Ευρώπη δύο ταχυτήτων θέλουν Μέρκελ και Σαρκοζί

Το ένα μετά το άλλο καταρρίπτονται τα ευρωπαϊκά ταμπού εν μέσω της πιο σοβαρής οικονομικής κρίσης που έχει περάσει η Ευρωπαϊκή Ενωση και αποκτά πλέον «υπαρξιακές» προεκτάσεις. Χθες ο πρόεδρος της Γαλλίας ήταν αυτός που «γκρέμισε» το ταμπού της ενοποίησης εντός της Ενωσης: μια Ευρώπη με 27 και προσεχώς με 35 μέλή δεν μπορεί να είναι λειτουργική παρά μόνο κινούμενη με δύο ταχύτητες, είπε.

Μετά λοιπόν το ταμπού της «παρέμβασης» του ΔΝΤ σε ευρωπαϊκό έδαφος που έσπασε η Ελλάδα και το ενδεχόμενο μιας χρεοκοπίας εντός της ευρωζώνης που δεν αποκλείεται να συμβεί σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις γερμανών αξιωματούχων, μια πιο χαλαρή και όχι και τόσο σφιχτή ενοποίησης προβάλει ως μια άκρως πιθανή προοπτική για την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ο Σαρκοζί επικαλέστηκε χθες την κοινή λογική ενώπιον του ακροατηρίου στο Στρασβούργο. Οι φοιτητές του τοπικού Πανεπιστημίου τον άκουσαν να λέει ότι «η ομοσπονδιοποίηση δεν είναι εφικτή σε μια Ενωση που ευελπιστεί να απαρτίζεται από 34 ή 35 κράτη». Αναλυτές σημειώνουν ότι είναι πιθανότατα η πρώτη φορά που ο γάλλος ηγέτης πρόφερε τη λέξη «ομοσπονδιοποίηση» αναφερόμενος στην ΕΕ.

Αν λοιπόν αυτή η παρατήρηση είναι ακριβής τότε το όραμα μιας ομοσπονδίας ευρωπαϊκών κρατών «ενταφιάστηκε» την πρώτη κιόλας φορά που ένας εκ των κορυφαίων ηγετών της Ευρώπης ομολόγησε δημοσίως ότι υπήρχε ως σκέψη στο μυαλό του.

Σύμφωνα με τον γάλλο πρόεδρο η Ευρώπη θα πρέπει εφεξής να συμβιβαστεί με ένα πιο ρεαλιστικό μοντέλο όπου θα συνυπάρχουν αφενός ο σκληρός πυρήνας του ευρώ και αφετέρου μια πιο χαλαρή «συνομοσπονδία των μελών της Ενωσης» που ασφαλώς δεν θα έχουν καμία αλληλεξάρτηση σε δημοσιονομικό επίπεδο.

Μέρκελ: Ανατρεπτική μεταρρύθμιση των Συνθηκών

Παρακάμπτοντας τις προτάσεις για «διπλή ταχύτητα» στην Ευρωπαϊκή Ενωση η γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε σήμερα ότι «απαιτείται ανατρεπτική μεταρρύθμιση των Συνθηκών για τη δημιουργία μιας νέας Ευρώπης» υπό το φως της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. Υπογράμμισε μάλιστα ότι υπό αυτή την προϋπόθεση μπορεί να επιβιώσει η Ευρωπαϊκή Ενωση.

«Μια κοινότητα που λέει ότι, ανεξαρτήτως του τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο, δεν μπορούν να αλλάξουν οι κανόνες, είναι μια κοινότητα που δεν μπορεί να επιβιώσει. Είμαι πεπεισμένη γι’ αυτό» τόνισε η Μέρκελ σε συνέντευξή της στο Βερολίνο.

Ο γάλλος πολιτικός επιστήμονας Τιερί Σοπέν σημειώνει σε άρθρο του στη Le Monde ότι «η Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων είναι ήδη γεγονός» μνημονεύοντας για παράδειγμα τη συμμετοχή ορισμένων χωρών στη ζώνη του Σένγκεν και τη στενότερη συνεργασία άλλων μελών της Ενωσης.

Ενδεικτικό είναι άλλωστε ότι στη τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι εκτός ευρωζώνης χώρες έριξαν για πρώτη φορά την ιδέα, με πρωτεργάτες τη Βρετανία και την Πολωνία, για μια πιο στενή συνεργασία των 10 οικονομιών που δεν μοιράζονται το κοινό νόμισμα. Κατι σαν «αντι-ευρωζώνη» δηλαδή.

Και ο πράσινος Φίσερ

Τη δημιουργία μιας «πρωτοπορίας» των πλέον εξελιγμένων χωρών της ΕΕ ζήτησε και ο γερμανός πρώην υπουργός Εξωτερικών στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Die Zeit».

Ο Γιόσκα Φίσερ τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας μιας ‘Avantgarde’ (πρωτοπορίας) των 17 χωρών της Ευρωζώνης, η οποία εκ των πραγμάτων θα αποδυνάμωνε την υφιστάμενη ΕΕ των 27: «Ας ξεχάσουμε την ΕΕ των 27! Δυστυχώς. Αλλά απλούστατα δεν βλέπω ότι αυτά τα 27 κράτη θα καταφέρουν να καταλήξουν από κοινού σε οποιαδήποτε αξιόλογη μεταρρύθμιση» τονίζει.

Αντίθετα, τόνισε, «θα πρέπει να σχηματιστεί μία Αvantgarde» κατά το πρότυπο της Συνθήκης του Schengen, με κοινό ενδιαφέρον τη διατήρηση του ευρώ. «Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι ένα σχέδιο δέκα σημείων για την Ευρώπη, παρόμοιο με εκείνο με το οποίο ο Κολ οργάνωσε επί θητείας του τη γερμανική ενοποίηση. Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο δέκα σημείων για μια πολιτική ένωση» πρόσθεσε ο ίδιος.

Ο κ.Φίσερ υπέβαλε προτάσεις για τον τρόπο οργάνωσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: «Δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων, επειδή αυτά έχουν το απαραβίαστο δικαίωμα κατάρτισης του προϋπολογισμού. Γι’ αυτό λόγο θα πρέπει κανείς να σκεφτεί τη συγκρότηση ενός συμβουλευτικού οργάνου για το ευρώ, στο οποίο θα ανήκουν ως απεσταλμένοι από τα εθνικά κοινοβούλια οι επικεφαλής των κοινοβουλευτικών ομάδων και του κοινοβουλίου.

»Επομένως, οι ηγεσίες των κοινοβουλίων θα έχουν διπλή ιδιότητα, μία εθνική και μία ευρωπαϊκή, ακριβώς όπως και οι πρωθυπουργοί. Έτσι εκείνοι, οι οποίοι έχουν το λόγο στα κοινοβούλιά τους, θα μπορούν να έχουν λόγο και στην Ευρώπη» τόνισε. Οι προς τούτο απαραίτητες σοβαρές εκχωρήσεις εθνικής κυριαρχίας θα πρέπει να επιβεβαιωθούν με δημοψηφίσματα, τόνισε ο Φίσερ.

Ο ίδιος προειδοποίησε για ενδεχόμενη κατάρρευση της Ευρώπης, λέγοντας: «Πρέπει να προσέξουμε πολύ να μη χάσουμε την Ευρώπη. Το ρίσκο αυτή τη στιγμή είναι πολύ μεγάλο. Η Ευρώπη ως ήπειρος θα υπάρχει και χωρίς το ευρώ, αλλά ως πολιτικό και πολιτισμικό εγχείρημα τότε θα είναι νεκρή».

Ο πρώην ηγέτης των Πράσινων άσκησε αυστηρή κριτική και στην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ: «Έχουμε τη χειρότερη κυβέρνηση από το 1949, αλλά η χώρα είναι αρκετά ισχυρή για να το αντιμετωπίσει και αυτό» είπε.