«Η απόφαση να συμμετέχει η Ελλάδα στο ενιαίο νόμισμα ήταν σοβαρό λάθος» λέει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Λε Μοντ» ο πρώην προέδρος της Γαλλίας Βαλερί Ζισκάρ ντ΄Εσταίν, επί της προεδρίας του οποίου επετεύχθη η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ.
Σε ερώτημα του δημοσιογράφου σχετικό με το σκεπτικό, βάσει του οποίου ο κ. ντ΄Εσταίν υποστήριξε την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, εκείνος απάντησε: «Είχα γνωρίσει την Ελλάδα πριν από τη στρατιωτική δικτατορία, όταν ήμουν υπουργός Οικονομικών. Εκείνη την εποχή, η χώρα αυτή έδινε μία εικόνα παρακμής και αποδιοργάνωσης. Η αναταραχή αυτή στο υψηλότερο κρατικό επίπεδο οδήγησε στην εγκαθίδρυση της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, κατά την οποία οι σχέσεις μεταξύ Παρισιού και Αθήνας είχαν διακοπεί τελείως, είχα συναντηθεί με τον πρώην πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος ήταν εξόριστος στο Παρίσι και συγκέντρωνε γύρω του πολλούς συμπατριώτες του.
Η είσοδος στην ΕΟΚ
«Λίγο μετά την εκλογή μου, οι συνταγματάρχες εκδιώχθηκαν από την εξουσία, λόγω της αδέξιας πρωτοβουλίας τους σχετικά με την Κύπρο και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κλήθηκε να ηγηθεί μίας κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Του διέθεσα αεροπλάνο κι έτσι επέστρεψε στη χώρα του σε ένα Falcon της γαλλικής προεδρίας. Φυσικά, η εικόνα αυτή είχε τεράστια επιρροή. Στα χρόνια, που ακολούθησαν από τότε, υπογράψαμε με την Αθήνα κατά πρώτον μία στρατιωτική συμμαχία. Στη συνέχεια, προέκυψε το θέμα της ένταξης στην ΕΟΚ. Υπήρξαν πολλές επιφυλάξεις από τους εταίρους μας. Η χώρα ήταν ανοργάνωτη, η δημοκρατία της δεν είχε ακόμη εδραιωθεί, δεν είχε κοινά σύνορα με κάποιο κράτος-μέλος. Πήρα την απόφαση, τονίζοντας ότι αυτό έπρεπε να γίνει για την ενίσχυση της δημοκρατίας. Και όπως είχα, την εποχή εκείνη, την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΟΚ, υπέγραψα την πράξη ένταξης της Ελλάδας στην Κοινότητα, στις 28 Μαΐου 1979 στην Αθήνα.
Πολιτική απόφαση
Η λογική αυτής της απόφασης ήταν καθαρά πολιτική. Ηταν αναγκαίο να υποστηριχθεί η Ελλάδα μετά την έξοδό της από τη δικτατορία. Αλλά είχε και μία συμβολική σημασία. Η δική μου παιδεία όπως και η παιδεία της γενιάς μου, είχε βάση την ιδέα ότι η δημοκρατία, η πολιτική, όλα αυτά προέρχονταν από τη χώρα αυτή. Για μας, η Ελλάδα είναι συνώνυμη με τον πολιτισμό. Ως εκ τούτου, η ιδέα ότι θα έμενε έξω από την πόρτα της Ευρώπης ήταν αφόρητη».
Ωστόσο, σχετικά με το αν έπρεπε να μπει η Ελλάδα στο ενιαίο νόμισμα είκοσι χρόνια μετά, ο Γάλλος πρώην πρόεδρος σημειώνει: «Η απόφαση για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ενιαίο νόμισμα ήταν ένα σοβαρό λάθος. Στην Αθήνα, οι διαδοχικές κυβερνήσεις από το 1982 είχαν μία δημαγωγική διαχείριση, επιτρέποντας την αύξηση των δημοσίων δαπανών πολύ πιο γρήγορα από την ανάπτυξη, για καθαρά εκλογικούς λόγους. Ακόμη και αν η χώρα είχε υπογράψει τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, ήταν σαφές ότι η ελληνική οικονομία δεν ήταν έτοιμη να ενταχθεί στο ενιαίο νόμισμα. Αλλά οι πιέσεις των Γάλλων πολιτικών ηγετών της εποχής -Ζακ Σιράκ και Λιονέλ Ζοσπέν- ήταν αποτελεσματική».
«Χάσαμε πολύ χρόνο χωρίς λόγο»
Σχολιάζοντας τη στάση των χωρών της ευρωζώνης έναντι της ελληνικής κρίσης, ο Βαλερύ Ζισκάρ ντ’ Εσταίν εκτιμά: «Χάσαμε πολύ χρόνο χωρίς λόγο κατά τους πρώτους μήνες. Ηταν σαφές από την αρχή, ότι η χώρα δεν θα μπορούσε να πληρώσει τα χρέη της, ιδίως δεδομένου ότι έχοντας μπει στο ευρώ δεν είχε τη δυνατότητα να υποτιμήσει. Τώρα, ο καθένας ήθελε να αποτρέψει τη στάση πληρωμών, ανατρέχοντας σε ανάλογες περιπτώσεις, όπως της πτώχευσης της Lehman Brothers, μίας ιδιωτικής τράπεζας, είτε εκείνης της Αργεντινής.
Ηταν λάθος να υπάρξει άρνηση ενός κουρέματος του χρέους, όσο μεγάλο και αν ήταν, ακριβώς όπως ήταν απατηλό να παρουσιάζεται η βοήθεια προς την Ελλάδα ως δάνειο, όταν ήταν βέβαιο ότι η Αθήνα δεν θα μπορούσε ποτέ να την αποπληρώσει. Σήμερα, οι συνθήκες είναι σκληρές. Αμφιβάλλω ότι οι Γάλλοι θα το δέχονταν για τον εαυτό τους. Οι Έλληνες γνωρίζουν ότι είναι η τελευταία ευκαιρία τους. Η Ευρώπη, δηλαδή οι κύριοι συνεισφέροντες Γερμανία και Γαλλία, δεν θα δημιουργήσει πάλι μία νέα δόση βοηθείας».
Σε ερώτηση για το αν θα έπρεπε να εξετάζεται πλέον ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από το ευρώ, ο κ. ντ΄Εσταίν υπογράμμισε ότι: «Πράγματι, υπάρχει η λύση της εξόδου από το ευρώ, κάτι που δεν σημαίνει καθόλου έξοδο από την Ενωση, όπως λένε λανθασμένα στις Βρυξέλλες. Επιστροφή στη δραχμή είναι εφικτή, αν και είναι μάλλον δύσκολο να επιτευχθεί. Αυτή η απόφαση θα είχε σαν συνέπεια να θέσει το βάρος των ευθυνών για το χρέος στην Ελλάδα, αλλά την ίδια στιγμή, η Αθήνα θα επανακτούσε τη δυνατότητα να υποτιμήσει. Το ερώτημα αυτό αξίζει να τεθεί γιατί η μόνη ανησυχία που έχει αξία είναι πώς η Ελλάδα θα επιστρέψει στην ανάπτυξη. Ωστόσο, τα μέτρα που εφαρμόζονται σήμερα δεν πηγαίνουν προς αυτή την κατεύθυνση».
«Αδικοι με τον Γιώργο Παπανδρέου»
Σχολιάζοντας, τέλος, τα γεγονότα των τελευταίων ημερών ο πρώην πρόεδρος υπογράμμισε: «Νομίζω ότι ήμασταν εντελώς άδικοι με τον Γιώργο Παπανδρέου. Σίγουρα δεν πήρε στα σοβαρά τις προειδοποιήσεις από το ΔΝΤ το 2008, αλλά παρόλα αυτά τέθηκε επικεφαλής μίας θαρραλέας πολιτικής. Ομοίως, δεν κατάλαβα τον θόρυβο που δημιουργήθηκε από την ανακοίνωση ενός δημοψηφίσματος για το σχέδιο βοήθειας. Οι τράπεζες, στην περίπτωση αυτή, ενήργησαν ως λομπίστες. Οι κυβερνήσεις είχαν επινοήσει ένα σχέδιο και δεν ήθελαν να υπάρξει απόκλιση από τη λύση. Ωστόσο, αν το δημοψήφισμα είχε πραγματοποιηθεί, οι Έλληνες θα μπορούσαν πιθανότατα να έχουν ψηφίσει «ναι» και αυτό θα είχε αλλάξει τα πάντα, στερώντας νομιμότητα από τις διαδηλώσεις στους δρόμους. Εκτός αυτών, όμως, η υπόθεση αυτή αντικατοπτρίζει την γενικότερη αναταραχή που υπάρχει. Η Ελλάδα αντιπροσωπεύει μόλις 1,3 του χιλιοστού στον παγκόσμιο πληθυσμό. Ουδείς λόγος υπάρχει να γίνει αυτή η κρίση μία παγκόσμια υπόθεση».
