Το αεροπλάνο πετούσε κάπου στον Καύκασο όταν τα φώτα του αεροδιαδρόμου άναψαν ξαφνικά για να προσγειωθούμε στην Τιφλίδα. Δεν είχε περάσει πολύς καιρός από τότε που η Σοβιετική Ένωση- αρκετά χρόνια πριν την Ελλάδα- είχε καταρρεύσει και κάποιοι έλληνες επιχειρηματίες αποφάσισαν να επενδύσουν στην χώρα (αρχαία Κολχίδα) όπου κάποτε ο Ιάσονας επικεφαλής της Αργοναυτικής εκστρατείας αναζήτησε το Χρυσόμαλλο Δέρας.
Την πρώτη εκείνη (υποκειμενική και με πολλά ερωτηματικά είναι αλήθεια) αίσθηση από την χώρα του Καυκάσου, ανασύρω πλέον συχνά από την μνήμη μου την τελευταία περίοδο και ειδικότερα κάθε φορά που την Ελλάδα οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ αλλά και η απόγνωση του κόσμου σε κάποιες περιπτώσεις, γέρνουν την ζυγαριά προς την άτακτη χρεοκοπία και την επιστροφή στην δραχμή.
Μπορεί λοιπόν τότε οι προτομές του άλλοτε ηγέτη της ΕΣΣΔ Ιωσήφ Στάλιν στην ιδιαίτερη άλλωστε πατρίδα του, να παρέμειναν αγέρωχες στις πλατείες, στα δημόσια ταμία όμως της χώρας… «δεν υπήρχε σάλιο».
Έτσι ορισμένοι δημόσιοι λειτουργοί προχωρούσαν σε «κατάσχεση» προστίμων των παραβάσεων και μη πολιτών, ώστε να έχουν μία καλύτερη τύχη στις δύσκολες ημέρες. Σημαντικό μέρος της όποιας οικονομικής ζωής της χώρας βρίσκονταν εξάλλου στα χέρια της μαφίας, ενώ ο τότε πρόεδρος Έντβαρντ Σεβαρτνάτζε (πρώην ΥΠΕΞ επί Γκορμπατσόφ) φέρεται ότι δεν έδειχνε και ιδιαίτερο ζήλο στην πάταξη της διαφθοράς.
Η βαριά βιομηχανία ήταν σε τέλμα καθώς πολλά εργοστάσια είχαν υποστεί πλιάτσικο, ενώ η ανεργία- όπως και η απόγνωση- βρίσκονταν σε δυσθεώρητα ύψη. Στην νέα εποχή και στην μετασοβιετική πλέον κοινωνία, οι πολίτες δεν ήταν έτοιμοι να κατανοήσουν εύκολα την αποκαλούμενη και ως οικονομία της ελεύθερης αγοράς.
Έτσι, αρκετοί π.χ. δεν μπορούσαν να δεχτούν ότι θα πρέπει να πληρώσουν το ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ άλλοι προσπαθούσαν να συνδεθούν παράνομα με το δίκτυο. Η αντίστοιχη ΔΕΗ της χώρας που είχε περάσει εν τω μεταξύ σε ξένα χέρια, έκοβε το ρεύμα για μερικές ώρες την ημέρα από τα νοικοκυριά για να το πουλήσει στην γειτονική Τουρκία ώστε να περιοριστούν οι ζημίες.
Οι προσδοκίες εσόδων από τις υπηρεσίας ύδατος εγκαταλείφτηκαν γρήγορα, καθώς για τους περισσότερους πολίτες ήταν κάτι το αδιανόητο να δώσουν χρήματα για να πιούν νερό. Εξάλλου, το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ δημιουργούσε ερωτηματικά για την ποιότητα των υδάτινων πόρων, αν και το περίφημο Γεωργιανό κρασί καταναλωνόταν δίχως πολύ σκέψη, εξαιτίας ίσως και της ιδιοσυγκρασίας ενός περήφανου αλλά πληγωμένου λαού, αλλά και της ανάγκης να αφήσει κανείς στην άκρη τα προβλήματα.
Στο Υπουργείο Οικονομικών, η θλίψη των ιθυνόντων ήταν εμφανής, όπως και των φρουρών του κτιρίου που έσβηναν τα τσιγάρα τους σε ένα τενεκεδάκι κονσέρβας, ενώ η κατήφεια ήταν εμφανής και στο προεδρικό μέγαρο.
Αρκετά χρόνια αργότερα, μία άλλη -αν και όχι μετασοβιετική- οικονομία κρατικοδίαιτη όμως σίγουρα – αυτή της Ελλάδας κατέρρευσε επίσης.
Το σημερινό διακύβευμα για την χώρα μας πάντως είναι να αποφύγει τα φαινόμενα διάλυσης που γνώρισαν άλλες χώρες μετά την κατάρρευση του οικονομικού τους μοντέλου. Να εκμεταλλευθεί τις ευρωπαϊκές και διεθνείς ισορροπίες προς όφελός της χωρίς να απεμπολεί τις όποιες ευκαιρίες.
Επιτέλους οι πολιτικοί (αλλά και οι άλλες ελίτ που μπορούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις) ας… «διαβάσουν» τα δεδομένα και ας πράξουν για μία περίοδο τουλάχιστον ενωμένοι το καλύτερο για την χώρα, πριν οι πολίτες ξεπεράσουν τα όριά τους και πριν η πατρίδα πέσει για τα καλά στον γκρεμό.
mantik@tovima.gr
