Επιλεκτική χρεοκοπία πρώτα και αναβάθμιση μετά το PSI

Σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας (selective default) θα βρεθεί η Ελλάδα μέχρι να ολοκληρωθεί το PSI και να αναβαθμιστεί εκ νέου η οικονομία της. Στο καθεστώς αυτό αναμένεται να υποβαθμίσουν την Ελλάδα οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης εξαιτίας της αδυναμίας της χώρας να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή των ομολόγων και στην εφαρμογή του «κουρέματος». Η αρχή έγινε την περασμένη εβδομάδα με την υποβάθμιση της Fitch, η οποία έφερε την ελληνική οικονομία μία βαθμίδα πριν από την επιλεκτική χρεοκοπία και όπως εκτιμούν τραπεζικές πηγές αναμένεται να ακολουθήσουν τόσο η S&P όσο και η Moody’s.

Η αναμενόμενη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας σημαίνει ότι πρόσκαιρα θα υπάρχει πρόβλημα στη χρηματοδότηση των τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία θα σταματήσει να δέχεται ως εγγύηση ελληνικά ομόλογα. Το χρηματοδοτικό αυτό κενό όμως θα καλυφθεί αμέσως από το ευρωπαϊκό ταμείο EFSF, το οποίο διαθέτοντας κεφάλαια ύψους 30 δισ. ευρώ θα παρέχει τις εγγυήσεις στην ΕΚΤ όσο καιρό διαρκεί η αξιολόγηση της επιλεκτικής χρεοκοπίας. Μετά την ολοκλήρωση του PSI και την ανταλλαγή των ομολόγων, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, η αξιολόγηση της χώρας θα αναβαθμιστεί και τα νέα ομόλογα θα γίνονται πλέον δεκτά από την ΕΚΤ, διασφαλίζοντας την αποκατάσταση της ρευστότητας του συστήματος.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η υποβάθμιση της Ελλάδας σε selective default θα ενεργοποιήσει τα CDS, οι τιμές των οποίων τις τελευταίες ημέρες έχουν ανέβει σημαντικά. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι θα πάρουν τα κέρδη τους και κάποιοι άλλοι, κυρίως ευρωπαϊκές τράπεζες, θα γράψουν ζημιές. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι δύσκολο να υπολογιστεί το ύψος των ζημιών, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν θα είναι ευκαταφρόνητο.

Οσον αφορά την εφαρμογή του PSI, κρίσιμη θεωρείται η αποδοχή από τους κατόχους των ελληνικών ομολόγων της ρήτρας συλλογικής ευθύνης (CACs). Οι κάτοχοι των ομολόγων που θα δηλώνουν τη συμμετοχή τους στην ανταλλαγή, ταυτόχρονα θα υπογράφουν αν επιθυμούν να προχωρήσουν σε εξουσιοδότηση προς το ελληνικό Δημόσιο να ενεργοποιήσει τα CΕACs. Σύμφωνα με τον νόμο για το PSI που ψηφίστηκε την περασμένη Πέμπτη στη Βουλή, για να συγκληθεί η συνέλευση των ομολογιούχων που θα αποφασίσουν τη συμμετοχή στο «κούρεμα» όλων των κατόχων ελληνικών ομολόγων απαιτείται η εξουσιοδότηση του 50%.

Στη συνέχεια στη γενική συνέλευση είναι απαραίτητη η θετική ψήφος του 66% των παρισταμένων. Μόνο το ποσοστό των ελληνικών τραπεζών και των ασφαλιστικών ταμείων είναι της τάξεως του 40%. Ως εκ τούτου εκφράζεται αισιοδοξία ότι το εγχείρημα θα έχει θετική κατάληξη. Μάλιστα κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι τελικά η συμμετοχή στο PSI θα είναι εξαιρετικά υψηλή.

Πάντως, σε κάθε περίπτωση, από την ανταλλαγή των ομολόγων και την όλη διαδικασία αναμένεται να εγερθούν πολλά νομικά θέματα και αρκετές περιπτώσεις να καταλήξουν στα δικαστήρια. Σύμφωνα μάλιστα με ορισμένες εκτιμήσεις «θα ανοίξουν τεράστιες δουλειές για τα δικηγορικά γραφεία».

Πού θα «πάνε» τα €130+37 δισ.

Από το πακέτο των 130 δισ. ευρώ περίπου 30 δισ. ευρώ θα δοθούν μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) στους κατόχους ελληνικών ομολόγων κατά την εκτέλεση του PSI. Ποσό 40 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, στο οποίο θα πρέπει να προστεθούν και τα 10 δισ. ευρώ που έχουν ήδη εγκριθεί στο πλαίσιο του παλαιού προγράμματος των 110 δισ. ευρώ – ένα μέρος έχει ήδη μεταβιβαστεί στο ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Τα 60 δισ. ευρώ που απομένουν από το νέο δάνειο, συν τα 37 δισ. ευρώ που απομένουν από το πρώτο δάνειο, σύνολο 97 δισ. ευρώ, θα δοθούν στην Ελλάδα σε δόσεις για την κάλυψη των τοκοχρεολυσίων ως και το 2014, την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες (υπερβαίνουν τα 6,5 δισ. ευρώ) και την κάλυψη των ελειμμάτων γενικής κυβέρνησης 2012-2014.{ΑΡΧ}

Το «κούρεμα» των ιδιωτών
Από το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων συνολικής ονομαστικής αξίας 206 δισ. ευρώ κατά 53,5% εκτιμάται ότι θα προκύψει όφελος περίπου 110 δισ. ευρώ. Σε όρους καθαρής παρούσας αξίας (NPV) οι απώλειες που θα καταγράψουν οι ιδιώτες ομολογιούχοι (κυρίως τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία) φτάνουν ως το 73%. «Οι απώλειες στην πραγματική αξία των ομολόγων είναι μεγάλες, είναι άσκοπο να προσπαθήσουμε το κρύψουμε αυτό» δήλωσε ο επικεφαλής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF) κ. Τσαρλς Νταλάρα.

Οταν ολοκληρωθεί το «κούρεμα», το υπόλοιπο 46,5% της αξίας των ομολόγων θα καλυφθεί κατά 31,5% από νέα ελληνικά ομόλογα με διάρκεια ωρίμασης από 11 έτη ως 30 έτη και κατά 15% από ομόλογα του EFSF διετούς διάρκειας. Ολοι όσοι συμμετέχουν επίσης θα δικαιούνται τίτλους απόδοσης ως 1% τον χρόνο επί των νέων ομολόγων από το 2015 και μετά, απόδοση η οποία θα εξαρτάται από την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας.
Το επιτόκιο των νέων ομολόγων θα είναι 2% ως τον Φεβρουάριο του 2015, 3% στη συνέχεια και ως το 2021 και 4,3% το υπόλοιπο διάστημα ως τον Φεβρουάριο του 2042. Σύμφωνα με το IIF, το επιτόκιο ως το 2020 θα είναι μεσοσταθμικά 2,63%, ενώ για ολόκληρη την τριακονταετία διαμορφώνεται στο 3,65%, συμπεριλαμβανομένης της απόδοσης που υπολογίζεται από τους τίτλους με τη ρήτρα αύξησης του επιτοκίου ανάλογα με την πορεία του ΑΕΠ. Ολα τα νέα ομόλογα διέπονται από το βρετανικό Δίκαιο. Στο PSI θα συμπεριληφθούν και δάνεια των ΔΕΚΟ με την εγγύηση του Δημοσίου. Από το «κούρεμα» εξαιρούνται τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Ειδικός λογαριασμός και εποπτεία
Το Eurogroup αποφάσισε ότι η Ελλάδα θα συστήσει έναν ειδικό λογαριασμό στον οποίο θα μπαίνουν τα δάνεια και οι εσωτερικοί πόροι της χώρας (φορολογικά έσοδα, αποκρατικοποιήσεις) για την εξυπηρέτηση του χρέους για το επόμενο τρίμηνο. Αποφασίστηκε ότι η διάταξη θα εισαχθεί στο ελληνικό Σύνταγμα το συντομότερο δυνατόν. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλος δήλωσε ότι πρόκειται για «εθνική νομοθετική ρύθμιση, η οποία αργότερα θα γίνει και συνταγματική για να αυτοπροστατευτούμε. Για έναν λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος όπου τηρούνται οι λογαριασμοί του Δημοσίου και για μια παρακολούθηση των δόσεων που έχουμε να καταβάλουμε, των τοκοχρεολυτικών δόσεων ή άλλων υποχρεώσεων όχι μόνο του Δημοσίου αλλά και δήμων, δημοσίων επιχειρήσεων και άλλων φορέων».
Στην απόφαση της Τρίτης προαγγέλλεται η ίδρυση μόνιμου ελεγκτικού γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα στα πρότυπα αυτού του ΔΝΤ που ήδη στεγάζεται σε κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος υπό τον κ. Μπομπ Τράα. Παραλλήλως γίνεται αναφορά στην ενίσχυση της Ομάδας Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, υπό τον κ. Χορστ Ράιχενμπαχ, η οποία θα συνεχίσει να παρέχει τεχνική βοήθεια.