Το χειρότερο που μας συμβαίνει σήμερα δεν είναι αυτή καθεαυτή η οικονομική κρίση. Το χειρότερο είναι ότι το σύνδρομο των μωρών παρθένων με το οποίο υποδεχθήκαμε την κρίση, ως εάν επρόκειτο για ακραίο και μη προβλέψιμο φυσικό φαινόμενο που ενέσκηψε αιφνιδίως, σε συνδυασμό με την υπερβολική προσήλωση στην αγωνιώδη προσπάθεια εκταμίευσης κάθε τόσο και νέας δόσης, δεν επέτρεψαν ως τώρα ούτε να συνειδητοποιήσουμε γιατί φτάσαμε ως εδώ, ούτε όμως και να σχεδιάσουμε την έξοδο από τη ζοφερή σημερινή συγκυρία.
Ακόμη κι αν το γεγονός ότι η σωτηρία της χώρας ανατέθηκε στους ίδιους που την οδήγησαν στην καταστροφή αποδοθεί στην αμηχανία μιας κοινωνίας να αντιδράσει στον αιφνιδιασμό, παραμένει αναπάντητο τόσο το ερώτημα της αδυναμίας να αναζητήσουμε τις πραγματικές αιτίες του κακού όσο και της ανικανότητας να συλλάβουμε σχέδιο διάσωσης.
Μια ψύχραιμη παράθεση βέβαια των επίσημων αναφορών στο ζήτημα αποδυναμώνει σημαντικά το ελαφρυντικό του αιφνιδιασμού και το άλλοθι της συλλογικής αμηχανίας. Από την ελαφρότητα του «λεφτά υπάρχουν», που προκάλεσε ρίγη ευφορίας το 2009, και από την κυνική παραδοχή τού «μαζί τα φάγαμε», που επιδίωξε τον συμψηφισμό των ευθυνών, έως και την προσποιητή αφέλεια των υπουργών που δεν διάβαζαν τους νόμους που ψήφιζαν και γι’ αυτό σήμερα μπορούν συμπολιτευόμενοι να… αντιπολιτεύονται, όλα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι σ’ αυτή τη χώρα ούτε γεννήθηκαν αλλά ούτε και διδάχθηκαν ο Ομηρος, ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης. Ο μόνος που φαίνεται πράγματι να δικαιώνεται είναι ο Αριστοφάνης…
Καμία αναφορά στο παγκοσμιοποιημένο μοντέλο της επιθετικής οικονομικής ανάπτυξης που επιβλήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες και το οποίο με πρόσχημα την καθολική ευημερία έκανε τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους, υποβαθμίζοντας επιπλέον και το οικοσύστημα που στηρίζει την ανάπτυξη. Καμία νύξη για έναν πολιτισμό με υλιστικό προσανατολισμό, που για δεκαετίες αναγόρευσε την κατανάλωση πάνω από την παραγωγή και τοποθέτησε το κέρδος πάνω από τις αξίες. Καμία κριτική σ’ ένα εκπαιδευτικό σύστημα που για χρόνια εμπέδωνε την ιδιοτέλεια και την ιδιωτικότητα και το οποίο για δεκαετίες εκπαίδευσε την ελληνική κοινωνία να αποδέχεται την εύκολη απόλαυση και να αποφεύγει τη χαρά της κοπιώδους προσπάθειας. Καμία αναφορά στο έλλειμμα μόρφωσης που δημιούργησε η εκπαίδευση της εξειδίκευσης και της κατάρτισης. Κουβέντα δηλαδή για όλα αυτά που δημιούργησαν μια οικονομία του χρέους και του δανεισμού, μια κοινωνία άπληστη και αντιπαραγωγική και ένα πολιτικό σύστημα φαύλο και ανεπαρκές.
Αλλά και σήμερα, που είναι σαφές ότι ο δρόμος που ακολουθήσαμε μας οδήγησε στη χρεοκοπία, ποια είναι τα αντανακλαστικά προσαρμογής μας στη νέα πραγματικότητα; Ποιο όραμα Παιδείας αποπνέει η άκριτη αντιγραφή ξένων εκπαιδευτικών προτύπων; Τι κοινωνικά μηνύματα εκπέμπει μια αυταρχική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που καταργεί ακαδημαϊκές ελευθερίες; Και ποιο νέο μοντέλο ανάπτυξης μπορεί να υποστηριχθεί, με ελλειμματική επένδυση στην έρευνα και στην καινοτομία;
Ο κ. Γιάννης Α. Μυλόπουλος είναι πρύτανης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
