Το βιολογικό ρολόι του οργανισμού μας παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίον το ανοσοποιητικό μας σύστημα μπορεί να «αναχαιτίζει» τους εξωγενείς «εχθρούς». Μια νέα μελέτη ειδικών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γέιλ η οποία δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό «Immunity» μαρτυρεί ότι το τι ώρα δείχνει το ρολόι μέσα στην ημέρα αποτελεί σημαντικό παράγοντα σε ό,τι αφορά τον κίνδυνο να μας «χτυπήσει» μια λοίμωξη.
Το ανοσοποιητικό σύστημα και η «χημεία» του αίματος
Οι ερευνητές έδειξαν μέσα από πειράματα σε ποντίκια πώς μια πρωτεΐνη του ανοσοποιητικού συστήματος επηρεάζεται από τις αλλαγές στη «χημεία» του αίματος μέσα στην ημέρα. Σύμφωνα με τα ευρήματα η ώρα της ημέρας που ξεκινά μια λοίμωξη επιδρά στη δριμύτητά της. Ελπίζεται ότι τα νέα αποτελέσματα θα οδηγήσουν σε ανάπτυξη φαρμάκων που θα «εκμεταλλεύονται» τις… ρυθμίσεις του βιολογικού ρολογιού.
Τόσο τα φυτά όσο και τα ζώα, ακόμη και τα βακτήρια έχουν έναν 24ωρο κύκλο δραστηριότητας που ονομάζεται κιρκαδικός ρυθμός. Ηταν ήδη γνωστό ότι εμφανίζονται μεταβολές στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος μέσα στην ημέρα και οι ερευνητές αναζητούν τις λεπτομέρειες αυτού του μηχανισμού.
Το ανοσοποιητικό σύστημα χρειάζεται να ανιχνεύει μια λοίμωξη προτού αρχίσει να την «πολεμά». Οι ερευνητές από το Γέιλ διερεύνησαν μια από τις πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη διαδικασία ανίχνευσης του DNA βακτηρίων και ιών και η οποία ονομάζεται ΤLR9 (Toll-like receptor nine).
Η πρωτεΐνη που ελέγχεται από το βιολογικό ρολόι
Σε πειράματα που διεξήγαγαν σε ποντίκια οι αμερικανοί επιστήμονες έδειξαν ότι τόσο οι παραχθείσες ποσότητες της TLR9 όσο και η δραστηριότητα της πρωτεΐνης ελέγχονταν από το βιολογικό ρολόι και εμφάνιζαν διακυμάνσεις μέσα στην ημέρα.
Oπως μάλιστα προέκυψε, η πρόκληση ανοσοποίησης στα πειραματόζωα όταν η δραστηριότητα της πρωτεΐνης βρισκόταν στο υψηλότερο σημείο της βελτίωσε την ανοσολογική απόκριση.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι έχει παρατηρηθεί πως άτομα με σηψαιμία ή δηλητηρίαση του αίματος αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου μεταξύ 2 και 6 το πρωί. Oταν οι ίδιοι μελέτησαν ποντίκια με σηψαιμία είδαν ότι η σοβαρότητα της κατάστασής τους εξαρτιόταν από την ώρα της ημέρας κατά την οποία είχε ξεκινήσει η μόλυνση και συνέπιπτε με τις μεταβολές στη δραστηριότητα της TLR9.
Επίδραση στην πρόληψη και θεραπεία ασθενειών
Oπως ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης καθηγητής Ερολ Φίκριγκ «ανακαλύψαμε μια ευθεία μοριακή σύνδεση μεταξύ των κιρκαδικών ρυθμών και του ανοσοποιητικού συστήματος, γεγονός που μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην πρόληψη και στη θεραπεία ασθενειών». Ο καθηγητής κατέληξε υπογραμμίζοντας ότι «οι διαταραχές του κιρκαδικού ρυθμού επιδρούν στο πόσο ευάλωτοι είμαστε στα παθογόνα».
Σύμφωνα τον δρα Ακίλες Ρέντι που μελετά τους κιρκαδικούς ρυθμούς στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, τα καινούργια αποτελέσματα είναι πιθανό στο μέλλον να αλλάξουν το τοπίο της χορήγησης φαρμάκων.
Πιθανότατα τα υπάρχοντα φάρμακα θα χορηγούνται σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματικά ενώ θα αναπτυχθούν και νέα φάρμακα τα οποία θα στοχεύουν το βιολογικό ρολόι ώστε να «ωθούν» το ανοσοποιητικό σύστημα στην πιο δραστήρια φάση του. Ο δρ Ρέντι τόνισε ότι φαρμακοβιομηχανίες έχουν ήδη ξεκινήσει τις δοκιμές χορήγησης φαρμάκων σε διαφορετικές ώρες της ημέρας ώστε να αποδεικνύεται πότε είναι πιο αποτελεσματικά. Κατέληξε αναφέροντας ότι η ιατρική που θα βασίζεται στο βιολογικό ρολόι ίσως αποτελεί γεγονός μέσα σε 10 χρόνια.
