Παρά την κατ’ αρχάς έγκριση του ελληνικού πακέτου διάσωσης από το Eurogroup – θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων (PSI) προτού δοθεί το τελικό πράσινο φως -, οι αγορές παραμένουν επιφυλακτικές για τη χώρα μας θεωρώντας ότι σε αυτή τη φάση η Ελλάδα έχει κερδίσει απλώς κάποιον χρόνο.
«Οι επόμενοι δύο μήνες είναι σημαντικοί για την τύχη της Ελλάδας και για τους ξένους θεσμικούς επενδυτές η χώρα θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει αν ανήκει στην ευρωζώνη ή όχι» αναφέρουν διαχειριστές κεφαλαίων με έδρα το Σίτι του Λονδίνου, θεωρώντας ότι η χώρα «θα πρέπει να υλοποιήσει αυτά που υπέγραψε αν θέλει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών».
Πολλά θα κριθούν, όπως ευρέως υποστηρίζεται, από τις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις και τις αντοχές της ελληνικής κοινωνίας. Ισχυρή κυβέρνηση μετά τις εκλογές, επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, συνεχόμενα τρίμηνα με πρωτογενές πλεόνασμα, σταδιακή βελτίωση του ΑΕΠ, διαρθρωτικές αλλαγές και αποκρατικοποιήσεις αποτελούν, όπως αναφέρεται, τις βασικές προϋποθέσεις που θα συντείνουν στη βελτίωση της ψυχολογίας.
Είναι χαρακτηριστικό, π.χ., ότι ακόμη και σήμερα οι οικονομολόγοι της Citigroup δίνουν πιθανότητες 50% η χώρα μας να αποχωρήσει από την ευρωζώνη μέσα στους επόμενους 18 μήνες, εκτιμώντας μάλιστα ότι οι επιπτώσεις που θα έχει κάτι τέτοιο για την υπόλοιπη Ευρώπη θα είναι σχετικά περιορισμένες.
Κατά τη διάρκεια της ανεπίσημης συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (Eco/Fin) που έχει προγραμματιστεί για τις 30-31 Μαρτίου στην Κοπεγχάγη θα εξεταστεί η ενίσχυση του τείχους προστασίας της ευρωζώνης. Με στόχο τη δημιουργία ενός «σούπερ ταμείου» που θα θωρακίσει καλύτερα την Ισπανία, την Ιταλία και άλλες χώρες της ευρωζώνης, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα επιδιώξουν να συνδυάσουν τα εναπομείναντα κεφάλαια ύψους 250 δισ. ευρώ του Προσωρινού Μηχανισμού Στήριξης EFSF με τα 500 δισ. ευρώ του Μόνιμου Μηχανισμού ESM που προβλέπεται να τεθεί σε ισχύ από τον Ιούλιο.
Οι εξελίξεις αυτές συντείνουν στην άποψη ότι όσο η Ευρώπη θωρακίζεται τόσο τα περιθώρια ελιγμών για τη χώρα μας περιορίζονται.
Στην αγορά εκφράζονται φόβοι ότι το PSI θα συναντήσει αρκετές δυσκολίες, αν και ο Πρωθυπουργός ανέφερε την Παρασκευή πως η συμμετοχή των ιδιωτών ομολογιούχων στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων αναμένεται να είναι επαρκής.
Παράλληλα, αν και η Διεθνής Ενωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγώγων (ISDA) αποφάνθηκε ότι η ψήφιση νόμου που εισάγει τις ρήτρες συλλογικής δράσης (CAC) στο πλαίσιο του προγράμματος απομείωσης του ελληνικού χρέους (PSI) δεν ενεργοποιεί προς το παρόν τα συμβόλαια ασφάλισης έναντι αθέτησης πληρωμών (CDS), οι επενδυτές είναι πεπεισμένοι ότι τελικά θα συμβεί το αντίθετο.
Ο κίνδυνος ενός πιστωτικού επεισοδίου στην Ελλάδα δεν έχει εξάλλου εξαλειφθεί, καθώς παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο να ενεργοποιηθούν οι ρήτρες. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί, μάλιστα, όπως εκτιμούν ξένες επενδυτικές τράπεζες, από την 9η Μαρτίου, λίγο μετά δηλαδή την καταληκτική ημερομηνία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στο PSI, που είναι η 8η Μαρτίου.
Η καθαρή συνολική αξία των ελληνικών CDS ανέρχεται σε 3,25 δισ. δολάρια, ενώ η μεικτή αξία στα 69 δισ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι το συνολικό ποσό που αναμένεται να πληρωθεί στους επενδυτές-κερδοσκόπους (βάσει της μόχλευσης) θα κυμανθεί στα 20 δισ. ευρώ.
Ειδικά τμήματα μεγάλων διεθνών τραπεζών εκτίμησαν ότι η ενεργοποίηση των ελληνικών ασφαλίστρων κινδύνου δεν αποτελεί κίνδυνο για το σύστημα. Αν και από τη μία πλευρά το ενδεχόμενο αυτό θα παίξει αρνητικό ρόλο στις μελλοντικές προσπάθειες της Ελλάδας να επανέλθει στις αγορές, από την άλλη όμως θα υποδηλώσει ότι η συγκεκριμένη αγορά αντιστάθμισης κινδύνου λειτουργεί. Το τελευταίο εκτιμάται μάλιστα ότι θα μπορούσε να αποκλιμακώσει τις πιέσεις στα ομόλογα κυρίως της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Η ISDA και τα hedge funds
Η Διεθνής Ενωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγώγων (ISDA) κλήθηκε να απαντήσει στο κατά πόσο έχει συμβεί πιστωτικό γεγονός στην Ελλάδα μετά την ψήφιση του νόμου που προβλέπει την εισαγωγή CACs και την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να μην υποστεί ζημιές από τα ελληνικά ομόλογα που έχει στο χαρτοφυλάκιό της.
Η Διεθνής Ενωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγώγων (ISDA) κλήθηκε να απαντήσει στο κατά πόσο έχει συμβεί πιστωτικό γεγονός στην Ελλάδα μετά την ψήφιση του νόμου που προβλέπει την εισαγωγή CACs και την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να μην υποστεί ζημιές από τα ελληνικά ομόλογα που έχει στο χαρτοφυλάκιό της.
Η 15μελής επιτροπή αποφάσισε στην ουσία ομόφωνα ότι η εισαγωγή των ρητρών δεν συνιστά πιστωτικό γεγονός.
Η ενεργοποίηση των ρητρών όμως θα μπορούσε να ενεργοποιήσει τα CDS.
«Η κατάσταση στην Ελληνική Δημοκρατία βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη και οι σημερινές αποφάσεις της επιτροπής δεν επηρεάζουν το δικαίωμα ή τη δυνατότητα των παραγόντων της αγοράς να υποβάλουν νέα ερωτήματα» ανέφερε χαρακτηριστικά η ISDA.
Οι ρήτρες αυτές συμβάλλουν πάντως ώστε να συμμετάσχουν στην περικοπή του ελληνικού χρέους και τα hedge funds που αυτή τη στιγμή δεν στηρίζουν το πρόγραμμα με την ελπίδα ότι έτσι θα βγάλουν μεγαλύτερο κέρδος, καθώς αν ενεργοποιηθούν θα αποπληρωθούν στο ακέραιο για τα ομόλογα που κατέχουν. Tα κερδοσκοπικά αυτά κεφάλαια έχουν χτίσει ισχυρές θέσεις στα ελληνικά ομόλογα στα 25-30 σεντ ανά δολάριο, καλύπτοντας περίπου το 20%-25% του χρέους των ιδιωτών που οδηγείται σε «κούρεμα».
Η σχέση κινδύνου – απόδοσης έχει επιδεινωθεί
Οι μετοχές φαίνονται πάντως ελκυστικές έναντι των ομολόγων αλλά και των πιστωτικών τίτλων
Η ανησυχία των επενδυτών για μια ενδεχόμενη συμπίεση της χρηματοδότησης προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τράπεζες αμβλύνθηκε μετά και τη νέα τριετή παροχή ρευστότητας άνω του μισού τρισ. ευρώ που άντλησαν την περασμένη Τετάρτη οι ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι αναλυτές θεωρούν μάλιστα ότι η εξέλιξη αυτή ευνοεί τις επενδύσεις με ρίσκο και κυρίως τα ιταλικά και τα ισπανικά ομόλογα, καθώς και τις αγορές μετοχών.
Οι μετοχές φαίνονται πάντως ελκυστικές έναντι των ομολόγων αλλά και των πιστωτικών τίτλων
Η ανησυχία των επενδυτών για μια ενδεχόμενη συμπίεση της χρηματοδότησης προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τράπεζες αμβλύνθηκε μετά και τη νέα τριετή παροχή ρευστότητας άνω του μισού τρισ. ευρώ που άντλησαν την περασμένη Τετάρτη οι ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι αναλυτές θεωρούν μάλιστα ότι η εξέλιξη αυτή ευνοεί τις επενδύσεις με ρίσκο και κυρίως τα ιταλικά και τα ισπανικά ομόλογα, καθώς και τις αγορές μετοχών.
Η ευρωπαϊκή κρίση παραμένει πάντως στο προσκήνιο, ενώ αβεβαιότητα περιβάλλει τις προοπτικές της δημοσιονομικής πολιτικής των ΗΠΑ. Οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις ως προς το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα με άμεσες επιπτώσεις στις τιμές του πετρελαίου, το δημοψήφισμα στην Ιρλανδία και το «ελληνικό πρόβλημα» διατηρούν επίσης ζωντανούς τους κινδύνους νέων κρίσεων σε μια ήδη ασταθή παγκόσμια οικονομία.
Ωστόσο, σύμφωνα με την ING, η ψυχολογία της αγοράς έχει βελτιωθεί και η ένταση στις περιφερειακές αγορές κρατικών ομολόγων της Ευρώπης υποχώρησε. Δύο σημαντικοί παράγοντες φαίνεται ότι τροφοδοτούν αυτή την εξέλιξη: η σημαντική μείωση του κινδύνου μιας βραχυπρόθεσμης αυτοτροφοδοτούμενης κρίσης ρευστότητας στην ευρωζώνη και τα δειλά σημάδια ότι ο παγκόσμιος επιχειρηματικός κύκλος έχει μεταβεί σε φάση ανάκαμψης.
Αυτή τη στιγμή γίνεται ένας σαφής διαχωρισμός θέσεων μεταξύ των «ταύρων» που ωθούν τους μετοχικούς δείκτες σε υψηλότερα επίπεδα και των «αρκούδων» που κινούνται στις αγορές ομολόγων, παρατηρεί από την πλευρά της η JP Morgan Asset Management. Υπάρχουν στοιχεία που στηρίζουν και τις δύο θέσεις: οι «ταύροι» εστιάζουν στις παραγγελίες, στην απασχόληση και στα δεδομένα οικονομικής έκπληξης, ενώ οι «αρκούδες» εστιάζουν στις τιμές και στα αποθέματα.
Οι αγορές των κρατικών ομολόγων εξακολουθούν πάντως, όπως αναφέρει, να φαίνονται ακριβές, προσφέροντας χαμηλές ή και αρνητικές πραγματικές αποδόσεις. Συνεπώς δεν είναι περίεργο το ότι οι μετοχές φαίνονται ελκυστικές σε επίπεδο αποτιμήσεων έναντι των ομολόγων αλλά και των πιστωτικών τίτλων.
Αν και κανένα στοιχείο δεν συνηγορεί σήμερα υπέρ μιας σημαντικής διόρθωσης, εν τούτοις η JP Morgan εκτιμά ότι η σχέση κινδύνου – απόδοσης έχει επιδεινωθεί και η ανάκαμψη της αγοράς φαίνεται να εξαντλείται. Εν ολίγοις, υποστηρίζει, οι αγορές έχουν κινηθεί κατά τρόπο που δείχνει ότι τα πιθανά οφέλη από μια άνοδο εξουδετερώνονται από το μέγεθος των κινδύνων που συνεπάγεται η πτώση.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
