολονία, στη Γερμανία. Το 1996 εργάστηκε ως μηχανικός στο Διαστημικό Κέντρο Johnson (JSC) της NASA, στο Χιούστον, στις ΗΠΑ. Το 1998 επελέγη ως αστροναύτης από την Ιταλική Διαστημική Υπηρεσία (ASI) και έπειτα ενσωματώθηκε στο Σώμα Ευρωπαίων Αστροναυτών της ESA. Αμέσως μετά μεταφέρθηκε στο JSC για την απαραίτητη εκπαίδευση διαστημικών αποστολών προς τον ΔΔΣ.
To 2006 συμμετείχε στη 15ήμερη αποστολή STS-120 του Discovery, όπου ως ειδικός αποστολής ανέλαβε τον συντονισμό τεσσάρων συνολικά διαστημικών περιπάτων.
Το 2008 έλαβε μέρος ως αρχιμηχανικός στην αποστολή 26/27, γνωστή και ως MagISStra, με προορισμό τον ΔΔΣ και διάρκεια παραμονής στο Διάστημα 159 ημερών (Δεκέμβριος του 2010 – Μάιος του 2011).
ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ
Οι εμπειρίες ενός αστροναύτη
Ο αστροναύτης της ΕSA Paolo Nespoli είναι ο επίσημος προσκεκλημένος του Ιδρύματος Ευγενίδου την Τετάρτη 21 Μαρτίου και ώρα 18.30. Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη, αλλά είναι απαραίτητη η κράτηση θέσεων.
Η έκθεση φωτογραφίας θα διαρκέσει από 21 Μαρτίου έως 12 Απριλίου. Ωρες λειτουργίας: 11:00-20:30 (εκτός αργιών). ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ, λεωφόρος Συγγρού 387, Π. Φάληρο, τηλ. 210 9469.688.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
