Το πέταγμα του χαρταετού αναπόσπαστο μέρος των εθίμων της Καθαράς Δευτέρας και συγκεκριμένα του υπαίθριου εορτασμού των Κούλουμων. Δεν είναι απλά ένα παιχνίδι. Υποδηλώνει την ανάταση και την κάθαρση της ψυχής μετά το διονυσιακό ξεφάντωμα της Αποκριάς.
Παλιότερα, αυτές τις μέρες, τα παιδιά επιδίδονταν με ιδιαίτερο ζήλο στην κατασκευή των χαρταετών τους και μάζευαν ξύλα, εφημερίδες, σπάγκο και τα περισσεύματα από τις αποκριάτικες κορδέλες. Πολλές φορές έδιναν και οι γονείς ένα χεράκι στα ζύγια. Σήμερα, λίγοι είναι οι μερακλήδες, οι περισσότεροι αγοράζουν έτοιμους χαρταετούς. Ετσι, φέτος, η Κοινότητα Αφγανών Προσφύγων του Μεταξουργείου, μετά από παρότρυνση του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αποφάσισε να κατασκευάσει χαρταετούς σύμφωνα με την παράδοσή τους για την ενίσχυση των οικογενειών τους. «Θέλαμε κάποια δραστηριότητα να τους εκφράζει και να έρχεται μέσα από την παράδοσή τους. Το δοκιμάσαμε άλλωστε και με τις χειροποίητες κούκλες που φτιάξαμε τα Χριστούγεννα και αποφασίσαμε να τις κατασκευάζουμε όλον τον χρόνο και να τις πουλάμε και στο εξωτερικό μέσω Ιντερνετ. Είναι κάτι που τους κάνει χαρούμενους και δημιουργικούς», λέει η κ. Μυρσίνη Ζορμπά πρόεδρος του σωματείου «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού».
«Πήραμε ξυλαράκια και χαρτί και τους τα δώσαμε για την κατασκευή των χαρταετών. Μόλις τα είδαν μας είπαν ότι μ’ αυτά τα υλικά δεν κατασκευάζονται οι δικοί τους χαρταετοί. Είναι ιδιαίτεροι, πολύ λεπτοί, φινετσάτοι και διακοσμημένοι με σχέδια απ’ τον τόπο τους. Δεν έχουν καμία σχέση με τους δικούς μας που είναι βαρείς και τυποποιημένοι» προσθέτει η κ. Ζορμπά.
Το έθιμο του πετάγματος του χαρταετού ξεκίνησε από την Κίνα και τη Μαλαισία, όπου τους χρησιμοποιούσαν σε θρησκευτικές τελετές και διαδόθηκε σε όλη την Ασία. Είναι πολύ δημοφιλές, όμως, και στην Ιαπωνία, στην Ινδία, στην Ταϊλάνδη αλλά και στο Αφγανιστάν. Στη χώρα αυτή υπάρχει μεγάλη παράδοση του «Gudiparan Bazi», δηλαδή του «πετάγματος της κούκλας» κατά λέξη, όπως ονομάζουν το πέταγμα του χαρταετού και οργανώνονται ειδικοί αγώνες. «Οι συμμετέχοντες χειρίζονται με πολύ μεγάλη μαεστρία τους χαρταετούς. Οποιος ρίξει τους περισσότερους αλλά αποκτήσει και τους χαρταετούς των ανταγωνιστών του βγαίνει νικητής, «σάρτι», όπως τον ονομάζουν στη γλώσσα τους. Η κάθε συνοικία είχε τον δικό της πρωταθλητή. Οι Ταλιμπάν, βέβαια, σήμερα έχουν απαγορεύσει το έθιμο ως επικίνδυνο, γιατί στην προσπάθειά τους οι νεαροί ν’ αναδειχθούν σκαρφάλωναν στις στέγες, για να έχουν καλύτερους ανέμους και τραυματίζονταν πολλές φορές θανάσιμα. Κάθε χαρταετός κοστίζει 10 ευρώ. Προσπαθήσαμε να είναι προσιτή η τιμή, γιατί απευθυνόμαστε σε ανθρώπους ευαισθητοποιημένους , που θέλουν να βοηθήσουν αλλά δεν μπορούν να διαθέσουν πολλά χρήματα. Υπάρχει κατάλογος με τους πόσους χαρταετούς έφτιαξε ο καθένας για να τους κατανεμηθούν τα χρήματα», αναφέρει η κ. Ζορμπά.
Την Τετάρτη το μεσημέρι δέχθηκαν ένα τηλεφώνημα από μεγάλη εταιρεία, η οποία τους «έκλεισε» όσους χαρταετούς είχαν μείνει και δεν ήταν λίγοι. «Η Interamerican είναι μια εταιρεία που μας έχει βοηθήσει πολύ είτε με οικονομική ενίσχυση, είτε με την παροχή ηλεκτρονικών υπολογιστών. Και αυτή τη φορά στάθηκε δίπλα μας αγοράζοντας τους χαρταετούς μας» αναφέρει η κ. Ζορμπά.
«Μεγάλη ζήτηση υπήρχε και από ανθρώπους που ενημερώθηκαν μέσα από τις ανακοινώσεις μας στο διαδίκτυο και ήθελαν να ενισχύσουν το έργο μας αγοράζοντας χαρταετούς. Η ζήτηση ήταν μεγαλύτερη απ’ ό,τι αναμέναμε και οι χαρταετοί εξαντλήθηκαν, οπότε δεν μπορέσαμε να προμηθεύσουμε όλους όσους ήθελαν» προσθέτει.
Την Καθαρά Δευτέρα, λοιπόν, στον ελληνικό ουρανό θ’ ανεμίσουν και «αφγανικοί» χαρταετοί, πραγματικά στολίδια, που θα ξεχωρίσουν με τη φινέτσα και το διαφορετικό στυλ τους.
