Ακόμη και ελάχιστα μεγαλύτερη δόση παρακεταμόλης από το κανονικό αλλά σε καθημερινή βάση μπορεί να αποβεί μοιραία προειδοποιούν βρετανοί ερευνητές.
Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, ιδιαίτερα για όσους έχουν χρόνια προβλήματα και συνηθίζουν να παίρνουν παυσίπονα σε μόνιμη βάση αλλά και για όσους, λόγω κάποιου προβλήματος υγείας, παίρνουν τακτικά παρακεταμόλη για διάστημα κάποιων ημερών.
Συνιστούν την «κατανάλωση με μέτρο» καθώς, σύμφωνα με τα ευρήματά τους, όταν η χρήση είναι τακτική ακόμη και λίγα παραπανίσια χάπια σε διάστημα ημερών, εβδομάδων ή και μηνών μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Σωρευτική υπερδοσολογία
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου με επικεφαλής τον Κένεθ Σίμπσον εξέτασαν το ιστορικό 663 ασθενών που εισήχθησαν επί μια εξαετία στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο τους με ηπατικά προβλήματα εξ αιτίας της λήψης παρακεταμόλης.
Οι 161 εξ αυτών αποτελούσαν περιπτώσεις «σωρευτικής υπερδοσολογίας» – υπερέβαιναν δηλαδή επαναλαμβανόμενα και σε μικρές ποσότητες τη συνιστώμενη δόση του παυσιπόνου.
Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι ασθενείς που είχαν λάβει σωρευτική υπερδοσολογία είχαν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν προβλήματα στο ήπαρ και στον εγκέφαλο καθώς και να χρειαστούν αιμοκάθαρση ή αναπνευστική υποστήριξη. Είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από αυτές τις επιπλοκές.
«Υπουλη» δράση
Όπως εξηγούν οι ειδικοί στη μελέτη τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «British Journal of Clinical Pharmacology», η σωρευτική δράση των παραπανίσιων δόσεων παρακεταμόλης είναι εξαιρετικά ύπουλη, γιατί οι επιπτώσεις της μπορεί να διαφύγουν τόσο από τους ασθενείς όσο και από τους γιατρούς.
Οι ασθενείς – ειδικά αυτοί με χρόνιους πόνους – μπορεί να μην αναγνωρίσουν τα συμπτώματα ενώ οι γιατροί μπορεί να μην εντοπίσουν το πρόβλημα εγκαίρως γιατί η σωρευτική υπερδοσολογία της παρακεταμόλης δεν φαίνεται στις εξετάσεις αίματος όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις που κάποιος παίρνει εσκεμμένα μια υπερβολική δόση της ουσίας σε μεγάλη ποσότητα.
«Οι ασθενείς αυτοί δεν πήραν μια υπέρογκα υπερβολική δόση σε μια μεμονωμένη στιγμή, όπως όσοι προσπαθούν να αυτοκτονήσουν, αλλά με τον χρόνο οι βλάβες συσσωρεύονται και τα αποτελέσματα μπορεί να είναι μοιραία» εξήγησε ο δρ Σίμπσον.
Πιο επικίνδυνη η συχνή υπέρβαση
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συχνή υπέρβαση των συνιστώμενων ημερήσιων δόσεων παρακεταμόλης και η σωρευτική δράση της είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τη λήψη μιας μεγάλης υπερβολικής δόσης. Αν και το παυσίπονο είναι ασφαλές και μπορεί να αποβεί σωτήριο στις επιτρεπόμενες ποσότητες, η έστω και μικρή συχνή υπέρβαση των ορίων μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνη.
«Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: αν πάρετε περισσότερη παρακεταμόλη από τη συνιστώμενη, δεν θα βελτιώσετε τον έλεγχο του πόνου αλλά μπορεί να βλάψετε σοβαρά την υγεία σας» σχολίασε μιλώντας στο BBC ο καθηγητής Ρότζερ Ναγκς της Βασιλικής Φαρμακευτικής Εταιρείας ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Ο καθηγητής πρόσθεσε ότι, ειδικά αυτή την εποχή που οι ιώσεις είναι συχνές, οι ασθενείς θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα να τηρούν τη συνιστώμενη δοσολογία και στα ειδικά σκευάσματα για το κρυολόγημα και τη γρίπη (cold and flu) τα οποία περιέχουν παρακεταμόλη.
