Το παραδοσιακό µοντέλο που ήθελε τους φοιτητές να εισέρχονται σε µια «υψηλόβαθµη» σχολή της οποίας τα αµφιθέατρα δεν επισκέπτονται ποτέ, να αποστηθίζουν εκατοντάδες σελίδες για τις εξεταστικές περιόδους και να αποφοιτούν µε την ψευδαίσθηση ότι το πτυχίο θα τους εξασφαλίσει επαγγελµατικά έχει «πεθάνει» ελέω οικονοµικής κρίσης. Το ίδιο µοντέλο που ήθελε τους µαθητές να παπαγαλίζουν τις πληροφορίες του βιβλίου για τις πανελλαδικές εξετάσεις καθίσταται εξίσου παρωχηµένο. Το κενό που δηµιουργείται έρχονται να καλύψουν δάσκαλοι, φοιτητές και σωµατεία που µε φαντασία και σκληρή δουλειά διοργανώνουν πρωτότυπες πρωτοβουλίες που ακονίζουν το µυαλό και εµπλουτίζουν το… βιογραφικό. ∆ιαγωνισµοί επιχειρηµατικότητας, πρακτική άσκηση στο εξωτερικό, εικονικές δίκες, επιστηµονικά συνέδρια και εικονικές επιχειρήσεις είναι µόνο µερικές από τις πρωτοβουλίες που αλλάζουν το τοπίο της ελληνικής παιδείας.
«Η κρίση έχει αλλάξει τις θεωρήσεις του παρελθόντος. Η πεποίθηση ότι µόλις αποφοιτήσουµε από το Πανεπιστήµιο θα βρούµε δουλειά δεν υπάρχει πια. Δεν αρκεί το πτυχίο, πρέπει να είµαστε δραστήριοι, να το “ψάξουµε”, να χτυπήσουµε πολλές πόρτες ήδη από τα φοιτητικά µας χρόνια» λέει στο «Βήµα» η κυρία Κωνσταντίνα Τσακιράκη, τεταρτοετής φοιτήτρια στο Τµήµα ∆ιοικητικής Επιστήµης και Τεχνολογίας του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών (ΟΠΑ). Μαζί µε τους συµφοιτητές της κ. Χάρη Μπατουδάκη και κυρία Ξένια Νερατζούλη έκαναν τη θεωρία πράξη και δηµιούργησαν µια ηλεκτρονική εφαρµογή που υπολογίζει το οικολογικό και οικονοµικό αποτύπωµα κάθε δραστηριότητας ενός χρήστη, εντός και εκτός σπιτιού. Στη συνέχεια την υπέβαλαν στον ∆ιαγωνισµό Επιχειρηµατικής Ιδέας που για πρώτη φορά διοργανώθηκε εφέτος από τη Μονάδα Καινοτοµίας και Επιχειρηµατικότητας του ΟΠΑ και κέρδισαν το πρώτο βραβείο πράσινης επιχειρηµατικότητας ανάµεσα σε 62 φοιτητικές οµάδες.
Η µεγάλη συµµετοχή στον εν λόγω διαγωνισµό φανερώνει ότι κάτι αλλάζει στο ελληνικό Πανεπιστήµιο. Ωστόσο υπάρχει πολύς δρόµος µπροστά µας. «Το µεγάλο στοίχηµα είναι να ενταχθεί η διαφορετική νοοτροπία και στα µαθήµατα. Ηδη κάποια τµήµατα µετέβαλαν στρατηγική και σε ορισµένα µαθήµατα επιχειρηµατικότητας ζητούν από τους φοιτητές όχι παραδοσιακή εξέταση, αλλά την εκπόνηση ενός επιχειρηµατικού σχεδίου» τονίζει ο κ. Σπύρος Λιούκας, καθηγητής στο Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών και επιστηµονικός υπεύθυνος της Μονάδας Καινοτοµίας και Επιχειρηµατικότητας.
Οι διαγωνισµοί επιχειρηµατικότητας ωστόσο δεν ανήκουν µόνο στην πανεπιστηµιακή σφαίρα. Το σωµατείο «Επιχειρηµατικότητα Νέων» διοργάνωσε πέρυσι υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας πανελλήνιο µαθητικό διαγωνισµό Εικονικής Επιχείρησης, στον οποίο οι λιλιπούτειοι επιχειρηµατίες κατήρτισαν επιχειρηµατικό σχέδιο, µάζεψαν λεφτά για «µετοχικό κεφάλαιο» και παρήγαγαν ακόµη και το προϊόν τους, το οποίο έπρεπε να πουλήσουν! «Συµµετείχαν 60 σχολεία από όλη την Ελλάδα, και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι τα προϊόντα που παρήγαγαν είχαν και επιτυχία στις πωλήσεις, γεγονός που δείχνει το ταλέντο και τις δυνατότητες της νέας γενιάς. Τα πράγµατα αλλάζουν και οι ίδιοι οι γονείς πλέον στηρίζουν τέτοιες δράσεις. Εχουν σταµατήσει να λένε στα παιδιά τους “διάβασε για να πιάσεις µια δουλίτσα” ή “να µπεις στο Δηµόσιο”. Αντιθέτως, θέλουν να αναπτύξουν νέες δεξιότητες για να αντεπεξέλθουν στις νέες ανάγκες» αναφέρει η κυρία Μαρία Λαϊνά, γενική διευθύντρια του σωµατείου.
Στο ίδιο πνεύµα, η κυρία Μαρία Κουµουκέλη, φοιτήτρια Οργάνωσης και ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήµιο Πειραιά, ανακάλυψε έναν πρωτότυπο τρόπο να ενισχύσει τις δεξιότητες και το βιογραφικό της: ξεκίνησε µαθήµατα αραβικών και υπέβαλε αίτηση µέσω της ∆ιεθνούς Ενωσης Φοιτητών Οι κονοµικών και Εµπορικών Επιστηµών (ΑΙΕSΕC) για πρακτική άσκηση στην… Αίγυπτο. «Αρµοδιότητα της οµάδας µου ήταν να δηµιουργήσουµε επικοινωνιακές στρατηγικές για την προώθηση του τουρισµού της Αιγύπτου µετά την επανάσταση. Οι δεξιότητες που κέρδισα σε έξι εβδοµάδες εργασίας στην Αλεξάνδρεια, υπό συνθήκες τόσο διαφορετικές από οτιδήποτε είχα βιώσει ως τότε, δεν συγκρίνονται µε τις στεγνές πληροφορίες ενός βιβλίου» καταλήγει η κυρία Κουµουκέλη. Μάλιστα, όπως εξηγεί η κυρία Αλεξία Βασδέκη, υπεύθυνη για το εν λόγω διεθνές πρόγραµµα πρακτικής άσκησης για όλη την Ελλάδα, οι ελληνικές συµµετοχές έχουν τριπλασιαστεί µέσα στα τελευταία τρία χρόνια!
Την ίδια στιγµή, σε µια άλλη «παραδοσιακή» σχολή, τη Νοµική, οι φοιτητές αναλαµβάνουν τα ηνία και διοργανώνουν… εικονικές δίκες για να εξασκηθούν στη ρητορική και στη συγγραφή δικογράφων. «Διοργανώνουµε πρώτα τους εθνικούς “προκριµατικούς” ανάµεσα στις ελληνικές νοµικές σχολές και η νικήτρια οµάδα εκπροσωπεί την Ελλάδα στην πανευρωπαϊκή εικονική δίκη. Η διαδικασία εκτυλίσσεται στα αγγλικά και δίνει στους συµµετέχοντες τη δυνατότητα να αποκτήσουν διεθνή δικανική εµπειρία, προτού καν τελειώσουν τη σχολή» λέει στο «Βήµα» η κυρία Ελένη Μέλλιου, πρόεδρος του Τµήµατος Θεσσαλονίκης της Ευρωπαϊκής Ενωσης Φοιτητών Νοµικής που διοργανώνει την εικονική δίκη, στην οποία η οµάδα του ΑΠΘ κέρδισε τον Μάρτιο του 2011 την πρώτη θέση πανευρωπαϊκά.
Ενα πρωτότυπο επιστηµονικό συνέδριο όπου οι ερευνητές που εκπονούν τις εργασίες αλλά και οι επιστήµονες που τις αξιολογούν είναι… µαθητές Γυµνασίου και Λυκείου διοργάνωσε πέρυσι το Λύκειο του Αµερικανικού Κολεγίου «Ανατόλια» στη Θεσσαλονίκη. Σε αυτό συµµετείχαν 440 σύνεδροι από 32 δηµόσια και ιδιωτικά σχολεία από Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ρόδο, ενώ παρουσιάστηκαν 96 πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες µαθητών – αποτέλεσµα διόλου ευκαταφρόνητο για µια χώρα όπου πολλοί τελειώνουν ακόµη και το Πανεπιστήµιο χωρίς να χρειαστεί να συγγράψουν ερευνητική εργασία!
«Στόχος µας ήταν τα παιδιά να βιώσουν µια πιστή προσοµοίωση ενός επιστηµονικού συνεδρίου από την αρχή ως το τέλος: να συλλάβουν την ιδέα, να κάνουν την έρευνα, να γράψουν την εργασία, να την παρουσιάσουν και να συµµετάσχουν σε συζητήσεις και workshop όπως οι επιστήµονες. Στο εφετινό συνέδριο µάλιστα έχουµε προσκαλέσει και σχολεία από Αµερική, Κίνα, Γαλλία και Τουρκία!» λέει στο «Βήµα» η κυρία Χάιδω Σαµαρά, καθηγήτρια Πληροφορικής και συντονίστρια του συνεδρίου.
Οι εργασίες βέβαια δεν είχαν τίποτε το παιδιάστικο. Από τη δηµιουργία µακετών για ανεµαντλίες ηλιακής ενέργειας ως τη λειτουργία σκοτεινού θαλάµου συγκέντρωσης… κοσµικής ακτινοβολίας, οι µικροί επιστήµονες απέδειξαν τις δυνατότητές τους µακριά από παπαγαλία και βαθµοθηρία. «Αλλωστε δεν διαβάζουµε για τους βαθµούς, διαβάζουµε για εµάς! Τέτοιες δραστηριότητες κάνουν το σχολείο πιο διασκεδαστικό και θα µας βοηθήσουν να πετύχουµε τα όνειρά µας ως επαγγελµατιών στο µέλλον» λέει στο «Βήµα» η Ιωάννα ∆ένη, µαθήτρια της Γ’ Γυµνασίου του 1ου Γυµνασίου Πεύκων, η οποία στο περυσινό συνέδριο παρουσίασε µια εργασία Φυσικής µε θέµα τις ανακαλύψεις της σύγχρονης Φυσικής στον τοµέα του χρόνου.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
