ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Ολα κρέµονται από µια κοινή «τζίφρα». Αν ο Αντώνης Σαµαράς δεν υπογράψει ιδιοχείρως τη Συµφωνία της 26ης Οκτωβρίου, η Ελλάδα δεν πρόκειται να ξαναδεί χρήµα από τους εταίρους της. «Θέλουµε και τις πέντε υπογραφές επί πίνακι» έλεγε πηγή του γερµανικού υπουργείου Οικονοµικών στο Βερολίνο εννοώντας εκείνες του Λουκά Παπαδήµου, του προέδρου της κεντρικής τράπεζας Γιώργου Προβόπουλου , καθώς και των αρχηγών των τριών κοµµάτων που υποστηρίζουν το «µνηµόνιο 2». «Οι δανειστές θα κάθονται σε αναµµένα κάρβουνα όσο δεν υπογράφει ο εν δυνάµει πρωθυπουργός της Ελλάδας». Αυτός είναι και ο λόγος, πρόσθεσε, που ο πρόεδρος του Eurogrοup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κάλεσε τον νέο πρωθυπουργό να µεταβεί εσπευσµένα για εξηγήσεις την ερχόµενη ∆ευτέρα στο Λουξεµβούργο.
Η ίδια πηγή φάνηκε ανήσυχη για την πορεία που παίρνουν οι διαπραγµατεύσεις του κ. Ευ. Βενιζέλου µε τον διευθυντή του ∆ιεθνούς Συνδέσµου Τραπεζών IFF Τσαρλς Νταλάρα σχετικά µε το «κούρεµα» των απαιτήσεών τους κατά 50%. «Ξέρουµε ότι ο Νταλάρα επιχειρεί να πείσει τους Ελληνες να αποδεχθούν την υπαγωγή των νέων οµολόγων στο βρετανικό δίκαιο» είπε. «Εµείς τους συµβουλεύσαµε να µην το κάνουν. Σε αντίθετη περίπτωση, θα χάσουν τον έλεγχο των κινήσεων. Οι τραπεζίτες θα µπορούν να επικαλούνται βρετανικούς νόµους που θα είναι εις βάρος των ελληνικών συµφερόντων».
Γενικά πάντως η Ελλάδα πέρασε σε δεύτερο πλάνο την τελευταία εβδοµάδα στο Βερολίνο. Τα θέµατα που κυριαρχούσαν ήταν η αλλαγή κυβέρνησης στην Ιταλία και η εµβάθυνση της κρίσης στην υπόλοιπη ευρωζώνη. Το αποκορύφωµα ήταν η ξαφνική διαµάχη µεταξύ της Ανγκελα Μέρκελ και του Νικολά Σαρκοζί σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Ο γάλλος πρόεδρος θεωρεί απαραίτητη την αλλαγή του ρόλου της ώστε να γίνει, µέσω του EFSF, o βασικός δανειοδότης των χωρών της ευρωζώνης. Αυτό θα τις βοηθούσε να απαλλαχθούν από την πίεση των κερδοσκόπων. Η γερµανίδα καγκελάριος συνεχίζει να λέει πεισµατικά «όχι» σε αυτό, φοβούµενη ότι έτσι δεν θα αυξανόταν µόνο κάθετα ο πληθωρισµός αλλά θα σταµατούσε και κάθε διάθεση των κυβερνήσεων για µεταρρυθµίσεις.
«Ακριβώς η αγορά ιταλικών οµολόγων από την ΕΚΤ ήταν που έκανε τον Μπερλουσκόνι να καθυστερήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές» έλεγε η πηγή. « Και το ίδιο ίσως κάνει και ο Σαµαράς αν δεν δεσµευθεί ενυπογράφως για τις υποχρεώσεις του». Ενας άτυπος συµβιβασµός δεν αποκλείεται. « Η φράση-κλειδί γι’ αυτό βρίσκεται στο νέο πρόγραµµα των Χριστιανοδηµοκρατών που λέει ότι οι αγορές οµολόγων από την ΕΚΤ θα µπορούσαν in extremis να επιτραπούν» πρόσθεσε η ίδια πηγή. Αλλά και µε τον Ντέιβιντ Κάµερον η κυρία Μέρκελ δεν τα πάει καλύτερα. Ο βρετανός πρωθυπουργός αποκρούει κάθε ιδέα για φορολόγηση των χρηµατοπιστωτικών συναλλαγών και συντάσσεται µε τον κ. Σαρκοζί στο θέµα της ΕΚΤ ενώ η καγκελάριος πρεσβεύει αντίθετα. Οι διαφορές τους έµειναν αγεφύρωτες και κατά τη συνάντησή τους την περασµένη Παρασκευή στο Βερολίνο, παρά το ρεσιτάλ χαµόγελων που έδωσαν οι δυο τους στην κοινή συνέντευξη Τύπου.
Και σαν να µην έφταναν όλα αυτά, η κυρία Μέρκελ έρχεται σε όλο και µεγαλύτερη ρήξη µε τους άλλους αρχηγούς της ευρωζώνης στο θέµα της αλλαγής των ευρωπαϊκών συνθηκών αναφορικά µε την ευρωζώνη. «Θαυµάζω την καγκελάριο για το κουράγιο της να υπερασπίζεται τις αλλαγές – µόνη της εναντίον όλων στις συνόδους κορυφής» έλεγε τις προάλλες ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονοµικών Φίλιπ Ρέσλερ.
Η Γερμανία είναι αυτή τη στιγμή στα μαχαίρια με όλη την Ευρώπη, ιδίως σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι Γάλλοι και οι Βρετανοί θέλουν να τη μετατρέψουν σε δανειακή τράπεζα, οι Γερμανοί όχι. Υπάρχει δυνατότητα συμβιβασμού;
«Οχι. Οταν εισαγάγαµε το ευρώ, συµφωνήσαµε για αυστηρούς κανόνες. Η ΕΚΤ ήταν αρµόδια αποκλειστικά για τη σταθερότητα του ευρώ και όχι για τη χρηµατοδότηση κρατών. Η καγκελάριος Μέρκελ δεν µπορεί να υποχωρήσει επειδή το γερµανικό κοινοβούλιο έχει πει ένα ξεκάθαρο “όχι” στην αλλαγή του Καταστατικού της ΕΚΤ».
Δεν θα ήταν σοφότερο υπό την πίεση της κρίσης να ακολουθηθεί η στάση της αγγλικής κεντρικής τράπεζας, καθώς και της αμερικανικής Fed, και να αλλάξει η ΕΚΤ γραμμή πλεύσης;
«Σε καµία περίπτωση. Για να εγκαταλείψουµε το µάρ κο και να µπούµε στο ευρώ θέσαµε ως όρο η ΕΚΤ να είναι ανεξάρτητη κατά το πρότυπο της γερµανικής Bundesbank και αρµόδια µόνο για τη σταθερότητα του νοµίσµατος. Αυτό υποσχέθηκαν και τα γερµανικά κόµµατα στους πολίτες µας. Το µάρκο ήταν τότε το ισχυρότερο νόµισµα του κόσµου. Οι Γερµανοί δεν θα προσχωρούσαν ποτέ στο ευρώ αν η ΕΚΤ ήταν να γίνει σαν την αµερικανική Fed. ∆εν θα υποχωρήσουµε ούτε εκατοστό σε αυτό».
Το Βερολίνο δείχνει όλο και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικό γι’ αυτό είναι η φράση του προέδρου της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών Φόλκερ Κάουντερ: «Η Ευρώπη μιλάει τώρα γερμανικά».Δεν πρόκειται για νέα γερμανική υπεροψία;
«Από ό,τι ξέρω, σχεδόν σε κάθε χώρα της Ευρώπης µιλούν µια διαφορετική γλώσσα. Κατά τα άλλα, η Γερµανία προσπαθεί να λύσει την κρίση του ευρώ µαζί µε τους εταίρους της, όχι ξεχωριστά από αυτούς. Η καγκελάριος Μέρκελ εκφράστηκε σαφώς υπέρ της παραµονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Το ίδιο κάνω και εγώ κάθε ηµέρα στην εκλογική µου περιφέρεια. Αυτό δεν έχει καµία σχέση µε υπεροψία».
Η ΕΚΤ έχει αναλάβει όμως πρακτικά από καιρό τον ρόλο του χρηματοδότη αγοράζοντας με το κιλό «σκάρτα» κρατικά ομόλογα των χωρών-μελών της. Γιατί να μη δοθεί σε αυτή την ανεπίσημη πολιτική και επίσημος χαρακτήρας;
«∆εν χρειάζεται πια. Το προεδρείο της ΕΚΤ αποφάσισε την περασµένη Παρασκευή να αλλάξει γραµµή και να διακόψει την αγορά τέτοιων οµολόγων».
Η πολιτική σας, ένα μείγμα νεοφιλελευθερισμού και οικονομίας της κοινωνικής αγοράς, είναι η τυπική εθνική γερμανική γραμμή ή πρόκειται για μια κομματική εκδοχή που θα αλλάξει με την αλλαγή κυβέρνησης;
«Η αντιπολίτευση θέλει όντως µεγαλύτερη συµµετοχή της ΕΚΤ στη δηµοσιονοµική πολιτική της ευρωζώνης. Η κυβέρνηση Χριστιανοδηµοκρατών – Ελεύθερων ∆ηµοκρατών λέει όµως σταθερά “όχι” και έχει σε αυτό την υποστήριξη της µεγάλης πλειονότητας του γερµανικού πληθυσµού».
Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, που είναι πολύ ετερογενής, θα μπορέσει να κάνει εκείνο που δεν κατόρθωσε η ομοιογενής κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου;
«Η Ελλάδα έχει µόνο δύο δυνατότητες: ή θα σταθεροποιηθεί µέσω του προγράµµατος που αποφάσισαν οι εταίροι της ή µέσω των αγορών. Τρίτη επιλογή δεν υπάρχει. Η Αθήνα πρέπει να τηρήσει χωρίς οποιαδήποτε παρέκκλιση το πρόγραµµα».
Οι διεθνείς τράπεζες δεν φαίνονται όμως εξίσου πρόθυμες να το τηρήσουν και επιχειρούν, όπως λέγεται, με διάφορα τρικ να αποφύγουν το συμφωνηθέν «κούρεμα».
«Αυτό δεν µε εκπλήσσει. Από τότε που κλιµακώθηκε η κρίση έγιναν πολλές συµφωνίες που στη συνέχεια τέθηκαν υπό αµφισβήτηση. Γι’ αυτό και εµείς επιµένουµε όσο ποτέ άλλοτε στο pacta sunt servanda, οι συµφωνίες ισχύουν».
Ο Αντώνης Σαμαράς εξακολουθεί να λέει «όχι» στην ιδιόχειρη υπογραφή της Συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου. Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό για την εκταμίευση της έκτης δόσης και την υλοποίηση της συμφωνίας;
«Ο,τι συµβαίνει στην Ελλάδα θα ελέγχεται αυστηρά από το γερµανικό κοινοβούλιο. Κάναµε µια συµφωνία και η συµφωνία πρέπει να τηρηθεί και από την αντιπολίτευση. Αναδιαπραγµάτευση δεν πρόκειται να γίνει».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
