«Καθένας μας γεννιέται κατέχοντας διπλή υπηκοότητα, μία στο βασίλειο των υγιών και μία στο βασίλειο των αρρώστων. Αν και όλοι μας προτιμούμε να χρησιμοποιούμε μόνο το διαβατήριο του υγιούς, αργά ή γρήγορα καθένας μας υποχρεώνεται, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, να πολιτογραφηθεί υπήκοος εκείνου του άλλου τόπου». Στον πρόλογο του βιβλίου της «Η νόσος ως μεταφορά – Το AIDS και οι μεταφορές του» (εκδόσεις Υψιλον), η «σκοτεινή κυρία των αμερικανικών γραμμάτων», Σούζαν Σόνταγκ, υπενθυμίζει αυτό που όλοι προσπαθούμε να ξεχάσουμε. Ακριβώς 30 χρόνια μετά το επάρατο 1981 (όταν πρωτοακούσαμε για το AIDS) προσπαθούμε εναγωνίως να βγάλουμε από το μυαλό μας την ενοχλητική υπενθύμιση του ΗIV. Μόνο που οι αριθμοί καταφθάνουν ανηλεώς για να τον υπενθυμίσουν. Τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα του ΚΕΕΛΠΝΟ (Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων) για την Ελλάδα καταγράφουν αύξηση κατά 52,7% (σε σχέση με το 2010) στα νέα κρούσματα.
Τριάντα χρόνια μετά, το ΑIDS εξακολουθεί να τρομάζει, να περιθωριοποιεί, να κρύβεται. Μπορεί η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας να είναι σαφώς καλύτερη από τη δεκαετία του ’80, μπορεί το αντιρετροϊκό κοκτέιλ φαρμάκων να νικά τον θάνατο και το AIDS να θεωρείται χρόνιο νόσημα, οι αντιλήψεις και η γνώση μας για τη λοίμωξη, όμως, παραμένουν κολλημένες στη δεκαετία του ’80. Είναι πάντα η ασθένεια της σεξουαλικής ακολασίας, της παραπληροφόρησης, της φαυλότητας, του περιθωρίου, του κουτσομπολιού, των γκέι και, βέβαια, της πλέον απίθανης συνωμοσιολογίας (θυμίζουμε ενδεικτικά τη χρηματοδοτούμενη από την ΚGB «εκστρατεία», τον Οκτώβριο του 1985, σύμφωνα με την οποία ο ιός του AIDS είχε παραχθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια πειραμάτων βιολογικού πολέμου στην Πολιτεία του Μέριλαντ). Τριάντα χρόνια μετά, κάποιοι εξακολουθούν να νομίζουν ότι κολλάς AIDS από μία χειραψία.
Το AIDS παραμένει ένα κοινωνικό νόσημα. Οπως τονίζει ο διευθυντής της Μονάδας Ειδικών Λοιμώξεων του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός» Βασίλης Παπαρίζος: «Στο βιολογικό κομμάτι τα πράγματα είναι αρκετά καλά. Ενας οροθετικός που διαγιγνώσκεται νωρίς και παίρνει τη σωστή θεραπεία θα έχει προσδόκιμο ζωής ίσο με αυτό του υπόλοιπου πληθυσμού. Στο κοινωνικό, όμως, σκέλος του νοσήματος, οι αντιλήψεις δεν έχουν διορθωθεί ιδιαίτερα. Και αυτό έχει μεγάλη ψυχολογική επιβάρυνση για τον ασθενή. Η κατάθλιψη είναι μια παράλληλη νόσος για αυτόν. Μόλις πρόσφατα, ελληνικό δικαστήριο συναίνεσε στην απόλυση οροθετικού, επειδή οι συνάδελφοί του επηρεάζονταν αρνητικά! Αυτό το κοινωνικό στίγμα είναι η μεγαλύτερη μάχη που δίνουμε και εμείς οι γιατροί στις ειδικές μονάδες». Η οικογενειακή και κοινωνική απομόνωση είναι συχνά τέτοια, που το τακτικό ραντεβού (κάθε δύο-τρεις μήνες) με τον θεράποντα ιατρό είναι λυτρωτικό για τον οροθετικό ασθενή που στο ενδιάμεσο διάστημα τις περισσότερες φορές, κυριολεκτικά, δεν έχει κανέναν άλλον να μιλήσει.
{{{ moto }}}
Ενδεικτική της δαιμονοποίησης με την οποία περιβάλλεται όχι μόνο η ίδια η ασθένεια, αλλά και η θεραπεία για την αντιμετώπισή της είναι η παρουσία των «αρνητών» των φαρμάκων. «Υπάρχει μία μικρή ομάδα ασθενών που αρνούνται τη λήψη φαρμάκων, είτε επειδή πιστεύουν σε ομοιοπαθητικούς, βιομαγνητικούς γιατρούς κτλ. είτε επειδή έχουν αποδεχτεί αυτές τις γνωστές ιστορίες ότι ο ιός είναι μια εφεύρεση των γιατρών και των φαρμακευτικών εταιρειών» αναφέρει ο κ. Παπαρίζος. «Δυστυχώς, κάποιοι από αυτούς πείθονται τελικά να λάβουν την αγωγή τους όταν εμφανιστεί κάποιο σύμπτωμα. Και τότε είναι πολύ αργά. Αυτή τη στιγμή νοσηλεύεται στη μονάδα μας μια τέτοια περίπτωση, σε πολύ βαριά κατάσταση. Οσοι πρεσβεύουν τέτοιες θεωρίες θα έπρεπε να έχουν ποινικές ευθύνες. Οποιος δεν έχει δει γονείς να κλαίνε πάνω από το νεκρό παιδί τους δεν μπορεί να καταλάβει τι λέω».
Τριάντα χρόνια μετά, ο ΗIV εξακολουθεί να δείχνει προτίμηση στους ομοφυλόφιλους. Από τα 803 νέα κρούσματα του 2011, τα 686 αφορούν άνδρες και, ως συνήθως, το μεγαλύτερο ποσοστό περιστατικών (33,13%) αφορά άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες. «Για να πετύχεις μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του HIV, πρέπει να έχεις πολιτικές για τα ναρκωτικά, για τους μετανάστες, για τους εργαζομένους του σεξ» τονίζει ο Νίκος Δέδες, πρόεδρος του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή». «Πρέπει, όμως, να αποκαταστήσεις και την εικόνα των γκέι στην κοινωνία και στον εαυτό τους. Πρέπει να υπάρξουν στοχευμένες καμπάνιες ενημέρωσης, απευθυνόμενες στις ομάδες που πλήττονται πρωτίστως από τον ΗIV. Εβγαλε ποτέ το ΚΕΕΛΠΝΟ ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για τον γκέι πληθυσμό;».
Ο Γ.Λ. είναι 43 χρόνων, άνεργος και «συνυπάρχει» με τον ιό ΗΙV εδώ και 13 χρόνια. Αναρωτιέται: «Αν δεν εξαλειφθεί αυτός ο ρατσισμός, αν δεν νιώσουμε όχι επιθυμητοί, τουλάχιστον ανεκτοί, πώς θα λυθεί το πρόβλημα; Οταν δύο άνδρες δεν μπορούν ακόμη και σήμερα να φτιάξουν μαζί ένα σπίτι, όταν δεν μπορούν να ονειρευτούν μια κοινή ζωή, θα συνεχίζεται αυτό το “χύμα”, αυτή η ασυδοσία που υπάρχει και στο σεξ. Ούτε σπίτι δεν μπορείς να νοικιάσεις εν έτει 2011. Αν σε δουν με τον σύντροφό σου (και καταλάβουν ότι δεν είστε στρέιτ φοιτητές ή κάτι τέτοιο), σου γυρίζουν την πλάτη, γιατί “τι θα πει η πολυκατοικία;”». Δεκατρία χρόνια μετά τη διάγνωσή του, από την οικογένειά του το γνωρίζει μόνο η μητέρα του. «Το έμαθε αναγκαστικά, όταν νοσηλεύτηκα το 1988, μόλις 58 κιλά, ένα “ζόμπι”. Ο πατέρας μου και τα αδέλφια μου δεν έχουν ιδέα. Είναι “ψεύτικο” να μην μπορείς να μοιραστείς κάτι τόσο σημαντικό. Στη συνείδησή μου, προτού κλείσω κάποια στιγμή τα μάτια μου, θα ήθελα να το έχω πει στον πατέρα μου, θα με απελευθερώσει». Ο ΗIV είναι μάλλον το τελευταίο που φοβάται. «Πρόσφατα έχασα έναν φίλο από AIDS. Επαθε εγκεφαλικό στο σπίτι. Αν τον είχαν βρει εγκαίρως, θα ζούσε σήμερα. Και εγώ αυτό φοβάμαι. Ξέρω ότι αν κακογεράσω, δεν θα γίνει λόγω υγείας, αλλά επειδή θα έχω μείνει μόνος».
Οσο και να αποσιωπάται, το AIDS εξακολουθεί να χτυπά και τις γυναίκες – 117 οι νέες λοιμώξεις για το 2011. «Ηταν ένα one night stand στις 23 Δεκεμβρίου 1994 με έναν άνθρωπο γνωστό μου» λέει η Μαριάννα Π., 54 ετών, εκπαιδευτικός. «Δεν είχα καμία υποψία ότι πήγαινε και με άνδρες, και μάλιστα για χρήματα, το πήρα χαμπάρι πολύ αργότερα, άλλωστε τότε είχε και αυτός μόλις χωρίσει από μια μακροχρόνια σχέση με γυναίκα. Χρησιμοποιήσαμε προφυλακτικό, αλλά “έσπασε” και τραυματίστηκα. Ο ίδιος έμαθε ότι έχει AIDS έναν χρόνο νωρίτερα από μένα, αλλά δεν με ενημέρωσε ποτέ. Στο μεταξύ είχε κάνει οικογένεια, αλλά δεν κόλλησε ούτε η γυναίκα του ούτε το παιδί του! Εγώ, όμως, είχα κολλήσει. Διαγνώστηκα τον Αύγουστο του 2000. Ημουν 43 ετών και είχα ακριβώς 43 CD4! (τα κύτταρα στο αίμα που μάχονται την ασθένεια). Είχα τραβήξει το λαχείο. Εκανα έναν χρόνο να το αποδεχτώ. Δεν είναι δυνατόν να μου συμβαίνει εμένα αυτό το πράγμα. Εμένα; Στη δουλειά μου δεν το είπα ποτέ ούτε στους γονείς μου, ο πατέρας μου έχει προβλήματα υγείας, η μητέρα μου δεν έχει την κουλτούρα για να επεξεργαστεί κάτι τέτοιο».
Οταν πηγαίνει στη Μονάδα, συναντά κυρίως άνδρες: νεαρά αγόρια, αλλά και παππούδες. «Θυμάμαι μια φορά είχα ρωτήσει μία γιατρό: “Μα καλά, άλλη γυναίκα δεν υπάρχει εδώ μέσα;”. Μου απάντησε: “Υπάρχουν… Οι περισσότερες, βέβαια, θύματα”. Αισθάνθηκα πολύ άσχημα. Δεν το δεχόμουν για τον εαυτό μου. Η υπερηφάνεια μου αδυνατούσε να με εντάξει στην κατηγορία του “θύματος”». Με τον ιό συμφιλιώθηκε γρήγορα: «Τα πάμε καλά μαζί, είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού μου. Με βοήθησε πολύ, μου χάρισε αυτογνωσία, έγινα πιο ταπεινός άνθρωπος. Μόνο τώρα με την κρίση έχω χάσει την ησυχία μου. Γιατί ξέρω ότι αν μου κόψουν τα φάρμακα, με μαθηματική ακρίβεια θα πεθάνω». Η ίδια, πάντως, επιμένει ότι οι κοινωνικές επιπτώσεις του AIDS παραμένουν πολύ πιο επώδυνες για μια γυναίκα: «Ενας ομοφυλόφιλος οροθετικός μπορεί πιο εύκολα να βρει σύντροφο. Από τις γυναίκες που γνώρισα, μόνο μία τελικά παντρεύτηκε. Εγώ, από τότε που διαγνώστηκα, είχα τρεις σχέσεις. Και οι τρεις στην αρχή έδειξαν μεγάλο ενθουσιασμό: “Μπράβο σου που μου το είπες” κτλ. Τους είχα πάει, μάλιστα, και στη γιατρό μου να τους ενημερώσει και να τους πάρει με την ευκαιρία λίγο αίμα ώστε να βεβαιωθούμε ότι δεν θα μου κολλούσαν και εκείνοι τίποτα. Αυτά στην αρχή. Και οι τρεις έπειτα από λίγο λακίσανε. Δεν μπορούσαν να το αντέξουν. Είμαι πεπεισμένη πλέον ότι δεν υπάρχει άνδρας που να μπορεί να ζήσει δίπλα σου μια τέτοια κατάσταση».
Τα στερεότυπα για τους φορείς του ιού υπάρχουν για να ανατρέπονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ε.Π., 63 ετών, με τέσσερα παιδιά και τέσσερα εγγόνια. Σήμερα είναι εθελόντρια στην Ψυχοκοινωνική Στήριξη του ΚΕΕΛΠΝΟ και στο Κέντρο Ζωής. Εχει επανειλημμένως μιλήσει σε σχολεία «για να καταλάβουν τα παιδιά ότι δεν χρειάζεται να είσαι του “δρόμου” για να κολλήσεις». Οταν νοσηλεύτηκε το 2002, είχε δεν είχε έναν μήνα ζωής. «Η μικρότερη κόρη μου, 20 χρόνων, έμεινε τότε μαζί μου. Ηταν κοντά μου. Δεν σοκαρίστηκε. Γνώριζε. Ηταν ενημερωμένη. Οπως και εγώ. Ηξερα τι είναι το AIDS. Είχα μάθει για αυτό τότε που πέθανε ο σχεδιαστής μόδας, ο Μπίλι Μπο. Η άλλη κόρη μου, που ως τότε άλλαζε τους ερωτικούς συντρόφους σαν τα πουκάμισα, μου είπε: “Μαμά, είμαι τυχερή που έπειτα από τόσα είμαι εντάξει”». Η Ε.Π. αρνείται πεισματικά την κατάφωρη εισβολή στην ιδιωτικότητά της που επιβάλλει η αναπόφευκτη ερώτηση: «Πώς κόλλησες;». «Μα πώς γίνεται να σε ρωτάει ο κάθε άσχετος για την ερωτική σου ζωή; Είναι προσωπικό δεδομένο, θα το πω μόνο στον γιατρό μου και σε όποιον επιλέξω εγώ. Οταν ανακοίνωσα ότι είμαι οροθετική στον γαμπρό μου, μου είπε: “Εντάξει, αλλά πώς θα το πω στη μάνα μου;”. Του λέω: “Δεν χρειάζεται να της πεις απολύτως τίποτε”». Η ίδια επιμένει ότι στάθηκε τυχερή: «Είχα κάνει τα παιδιά μου, είχα και έχω μια πλήρη ζωή. Υπάρχει ευτυχέστερη στιγμή για μια οροθετική από το να κάθεται να φροντίζει το τρίχρονο εγγόνι της; Για τις νέες γυναίκες είναι σίγουρα πιο σκληρό. Αντιμετωπίζουν προβλήματα σχέσεων, μοναξιά, πώς θα βρουν σύντροφο, πώς θα κάνουν οικογένεια». Η θεραπεία κοστίζει και είναι ισόβια. Η ίδια ζει με την επιταγή που παίρνει από την πρόνοια. «Αν την κόψουν, μου κόβουν τη ζωή. Ο άνδρας μου έχει πεθάνει χρόνια τώρα, δεν έχω σύνταξη, μόνο ένα χαρτί που γράφει: “Ανικανότητα προς εργασία”».
Αυτό που πραγματικά σοκάρει στα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα της λοίμωξης HIV στην Ελλάδα είναι η τρομακτική αύξηση των κρουσμάτων στον πληθυσμό των τοξικομανών – 1.250% σε έναν χρόνο! Ενώ τα προηγούμενα έτη η επίπτωση της λοίμωξης στον πληθυσμό των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών κινούνταν σε χαμηλά επίπεδα (μόλις 16 κρούσματα το 2006, 9 το 2008, 14 το 2010), ως τον Οκτώβριο του 2011 δηλώθηκαν 190 κρούσματα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 23,66 % επί του συνόλου των νέων λοιμώξεων. Και δεν είναι μόνο οι μολυσμένες σύριγγες, η πορνεία, η οικονομική εξαθλίωση. Σύμφωνα με την Ουρανία Γεωργίου, παθολόγο της Ε΄ Παθολογικής και Μονάδας Λοιμώξεων του «Ευαγγελισμού»: «Αυτό που συμβαίνει σήμερα στον χώρο των τοξικομανών είναι απαράδεκτο. Κατ’ αρχάς δεν έχουμε θεραπείες απεξάρτησης με τη χορήγηση υποκατάστατων, αλλά θεραπείες υποκατάστασης. Με τα νέα μέτρα μεταφοράς των μονάδων χορήγησης στα νοσοκομεία, αν κρίνω από τον χώρο που χρησιμοποιήθηκε στον “Ευαγγελισμό”, μάλλον τους περιθωριοποιήσαμε αντί να τους εντάξουμε ως ασθενείς. Παράλληλα, περίπου 3.600 αιτήσεις τοξικομανών παραμένουν σε αναμονή, αφού έκλεισαν η Καποδιστρίου και η Ερεσού και όλος αυτός ο κόσμος πρέπει τώρα να απορροφηθεί από τα νοσοκομεία. Στη μονάδα του “Ευαγγελισμού”, που λειτουργεί εδώ και περίπου ενάμιση μήνα, στριμώχνονται 300 άνθρωποι. Οι συνθήκες είναι άθλιες για χώρο που θα υποδέχεται καθημερινά περίπου 60 άτομα, η παθολόγος δεν έχει ούτε κρεβάτι να τους εξετάσει. Εχει γίνει πιο φθηνή και η ηρωίνη. Εκεί που πέρυσι αγόραζε ο χρήστης “φιξάκι” στην Ομόνοια με πέντε ευρώ, σήμερα το παίρνει με δύο ευρώ. Επίσης, λέγεται ότι εφέτος έχει εμφανιστεί μια νέα μορφή ηρωίνης από την Αφρική, η οποία έχει πάρα πολλές προσμείξεις και οδηγεί σε ιδιαίτερα αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές και, ως εκ τούτου, σε πολύ πιο επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές. Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι οι τοξικομανείς δεν μολύνονται και διά της σεξουαλικής οδού. Σημειωτέον ότι το 90% των χρηστών έχουν και ηπατίτιδα C».
Αξιοσημείωτη είναι η πτώση στις ηλικίες των νέων διαγνώσεων. «Οταν ξεκίνησα το 1996 να δουλεύω με την ΗIV λοίμωξη, είχα μόνον έναν μαθητή λυκείου», υπογραμμίζει η Ουρανία Γεωργίου, «εφέτος έχουμε γύρω στους έξι μαθητές Β΄ και Γ΄ λυκείου! Η γνώμη μου είναι ότι όσο παραμένει στην κοινωνία μας ως ταμπού το σεξ και ότι όσο το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης παραμένει έξω από τα σχολεία των παιδιών μας, θα τα ζούμε αυτά. Πρέπει να πάψει το υπουργείο Υγείας να είναι εξαρτημένο από το υπουργείο Θρησκευμάτων. Εδώ πας να μιλήσεις σε ένα σχολείο και σου λένε: “Οχι, γιατί αν τους μιλήσεις για το σεξ στα 15 και στα 16, είναι σαν να τους παροτρύνεις να κάνουν σεξ!» Συχνά, μάλιστα, φτάνουμε στο άλλο άκρο. Βλέπεις ένα παιδί 19 ετών που φοβάται να έχει οποιαδήποτε επαφή, από φόβο μην κολλήσει οτιδήποτε».
Οσα βήματα και να έχουν γίνει σε σχέση με τα τρομολαγνικά 80s, η έλλειψη ενημέρωσης παραμένει το κύριο πρόβλημα. «Μπορώ να σας πω με βεβαιότητα ότι η πλειονότητα των ασθενών μου δεν χρησιμοποιεί προφυλακτικό» λέει η Ουρανία Γεωργίου. «Λένε ότι δεν τους αρέσει, ότι τους δεσμεύει, ότι ο άλλος δεν το ζήτησε, ότι οι ίδιοι είπαν να βάλουν, αλλά ο άλλος είπε όχι. Είναι μια ελαφρότητα συνείδησης που έχουν πολλοί. Ελάχιστοι αναρωτιούνται μήπως έχουν κολλήσει κάποιον. Οι περισσότεροι λένε στην αρχή: “Εγώ θα προσέχω, δεν θα έχω επαφές χωρίς προφύλαξη” και έπειτα από έναν χρόνο μού έρχονται με σύφιλη, γονόκοκκο κτλ., που σημαίνει ότι συνεχίζουν τη ζωή τους χωρίς καμία απολύτως προφύλαξη. Οταν τους λες ότι μπορούν να μεταδώσουν τον ιό, κάποιοι σου απαντούν: “Aς πρόσεχε αυτός που κάθησε χωρίς προφυλακτικό”. Και όσο και αν ακούγεται σκληρό, έχουν ως έναν βαθμό δίκιο. Σε έναν ανήλικο μπορείς να το συγχωρέσεις. Ολοι, όμως, οι ενήλικοι έχουμε την ευθύνη των πράξεών μας. Για παράδειγμα, ένας νεαρός άνδρας που γνωρίζει την επικινδυνότητα της ομοφυλοφιλικής επαφής – σήμερα στην Αθήνα τα ανεπίσημα στοιχεία δείχνουν ότι 1 στους 15 ομοφυλόφιλους έχει AIDS – και κάνει σεξ χωρίς προφύλαξη δεν έχει την ευθύνη της πράξης του; Φταίει ο άλλος που δεν του ανακοίνωσε ότι είναι φορέας;».
Οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες «διεκδικούν» το δικό τους μερίδιο στο Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας. Ο Γιώργος Κ., 57 ετών, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, πατέρας δύο κοριτσιών 25 και 27 ετών, διαγνώστηκε με τη λοίμωξη HIV, οποία τραγική ειρωνεία, την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, 1η Δεκεμβρίου του 1996. «Δεν διαγνώστηκα απλώς ως οροθετικός, αλλά ως ασθενής. Διερωτώμενος πώς κόλλησα, σκέφτηκα ότι στις αρχές της δεκαετίας του ’90, που είχα αποσπαστεί ως εκπαιδευτικός στη Βεγγάζη της Λιβύης, επισκέφθηκα κατ’ επανάληψη τον οδοντίατρο, ενώ υπέστην και μία μικρή επέμβαση. Η γυναίκα μου με στήριξε. Δεν μου έκανε περίεργες ερωτήσεις, δεν υποψιάστηκε άλλα πράγματα. Δεν ξέρω αν εγώ θα ήμουν το ίδιο γενναιόδωρος στη θέση της. Στα παιδιά μας και στους λοιπούς συγγενείς είπαμε ότι νοσηλεύτηκα για καρκίνο (σε ειδική πτέρυγα, για να μην προκαλέσουμε υποψίες) και ότι δεν ήθελα πολλές επισκέψεις. Πίστευα μέσα μου ότι ο καρκίνος είναι πιο αποδεκτός κοινωνικά. Στη δουλειά μου – δούλευα σε νυχτερινό σχολείο – δεν θα ήθελα με κανέναν τρόπο να το μάθουν». Αναζήτησε, όμως, αμέσως ψυχολογική υποστήριξη: «Το ίδιο κιόλας βράδυ τηλεφώνησα στον πνευματικό μου. Εκείνος μου είπε: “Δεν θα ρωτήσεις πώς και γιατί, θα αφεθείς στη φροντίδα των γιατρών”. Θυμήθηκα τότε και εκείνο το εδάφιο από την Επιστολή Β΄ Προς Κορινθίους του Αποστόλου Παύλου: “Διό, ίνα μη υπεραίρωμαι, εδόθη μη σκόλοψ τη σαρκί…” (για να μην υπερηφανεύομαι, όμως, ο Θεός μού έδωσε ένα αγκάθι στο σώμα μου…»). Το 1996 που διαγνώστηκε βίωσε σε όλο τους το μεγαλείο τη φοβία και τον ρατσισμό που σήμερα έχουν αποβληθεί σε μεγάλο βαθμό από το ιατρικό σώμα: «Θυμάμαι χειρουργούς ευσχήμως να αρνούνται να μου βάλουν έναν απλό καθετήρα. Αναγκάστηκα να καταφύγω σε ιδιωτική κλινική».
Ανάλογη εμπειρία είχε και ο 35χρονος Βλαντίμιρ, διερμηνέας από την Ουκρανία. «Ηταν η πρώτη χρονιά που ήρθα στην Ελλάδα. Επρόκειτο να κάνω μια επέμβαση. Μου έκαναν το τεστ, χωρίς να μου πουν τίποτε. Ο γιατρός μπήκε στο δωμάτιο, μου ανακοίνωσε ότι έχω AIDS και μου ζήτησε να μαζέψω τα ρούχα μου και να φύγω. Αυτό ήταν για μένα χειρότερο από την ασθένεια. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Λατρεύω τους γιατρούς μου και τους ανθρώπους του ΚΕΕΛΠΝΟ». Ο Βλαντίμιρ «πήρε» τον ιό από τη μέχρι και σήμερα σύντροφό του, Ελληνίδα. «Η ίδια γνώριζε ότι είναι φορέας, αλλά δεν μου είχε πει τίποτε. Παίρναμε, όμως, πάντα προφύλαξη. Εγώ επέμενα να κάνουμε σεξ χωρίς προφυλακτικό, τσακωνόμασταν συνέχεια, κάποια στιγμή δέχτηκε. Οταν έμαθε ότι ήμουν και εγώ φορέας απελπίστηκε, μου ζήτησε να χωρίσουμε, είχε ακόμη και τάσεις αυτοκτονίας. Σήμερα και οι δυο μας τον έχουμε ξεχάσει τελείως τον ιό! Δεν μιλάμε σχεδόν ποτέ για αυτό. Μόνο όταν τύχει να της πω: “Μπορείς να πάρεις και τα δικά μου φάρμακά;” ή “Μην ξεχάσεις το χάπι σου”. Θέλουμε να κάνουμε παιδί, τα πράγματα σήμερα είναι πολύ καλύτερα, αλλά αφού πρώτα ενημερωθούμε σωστά. Δεν προσέχω παραπάνω τον εαυτό μου λόγω του AIDS. Δουλεύω, ζω κανονικά, θέλω να είμαι ενεργός πολίτης. Θα ξεκουραστώ όταν θα βγω στη σύνταξη. Τώρα θέλω να ζήσω».
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο BHMagazino στις 27 Νοεμβρίου 2011
