Κρίνοντας από την ποσότητα των ντοκιμαντέρ εγχώριας παραγωγής που πρόκειται να προβληθούν κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Εικόνες του 21ου Αιώνα στη Θεσσαλονίκη, το μόνο στο οποίο με απόλυτη βεβαιότητα μπορείς να κατασταλάξεις είναι ότι στην Ελλάδα, η ταινία τεκμηρίωσης δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα.
Για να δούμε όμως τι ακριβώς θα πρέπει να περιμένει ο θεατής στην Θεσσαλονίκη.
Κρίση και περιβάλλον
Μαζί με το αφιέρωμα στον Eλληνα της διασποράς Aγγελο Αμπάζογλου, η εφετινή διοργάνωση πραγματοποιεί δυο spotlights, με ντοκυμαντέρ που αναδεικνύουν αφανείς όψεις της πόλης και σκιαγραφούν συναρπαστικές προσωπικότητες. Το spotlight «Συναντήσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους» σε σκηνοθεσία Μενέλαου Καραμαγγιώλη, εστιάζει σε πρόσωπα που κάνουν τη διαφορά, ενώ η σειρά ντοκυμαντέρ «Docville», καταγράφει χωρίς σχόλιο τη ζωή στις ελληνικές πόλεις σήμερα.
Η ελληνική κρίση και οι παράμετροί της απασχολούν τους Νίκο Κατσαούνη και Νίνα Μαρία Πασχαλίδου στο «Krisis» τον Γιώργο Παντελεάκη στο «155 SOLD», τον Χρίστου Γεωργίου στο «Τα παιδιά των ταραχών», τον Σεραφείμ Ντούσια στο «Ελλάδα είμαι σε δύσκολη θέση» και τον Στέλιο Κούλογλου στην «Ολιγαρχία» όπου όμως εξερευνάται η γέννηση και η εξέλιξη της παγκόσμιας κρίσης.
Με το περιβαλλοντικό ζήτημα να έχει μετουσιωθεί σε ένα πιεστικό κάλεσμα για δράση, οι ταινίες «Toxic Crisis» του Ομηρου Ευαγγελινού, «Απαλλοτρίωση» του Μάνου Παπαδάκη και «Γαύδος. Εκεί στο Νότο» της Ανθής Νταουντάκη αναζητούν τη σχέση ανθρώπου – περιβάλλοντος. Την ίδια ώρα παραδόσεις που απειλούνται καταγράφονται στις ταινίες «Ξερολιθιές. Στηρίγματα στο Αιγαίο» των Αμαλίας Ζέπου και Λυδίας Καρρά και «Οικολογικά Ημερολόγια – Σιγή Ιχθύων» του Χάρη Ραφτογιάννη, ενώ ο Γιάννης Μισουρίδης στα «Οικολογικά Ημερολόγια- Κρέας ο πόλεμος των πιρουνιών» εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη διατροφή και την οικολογική ισορροπία.
Ιστορική μνήμη και Πολιτική
Τη συλλογική μνήμη ανιχνεύουν τα ντοκιμαντέρ «Εκτός ιστορίας» της Φωφώς Τερζίδου, «Μέγαρο Εξαρχόπουλου» του Χρήστου Καλλίτση και «Το νησί που μοιραζόμαστε» της Δανάης Στυλιανού. Ιστορικοί δεσμοί και πολιτικά ορόσημα διερευνώνται στις ταινίες «25ος μεσημβρινός» των Χρύσας Τζελέπη και Τάνιας Χατζηγεωργίου, «Τα κορίτσια της βροχής» της Αλίντας Δημητρίου (που έχει ήδη παιχτεί στις αίθουσες), «Μαρτυρίες ξεσηκωμού» του Μανώλη Δημελλά, «The King’s Garden [Ο κήπος του βασιλιά]» της Φοίβης Φρονίστα και «Παγωμένος χρόνος» του Ηλία Ιωσηφίδη.
Προσφυγιά και εκπατρισμένος ελληνισμός διαπερνούν τις ιστορίες των ντοκυμαντέρ «Περιμένοντας τη Ρόζα» του Νίκου Θεοδοσίου, «Ανάμεσα» της Γεωργίας Σαλαμπάση και «Τουρκοκρητικοί στην Αλικαρνασσό» του Κώστα Νταντινάκη. Τέλος, το ντοκυμαντέρ «Ο πρώτος υπολογιστής του κόσμου: Η συναρπαστική ιστορία του μηχανισμού των Αντικυθήρων» του Μάικ Μπέκαμ αποκαλύπτει έναν «κώδικα ντα Βίτσι» που στήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα.
Συγκλονιστικές ιστορίες μετανάστευσης εκτυλίσσονται στα «Εβρος, η άλλη όχθη» του Χρόνη Πεχλιβανίδη, «Νουρ- φως παντού υπάρχει» του Νίκου Σούλη, «Αύριο θα ήταν μια άλλη μέρα» του Στέφανου Μονδέλου, «Περιμένοντας τους βαρβάρους» του Κώστα Σταματόπουλου και «Η αντίπερα όχθη» του Μορτέζα Τζαφαρί.
Το αστικό τοπίο και ο άνθρωπος
Εκφάνσεις της σχέσης ανθρώπου και αστικού τοπίου πραγματεύονται τα ντοκυμαντέρ «Μικροπόλεις- Εκάλη: Το τείχος» του Γιάννη Γαϊτανίδη, «Perah Istar» της Ελισάβετ Λαλουδάκη και του Μάσιμο Πιτσοκάρο, «Μικροπόλεις – Ολυμπιακό χωριό: Ο φράχτης» της Περσεφόνης Μήλιου, «Μικροπόλεις – Παλαιό Φάληρο: Το παράθυρο» του Θωμά Κιάου και «Σκαλωσιά» του Ευριπίδη Λασκαρίδη. Πόλη και ιστορία συναντώνται στις ταινίες «Αμπελόκηποι» της Ομάδας Ντοκιμαντέρ Δήμου Αθηναίων 2011 και «Καπνίζουν παρελθόν» του Στέφανου Κακαβούλη.
Η δύναμη της ανθρώπινης ψυχής κυριαρχεί στις ταινίες «Ο τυφλός ψαράς» των Στρατή Βογιατζή και Θέκλας Μαλάμου, «Με λένε Στέλιο» του Γιάννη Κασπίρη, «Το αρχαίον όστρακον» του Νίκου Αλευρά, «Χριστίνα» του Χάρη Ξυδιά και «Επιζώντες» της Μαρίας Γιαννούλη. Η ταινία «ΜΕΤΑΧΑ, ακούγοντας το χρόνο» του Σταύρου Ψυλλάκη παρακολουθεί την ηρωική καθημερινότητα της ομάδας καρκινοπαθών γιατρών του αντικαρκινικού νοσοκομείου Μεταξά και σύγχρονοι ήρωες πρωταγωνιστούν στα ντοκιμαντέρ «Σαγιόμι» του Νίκου Νταγιαντά, «Ξύπνησε ο Σουλτάν Αχμέτ» του Νίκου Λυγγούρη, «Κατινούλα» της Μύρνας Τσάπα, «Σταυρούλα» της Ηρας Ντίκα και «Αφανείς ήρωες» του Παναγιώτη Κουντουρά.
Ο άνθρωπος βρίσκεται στο επίκεντρο ιστοριών με παγκόσμια απήχηση στα ντοκυμαντέρ «The Outcasts» του Γιώργου Γεωργόπουλου, «Εγώ είμαι ένας άλλος, από τη θεραπεία (180 Ανω) στην κοινωνική ένταξη» του Γιώργου Χρ. Ζέρβα και «Ο λόγος των αποκλεισμένων» του Γιώργου Κεραμιδιώτη. Τέλος, καθημερινές ιστορίες από την Ελλάδα και την Κύπρο μέχρι το Καμερούν, παρακολουθούν τα ντοκυμαντέρ «100 (Αλεξάνδρας 173, Αθήνα)» του Γεράσιμου Ρήγα, «Ελένη και Χαούμ» του Ευγένιου Ιωάννου και «To be or not to be Bagyeli» του Νίκου Θωμόπουλου.
Προσωπικότητες και μουσική
Ξεχωριστές προσωπικότητες γοητεύουν τον θεατή, μέσα από τα «Directing Hell» του Χρήστου Χουλιάρα (για τον Νίκο Νικολαίδη), «Κλέφτης Εικόνων» του Πάνου Α. Θωμαΐδη (για τον Σπύρο Στάβερη), «Η επιστροφή του Ε.Χ Γονατά» της Εύας Στεφανή, «Σάκης Παπαδημητρίου- η αναπνοή του αυτοσχεδιαστή» του Σπύρου Τσιφτσή και «Πάρε τα δώρα» του Λευτέρη Ξανθόπουλου (για τους Κική Δημουλά και Τίτο Πατρίκιο).
Την ίδια στιγμή οι ταινίες «Greek Town, New England» του Νίκου Πανουτσόπουλου και «Τάνγκο χασάπικο, ο χορός των λιμανιών» των Κωνσταντίνας Μπούσμπουρα και Χούλια Μ. Χέιμαν ταξιδεύουν απ’ τη Μασαχουσέτη ως την Αργεντινή για να αφηγηθούν ιστορίες των Ελλήνων της διασποράς.
Ενα μουσικό οδοιπορικό επιχειρεί ο Πάνος Καρκανεβάτος, με το ντοκυμαντέρ «Μεσόγειος: Σικελία» ενώ μουσικές και ιστορία συνενώνονται στο «Encardia, η πέτρα που χορεύε»ι του Αγγελου Κοβότσου. Τη χιπ χοπ σκηνή καταγράφουν τα «Ανοιχτά Μικρόφωνα» του Νίκου Σκαρέντζου.
Πραγματικά χαρμόσυνο λοιπόν (αν και κάπως μυστηριώδες) που σε μια εποχή δυσβάσταχτων οικονομικών δυσκολιών σε όλους τους τομείς της ελληνικής κοινωνίας, το ελληνικό ντοκυμαντέρ καταφέρνει να είναι πιο παραγωγικό από ποτέ!
