Στο Αφγανιστάν, αν δεν έχεις να πληρώσεις με χρήματα, αποζημιώνεις τον δανειστή σου ή αυτόν που έχεις αδικήσει με μια από… τις θυγατέρες σου. Αυτό τουλάχιστον προβλέπει το μπαάντ (ή μπαάντι), το εθιμικό δίκαιο της χώρας, προκειμένου να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Παρόλο που οι κανόνες του μπαάντ είναι παράνομοι, κάτω από το επίσημο Αφγανικό και Ισλαμικό δίκαιο, πολλοί κάτοικοι της χώρας το χρησιμοποιούν στις «συναλλαγές» τους, μην έχοντας άλλον τρόπο εξόφλησης των χρωστούμενων.
Η πιο πρόσφατη περίπτωση «δοσοληψίας» μέσω του μπαάντ αφορά την 8χρονη Σακίλα στην επαρχία του Κουνάρ. Το μικρό κορίτσι βρέθηκε μπλεγμένο, χωρίς τη θέληση της, σε μια υπόθεση ανάμεσα στον θείο της και έναν από τους ισχυρότερους αξιωματούχους της περιοχής. Ο θειος της μικρής έφυγε με την γυναίκα του αξιωματούχου, τον οποίο απατούσε πίσω από την πλάτη του. Ο αξιωματούχος, με τη σειρά του, απαίτησε με κάποιο τρόπο να ικανοποιηθεί η ατιμασμένη υπόληψη του, αλλά η οικογένεια δεν ειχε χρήματα να του δώσει, οπότε αυτός απήγαγε με τη βία τη Σακίλα με άκρως κινηματογραφικό τρόπο: μια ομάδα Αφγανών, κρατώντας Καλάσνικοφ, μπήκαν στο δωμάτιο της 8χρονης την ώρα που κοιμόταν και την άρπαξαν από την οικογένεια της.
«Δεν ήξερα τι συνέβαινε», λεει σήμερα η Σακίλα, δυο σχεδόν χρόνια μετά τις τραγικές στιγμές που έζησε, προσθέτοντας πως «με έριξαν σε ένα βρώμικο και σκοτεινό μπουντρούμι, με χτυπούσαν και μου έλεγαν «θα σε κάνουμε μαύρη στο ξύλο, που ο θείος σου έφυγε με τη γυναίκα μας και μας ατίμασε»». Η μικρή τελικά κατάφερε να δραπετεύσει από το χωριό που την κρατούσαν και να γυρίσει στην οικογένεια της. Τα βάσανα της δεν τελείωσαν, ωστόσο, εδώ καθώς η φαμιλιά χάρηκε που την είδε, όχι επειδή επέστρεψε, αλλά επειδή είχε υποσχεθεί να την δώσει σε κάποιον άλλον γαμπρό!
Όπως τονίζουν οι κοινωνιολόγοι, οι κάτοικοι συνεχίζουν να καταφεύγουν στο μπαάντ κυρίως επειδή δεν έχουν καμία απολύτως εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα της χώρας και θεωρούν πως η μόνη τους ελπίδα είναι το εθιμικό δίκαιο.
Πριν λίγες εβδομάδες, το γύρο του κόσμου έκανε μία τραγική είδηση: μια Αφγανή έχασε τη ζωή της από τα χέρια του συζύγου και της πεθεράς της, οι οποίοι την έπνιξαν επειδή έκανε για τρίτη φορά κορίτσι. Το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων μετέδωσε πως η 30χρονη Στορέι δολοφονήθηκε από τον σύζυγό της και την πεθερά της σε ένα απομακρυσμένο χωριό στην περιοχή Καναμπάντ της επαρχίας Κουντούζ επειδή πριν από τρεις μήνες γέννησε πάλι κορίτσι, το τρίτο στη σειρά.
Οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επανειλημμένως εκφράσει ανησυχίες για την μεταχείριση των γυναικών στην αφγανική κοινωνία. Σύμφωνα με το Trust Law, το νομικό τμήμα του έγκριτου ιδρύματος δημοσκοπήσεων Thomson Reuters, στην κορυφή της λίστας με τις χώρες που είναι οι πιο επικίνδυνες για τις γυναίκες φιγουράρει το Αφγανιστάν, όπου το 87% των γυναικών είναι αναλφάβητες, ενώ το 70-80% των νεαρών κοριτσιών εξαναγκάζεται σε γάμους με συζύγους που τους επιβάλλει το εθιμικό δίκαιο.
