Ο σύγχρονος Ελληνας µου φαίνεται πως µοιάζει πολύ µε τον Αδάµ, τον πρωτόπλαστο. Θέλει να απολαµβάνει τα αγαθά της φύσης και τις οµορφιές του κόσµου χωρίς προσπάθειες και κόπους. Θέλει ακόµη να απολαµβάνει τα κάλλη της Εύας χωρίς να το παίρνει χαµπάρι ο Μεγαλοδύναµος.
Φαίνεται πως δεν έχουµε ακόµη κατανοήσει το βασικό µάθηµα, ότι τα αγαθά αποκτώνται µε κόπους. Οσο γενναιόδωρη κι αν είναι η φύση, η ευηµερία των ανθρώπων προϋποθέτει κόπους. Ακόµη και η σοφή Αθηνά απαιτούσε να κουνήσουµε τα χέρια µας πριν µας δώσει κάτι. Σαράντα χρόνια σπαταλάµε δανεικά χρήµατα χωρίς κανένας να αναρωτηθεί ποιος µας δανείζει, πόσο θα µας δανείζει, αν θα χρειαστεί να ξοφλήσουµε, πότε θα ξοφλήσουµε και τι θα υποστούν οι επόµενες γενιές. Και τώρα που ήρθε η ώρα να περάσουµε από το Ταµείο ανακαλύψαµε ποιος φταίει. Φυσικά όχι εµείς, αλλά οι άλλοι, οι ανθέλληνες, οι κερδοσκόποι, οι τοκογλύφοι, οι οίκοι αξιολόγησης, οι ανίκανοι ευρωπαίοι ηγέτες, οι εβραίοι, οι µετανάστες, η αρχιτεκτονική του ευρώ κτλ.
Επί σαράντα χρόνια οι Ελληνες, χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ, απολαµβάνουν ένα µεγάλο φαγοπότι στο οποίο συµµετέχουν όλοι αλλά κατά άνισο τρόπο. Τώρα που ήρθε η ώρα της πληρωµής καλούµαστε να πληρώσουµε εξίσου άνισα, αλλά δυσανάλογα. Φανταστείτε ένα µεγάλο πανελλήνιο συµπόσιο όπου συµµετέχουν ο Αλκιβιάδης και ο ∆ιογένης. Ο Αλκιβιάδης απολαµβάνει ψητά αρνιά, λήµνιο οίνο και κορίνθιες εταίρες, ενώ ο ∆ιογένης βολεύεται µε µερικές ελιές. Οταν έρχεται η ώρα του λογαριασµού, ο Αλκιβιάδης πληρώνει τις ελιές και ο ∆ιογένης τα υπόλοιπα. Αυτή είναι η κατάστασή µας σήµερα. Πολιτικοί, συνδικαλιστές, πολιτικά κόµµατα, και, γενικώς, τα αφεντικά ρήµαξαν τον τόπο σαν τις Αρπυιες που άρπαζαν το φαΐ του Φινέα και έρχονται τώρα να εισπράξουν από τον συνταξιούχο και τον άνεργο. Κάτι σάπιο υπάρχει στο κράτος της Ελληνοδανείας. Αντιλαµβάνοµαι ότι είναι εύκολο να ασκείς κριτική και πολύ δύσκολο να κάνεις εποικοδοµητικές προτάσεις. Ωστόσο έχουν γίνει αρκετές και καλές προτάσεις για αλλαγές στο πολιτικό µας σύστηµα. Εχω όµως την εντύπωση ότι η ευηµερία της κοινωνίας εξαρτάται όχι µόνο από τις συλλογικές και πολιτικές αποφάσεις, αλλά και από τη συµπεριφορά κάθε ατόµου χωριστά. Ισως είναι καιρός να στραφούµε προς τις θεµελιώδεις παραδοσιακές και παγκόσµιες αξίες πάνω στις οποίες στηρίζεται η ευηµερία των λαών, δηλαδή στην εργατικότητα, στην εντιµότητα και στην αλληλεγγύη.
∆υστυχώς αυτές είναι ιδιότητες που αποκτώνται δύσκολα και χάνονται σχετικά εύκολα, ανάλογα µε την ένταση των καταστάσεων. Ας ελπίσουµε ότι κάτω από την πίεση των αναγκών οι Ελληνες θα τις ανασύρουµε από τα παλιά σεντούκια.
Ο κ. Θ. Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
