«Καθαρός» περνά σε ιδιώτες ο ΟΔΙΕ

Υστερα από 44 χρόνια η διαχείριση των στοιχημάτων του ελληνικού Ιπποδρόμου περνά πάλι σε ιδιώτες. Τις επόμενες ημέρες θα δημοσιευθεί από το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου η προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την πώληση του 100% του Οργανισμού Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδος. Μετά τη συγκατάβαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το ΤΑΙΠΕΔ προχωρεί στον διαχωρισμό της ακίνητης περιουσίας του Ιπποδρόμου από τον διαγωνισμό, γεγονός που κάνει πιο ελκυστικό τον ΟΔΙΕ, καθώς η ακίνητη περιουσία «κουβαλά» μαζί της και τα υψηλά δάνεια που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τα ζημιογόνα αποτελέσματα του ΟΔΙΕ εδώ και μία δεκαετία.

Υπενθυμίζεται ότι μόνο τέσσερις εταιρείες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Ταμείου Αξιοποίησης της Περιουσίας του Δημοσίου για την ιδιωτικοποίηση του ΟΔΙΕ που προηγήθηκε της επίσημης προκήρυξης του διαγωνισμού.

Πρόκειται για τη γαλλική PMU, τη Phumelela από τη Νότια Αφρική και τις Intralot και Avenir (πρώην Ζήνων) από την Ελλάδα. Το ταμείο είχε στείλει περίπου 40 επιστολές σε μεγάλους ομίλους του εξωτερικού για να βολιδοσκοπήσει το ενδιαφέρον τους για τον ελληνικό Ιππόδρομο και μόνο οι παραπάνω εταιρείες απάντησαν θετικά.

Οι δύο ξένες εταιρείες είναι μεγάλα ονόματα στη διεξαγωγή ιπποδρομιών και άμεσοι ανταγωνιστές. Οι δύο ελληνικές εταιρείες θα πρέπει, αν θελήσουν να συμμετάσχουν σε όλες τις φάσεις του διαγωνισμού, να συνασπιστούν με εξειδικευμένες εταιρείες από το εξωτερικό στις ιπποδρομίες.

Εκτός από τον διαχωρισμό της ακίνητης περιουσίας, οι επίδοξοι μνηστήρες επιθυμούν ο ΟΔΙΕ να αναλάβει, μαζί με τη διαχείριση των στοιχημάτων, και το αγωνιστικό κομμάτι (ιδιοκτήτες αλόγων, αναβάτες κ.ά.), αρμοδιότητα που ως σήμερα ανήκει στη Φίλιππο Ενωση Ελλάδος. Παραμένει άγνωστο αν κάτι τέτοιο θα προβλέπεται στην προκήρυξη, αφού η αλλαγή του μοντέλου λειτουργίας του Ιπποδρόμου προϋποθέτει νέα νομοθεσία.

Το σίγουρο είναι ότι το Δημόσιο κάνει ό,τι είναι δυνατόν ώστε να προσφέρει στον διαγωνισμό μια εταιρεία ελεύθερη βαρών (από την απόσχιση της ακίνητης περιουσίας) και με «υγιή» ισολογισμό. Προσφάτως εγκρίθηκε από τον βασικό μέτοχο, που είναι το υπουργείο Οικονομικών, η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με κεφαλαιοποίηση χρεών ύψους 80 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι η λογιστική απαλοιφή των υποχρεώσεων του ΟΔΙΕ προς την Εφορία και η επαναφορά της καθαρής θέσης σε θετικό πρόσημο. Το 2011 τα έσοδα από τα στοιχήματα περιορίστηκαν στα 140 εκατ. ευρώ από 194 εκατ. ευρώ το 2010. Παρατηρήθηκε μια βελτίωση στα περιθώρια μεικτού κέρδους, αλλά τα λειτουργικά κέρδη και τα καθαρά αποτελέσματα ήταν ζημιογόνα για ακόμη μία χρήση.

Σύμφωνα με τα στελέχη του ΟΔΙΕ, η κρίση «ευθύνεται» σε πολύ μικρό ποσοστό για τα απογοητευτικές επιδόσεις. Αποδίδουν τη «βουτιά» των μεγεθών στην απαξίωση του προϊόντος, αφού για φορολογικούς λόγους κυρίως έχουν αποχωρήσει πολλοί ιδιοκτήτες αλόγων και έχει μειωθεί ο όγκος των στοιχημάτων.

Απεδείχθη σωτήρια η επιλογή να δοθεί από το φθινόπωρο του 2010 η δυνατότητα στους παίκτες να ποντάρουν στις γαλλικές ιπποδρομίες (σε συνεργασία με την PMU) από τα πρακτορεία του ΟΔΙΕ όταν δεν έχει εγχώριες ιπποδρομίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2011 το 50% των εσόδων προήλθε από αυτή τη δραστηριότητα. Γι’ αυτό και η διοίκηση στην προσπάθειά της να εμπλουτίσει το προϊόν έσπευσε τον Σεπτέμβριο του 2011 να συνάψει ανάλογη συμφωνία και να δώσει τη δυνατότητα στους φιλίππους να ποντάρουν και στις αγγλικές ιπποδρομίες, τόσο μέσα στον χώρο του Ιπποδρόμου Αθηνών όσο και στα πρακτορεία του οργανισμού ανά την επικράτεια, με παράλληλη ζωντανή τηλεοπτική αναμετάδοση των ιπποδρομιών μέσω του ειδικού δορυφορικού καναλιού που ο ΟΔΙΕ έχει θέσει σε λειτουργία.

Μέσα στο 2011 η διοίκηση αύξησε την γκανιότα (το ποσοστό που παρακρατεί ο ΟΔΙΕ από τα ακαθάριστα έσοδα του στοιχήματος), μείωσε περαιτέρω τα λειτουργικά έξοδα, ενώ το μόνιμο προσωπικό έχει περιοριστεί στα 70 άτομα και το έκτακτο στα 450 από 750 πριν από δύο χρόνια.

Αυτή την περίοδο έχει δρομολογηθεί η διαδικασία συνεργασίας με 200 επιπλέον πρακτορεία του ΟΠΑΠ που θα προσφέρουν και ιπποδρομιακό στοίχημα. Σήμερα το δίκτυο του ΟΔΙΕ αποτελείται από 450 πρακτορεία, εκ των οποίων 50 είναι του ΟΔΙΕ και 400 του ΟΠΑΠ.

Από το Φάληρο «προσγείωση» στο Μαρκόπουλο
Με νόμο της χούντας το 1968 η διαχείριση του ιπποδρομιακού στοιχήματος πέρασε στο κράτος
Ο Iππόδροµος πρωτολειτούργησε το 1925 στο Δέλτα του Φαλήρου. Ηταν µάλιστα από τα πρώτα αυτοχρηµατοδοτούµενα έργα. Κατασκευάστηκε από την Προνοµιούχο Ελληνική Εταιρεία Ιπποδροµιών – πρόδροµο της σηµερινής Ιπποτούρ – η οποία απέκτησε το προνόµιο διαχείρισης των ιπποδροµιακών στοιχηµάτων ως το 1968. Οταν έληξε το προνόµιο η στρατιωτική δικτατορία προσπάθησε να διενεργήσει διαγωνισµό για να αναθέσει εκ νέου την εκµετάλλευση του Ιπποδρόµου σε ιδιώτη αλλά ο διαγωνισµός µαταιώθηκε. Τότε η στρατιωτική ηγεσία αποφάσισε να ιδρύσει έναν κρατικό οργανισµό διαχείρισης του ιπποδροµιακού στοιχήµατος και στο τέλος του 1968 µε νόµο δηµιουργήθηκε ο ΟΔΙΕ, ο οποίος ανέλαβε την οργάνωση και λειτουργία ιπποδροµιών σε όλη την Ελλάδα. Οι πρώτοι διευθυντές του Ιπποδρόµου ήταν αξιωµατικοί των Ενόπλων Δυνάµεων, όπως συνηθιζόταν τότε σε όλους τους δηµόσιους οργανισµούς.

Ο ΟΔΙΕ είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση του στοιχήματος αλλά για τη διεξαγωγή των αγώνων υπεύθυνη είναι η Φίλιππος Ενωση. Ως και το 2002 ο ΟΔΙΕ ήταν μια κερδοφόρος επιχείρηση. Θα απαιτούσε μεγάλη προσπάθεια άλλωστε μια εταιρεία του τζόγου να είναι ζημιογόνος. Οι τζίροι ετησίως κυμαίνονταν περίπου στα 350 εκατ. ευρώ. Η αντίστροφη πορεία του οργανισμού άρχισε το 2003, όταν ο ΟΔΙΕ «φορτώθηκε» με δάνεια 208 εκατ. ευρώ (130 για τις κτιριακές εγκαταστάσεις και 78 για τις απαλλοτριώσεις) για τη μετεγκατάσταση του Ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο λόγω της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων. Τα τοκοχρεολύσια υπερέβαιναν τα 10 εκατ. ευρώ ετησίως, ο οργανισμός «γύρισε» σε ζημιές και χρειαζόταν η συνδρομή του κράτους για να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός.

Η μεταφορά του Ιπποδρόμου το 2004 από το Φάληρο στο Μαρκόπουλο προκάλεσε αλυσιδωτές αυξήσεις στα κόστη όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Αυξήθηκαν τα τροφεία για τα άλογα και το κόστος της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα οι μικροϊδιοκτήτες με 2-3 άλογα που αποτελούν και το «οξυγόνο» του Ιπποδρόμου να αποχωρήσουν. Αυτό επηρέασε τη διεξαγωγή των αγώνων, που από τρεις ημέρες την εβδομάδα περιορίστηκαν σε δύο (Δευτέρα και Παρασκευή), καθώς και τον αριθμό στις κούρσες, αφού κάποια περίοδο γίνονταν τρεις-τέσσερις σε μία αγωνιστική ημέρα από εννέα στο παρελθόν.

Στην καθίζηση των μεγεθών του οργανισμού συνετέλεσε το έλλειμμα αξιοπιστίας για τις ιπποδρομίες, αλλά και το γεγονός ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι του ΟΔΙΕ δεν εργάζονται το Σαββατοκύριακο, ώστε να αυξηθούν οι θιασώτες του παιχνιδιού. Σήμερα η Φίλιππος Ενωση αριθμεί περί τις 20.000 μέλη, εκ των οποίων μόνο μερικές εκατοντάδες επισκέπτονται τον Ιππόδρομο την ημέρα των αγώνων, ενώ όταν ο Ιππόδρομος ήταν στο Φάληρο είχε περί τους 12.000 επισκέπτες σε κάθε ιπποδρομία. Δεν είναι τυχαίο ότι το 90% των στοιχημάτων προέρχεται από τα πρακτορεία. Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι ο Προαστιακός θα έφθανε ως το Λαύριο ώστε να εξυπηρετούνται οι φίλιπποι που θα ήθελαν να πάνε στο Μαρκόπουλο, αλλά τελικά ο σχεδιασμός έμεινε στα χαρτιά. Η χαριστική βολή ήρθε με νομοσχέδιο του 2010 που υποχρέωνε τους ιδιοκτήτες αλόγων να ανοίξουν βιβλία εσόδων και εξόδων, ενώ ως τότε τα έπαθλα των αλόγων είχαν αυτοτελή φορολόγηση και φορολογούνταν στην πηγή με 10%. Πολλοί ιδιοκτήτες αποχώρησαν και τα άλογα από 1.700 περιορίστηκαν στα 700, με εμφανή αντίκτυπο στον όγκο των στοιχημάτων.