Οι ταινίες της εβδομάδας: Ο Τεν Τεν στα σαγόνια του Σπίλμπεργκ

Βεβαίως, με αυτόν τον τρόπο ο Σπίλμπεργκ (με τη βοήθεια του δεξιού του χεριού εδώ, του Πίτερ Τζάκσον) προσπάθησε να πλησιάσει όσο μπορούσε τον διάσημο ρεπόρτερ με τις δεξιές αντιλήψεις, που έπλασε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 ο βέλγος κομίστας Ερζέ. Αναρωτιέμαι ωστόσο κατά πόσο αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν δεν ακολουθήσεις επακριβώς τη γραμμή και το σχέδιο του Ερζέ – άρα να μεταφέρεις στο σινεμά το κόμικ, δηλαδή να κάνεις καρτούν.

Το Χόλιγουντ όμως δεν ήθελε καρτούν, όπως επίσης δεν ήθελε να φαίνονται στην οθόνη ζωντανοί ηθοποιοί. Κατέληξαν λοιπόν στο τρισδιάστατο performance capture, μια ειδική επεξεργασία μέσω της οποίας «ντύνεις» τους ηθοποιούς που έχεις ήδη κινηματογραφήσει, για να βγάλεις κάτι που θα πρέπει ναι μεν να μοιάζει με καρτούν, αλλά να μην είναι. Συνεπώς ο Τζέιμι Μπελ «έδωσε» το παρουσιαστικό και τις κινήσεις του για τον Τεν Τεν και κανείς δεν καταλαβαίνει ότι είναι αυτός. Το ίδιο συμβαίνει με τον Αντι Σέρκις (κάπτεν Χάντοκ), τους Σάιμον Πεγκ – Νικ Φροστ (στους ρόλους των πανομοιότυπων ντετέκτιβ Ντιπόν και Ντιπόν, που εδώ λέγονται Τόμπσον) και τον Ντάνιελ Κρεγκ που «υποδύεται» τον αρχικακό της ιστορίας Ιβάνοβιτς Ζακχαρίν (το παράξενο είναι ότι στην ημικαρτουνίστικη μορφή που βγήκε τώρα ο Τεν Τεν θυμίζει περισσότερο τον Τζουντ Λο και ίσως ο Τζουντ Λο μακιγιαρισμένος, ώστε να φαίνεται νεότερος, να ήταν ο ιδανικότερος «ανθρώπινος» Τεν Τεν, αν γύριζαν την ταινία με ανθρώπους).

Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι το παιδικό κοινό στο οποίο κατά κύριο λόγο απευθύνεται η ταινία δεν θα διασκεδάσει με τα κατορθώματα του βέλγου ρεπόρτερ, από τα οποία, όπως έχει ήδη επισημανθεί, δεν λείπει ο αέρας του Ιντιάνα Τζόουνς (όσοι δουν τη σκηνή με τη μοτοσικλέτα με το «καλάθι»/side car θα καταλάβουν απολύτως τι εννοώ). Ναι, οι «Περιπέτειες του Τεν Τεν» είναι ένα φαντασμαγορικό παραμύθι και, ναι, από μακριά «μυρίζει» Σπίλμπεργκ, άρα ξέρεις ότι μέχρι ενός σημείου θα μπορέσει να συνεπάρει ακόμη και τους ενηλίκους.

Θα τους συνεπάρει, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο θα τους συγκινήσει. Γιατί για μένα το μεγάλο πρόβλημα της ταινίας βρίσκεται στη μεταλλαγμένη ταυτότητα του Τεν Τεν, την οποία οι ενήλικοι θεατές θα τη νιώσουν. Στην προσπάθειά του να διεθνοποιήσει τον βέλγο ήρωα, να τον κάνει ήρωα του κόσμου, χωρίς όμως να τον αλλοιώσει, ο Σπίλμπεργκ έκανε ακριβώς το αντίθετο. Τον αμερικανοποίησε πλήρως. Τον μετέτρεψε σε all American Boy. Κάτι που φαίνεται και από τη γλώσσα που χρησιμοποίησε. Εφόσον ήθελε να παραμείνει στο πνεύμα του Ερζέ, θα ήταν πολύ πιο έντιμο να γυρίσει την ταινία στα γαλλικά, αλλά βέβαια αυτό θα ήταν αδύνατον αφού θα έχανε εισιτήρια, κάτι που ενδεχομένως θα γίνει ούτως ή άλλως, αφού η ταινία δεν θα προβληθεί μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.

Αίθουσες: ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΑΕΛΛΩ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΑΝΟΙΞΙΣ ΧΑΪΔΑΡΙ – ΑΤΤΙΚΟΝ – VILLAGE ΡΕΝΤΗ – VILLAGE MALL – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – VILLAGE AΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΣΟΦΙΑ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ODEON KOSMOPOLIS – ODEON STARCITY – STER IΛION – STER AXAΡΝΩΝ – ΦΟΙΒΟΣ – ΝΑΝΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – CINE CITY * ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ – VILLAGE COSMOS – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – STER CENTURY – STER CITY GATE

Ερμηνεία για Οσκαρ!

Ξεκαθαρίζω από την αρχή τη θέση μου: αν η Τίλντα Σουίντον δεν είναι εφέτος υποψήφια για το Οσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου για την ταινία «Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν» («We need to talk about Kevin», ΗΠΑ, 2011), τότε θα έχουμε βρεθεί μπροστά σε μια τρομερή αδικία. Και είναι ντροπή που εφέτος στις Κάννες έχασε το βραβείο από την Κίρστεν Ντανστ του «Melancholia». Η ταινία δεν θα ήταν η ίδια χωρίς αυτή τη γυναίκα στον ρόλο της αγέλαστης, αμίλητης και αγέρωχης μητέρας ενός αγοριού με το οποίο ποτέ δεν ήρθε σε επαφή.

Το φιλμ είναι βασισμένο στο ομότιτλο μπεστ σέλερ της Λίονελ Σράιβερ, στο οποίο η σκηνοθέτις Λιν Ράμσεϊ έκανε με έξυπνο τρόπο αρκετές επεμβάσεις ώστε να αναδείξει τις κινηματογραφικές διαστάσεις του. Στο βιβλίο διαβάζουμε τα γράμματα της μητέρας προς τον σύζυγό της (και πατέρα του παιδιού) έπειτα από ένα εφιαλτικό μακελειό, υπεύθυνος του οποίου ήταν ο μικρός. Επάνω σε αυτή τη βάση η Ράμσεϊ πλάθει μια δική της «ιστορία» συνδέοντας μεταξύ τους στοιχεία από το βιβλίο (σε διαφορετικούς χρόνους), μέσα από τα οποία το ενδιαφέρον μας δεν είναι τόσο στραμμένο στο πώς ακριβώς συνέβη η τραγωδία (τη μαθαίνουμε άλλωστε στο τέλος), αλλά κάτω από ποιες συνθήκες: Πόσο εύκολο είναι για μια μάνα να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής της γνωρίζοντας ότι το παιδί της θεωρείται τέρας; Τι έφταιξε για να φθάσει το παιδί σε αυτό το σημείο; Ποια ήταν η ευθύνη της μητέρας; Και, το κυριότερο, μπορεί να υπάρξει εξιλέωση;

Παρακολουθούμε όλες τις φάσεις της σχέσης μάνας – παιδιού. Ακόμη και την ώρα της γέννας η μητέρα είναι επιθετική απέναντί του. Το παιδί που μεγαλώνει δίπλα σε μια μάνα που δεν το θέλει και ο χαρακτήρας του διαμορφώνεται αναλόγως. Κάθε χειρισμός της μάνας είναι ένα λάθος. Οταν είναι βρέφος, μη μπορώντας να αντέξει τα ουρλιαχτά του, πηγαίνει δίπλα σε κομπρεσέρ (μαζί με το καρότσι) για να ανακουφίζει τα αφτιά της. Προσπαθεί να παίξει μαζί του λες και είναι της ηλικίας της. Κι εκείνο, κάτω από ένα σατανικό βλέμμα, αρνείται να την αποκαλέσει «mommy».

Σε αντίθεση με το βιβλίο, που στην ουσία είναι ένας τεράστιος μονόλογος της μητέρας μέσα από τα γράμματα που γράφει στον πατέρα, στην ταινία οι διάλογοι δεν είναι πολλοί. Και ίσως από εκεί να βοηθιέται η Σουίντον στο να είναι τόσο καλή στον ρόλο. Η ερμηνεία της σε αυτή τη σκληρή και καταθλιπτική ταινία (που όμως ποτέ δεν σε παίρνει «από κάτω») είναι υποδειγματική γιατί πλάθει μια αντιπαθητική ηρωίδα που χάρη στην ψυχρότητά της χαράσσεται βαθιά μέσα στην ψυχή σου. Και το καταφέρνει με τα πιο απλά υλικά: έκφραση, βλέμμα, διακριτικοί μορφασμοί. Από εκεί μιλούν τα συναισθήματά της. Είναι τέλεια.

Αλλά και η δουλειά της Λιν Ράμσεϊ είναι εξίσου εξαιρετική, διότι προτίμησε να μιλήσει για ένα εξαιρετικά δυσάρεστο θέμα συνθέτοντας πανέμορφες εικόνες (ας σημειωθεί ότι για την ίδια τη σκηνοθέτιδα το ταξίδι αυτής της ταινίας ήταν αρκετά προσωπικό γιατί της θύμισε την εποχή όπου ο αδελφός της είχε προβλήματα ασυνεννοησίας με τη δική τους μητέρα). Το αποτέλεσμα πάντως είναι ένα καταπληκτικό ψηφιδωτό του χρονικού μιας δυσβάσταχτης ζωής που, να ‘στε βέβαιοι, δεν θα ξεχάσετε εύκολα.

Αίθουσες: ΙΝΤΕΑΛ – ΑΒΑΝΑ – ΑΤΤΑΛΟΣ – ΔΙΑΝΑ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ

Ερασιτέχνες διαρρήκτες

Να μια κωμωδία που πραγματικά ευχαριστήθηκα. Το «Πώς να κλέψετε έναν ουρανοξύστη» («Tower heist», ΗΠΑ, 2011) του Μπρετ Ράτνερ είναι το χρονικό μιας απίστευτης διάρρηξης που πραγματοποιείται στην καρδιά του Μανχάταν, στο ρετιρέ ενός ουρανοξύστη. Μόνο που οι διαρρήκτες δεν είναι κακοποιοί, εκτός από τη «χείρα βοηθείας» του Εντι Μέρφι που αναλαμβάνει την «εκπαίδευσή» τους και βρίσκεται σε πολύ καλή μέρα. Οι διαρρήκτες είναι ανθρωπάκια της καθημερινότητας, υπάλληλοι στο ίδιο κτίριο και θύματα απάτης ενός πάμπλουτου επιχειρηματία (Αλαν Αλντα) που ζει στο ρετιρέ και εκμεταλλεύτηκε την καλή πίστη τους καταχρώμενος τα λεφτά τους. Οι μάγκες θα θελήσουν να πάρουν το αίμα τους πίσω και για να το καταφέρουν θα πρέπει να διαρρήξουν το διαμέρισμά του, στο οποίο δεσπόζει η κόκκινη Ferrari του Στιβ Μακ Κουίν, συλλεκτικό κομμάτι αμύθητου κόστους.

Το γεγονός ότι ηγέτης της σπείρας είναι ο Μπεν Στίλερ (ο πρώην διαχειριστής του κτιρίου) λέει πολλά για το πνεύμα της ταινίας, γιατί ο Στίλερ είναι σπουδαίος κωμικός και το φιλμ ενδιαφέρεται να «κτίσει» ήρωες με σάρκα, οστά και χιούμορ. Και τα καταφέρνει. Είναι σαν να βλέπεις τη «Συμμορία των 11» με κακοποιούς που δεν έχουν ιδέα από έγκλημα και αυτό έχει την πλάκα του. Ανάμεσα στα μέλη είναι ο Μάθιου Μπρόντερικ και ο Κέισι Αφλεκ.

Αίθουσες: ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΑΝΟΙΞΗ ΧΑΪΔΑΡΙ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΑΕΛΛΩ – ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ – ODEON KOSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ – ODEON STARCITY – STER ΑΧΑΡΝΩΝ – STER ΙΛΙΟΝ – VILLAGE MALL – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – VILLAGE ΡΕΝΤΗ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΝΑΝΑ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΕΤΟΥΑΛ – CINECITY * ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ VILLAGE COSMOS – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – STER CENTURY – STER CITY GATE

Το ντοκυμαντέρ «Black Power Mixtape 1967-1975» καταγράφει μέσα σε 90 λεπτά την ιστορία του κινήματος Black Power, αποστολή του οποίου ήταν να βγάλει από τη φτώχεια και την απαξία την κοινότητα των μαύρων της Αμερικής. Το κίνημα γεννήθηκε τη δεκαετία του 1950, αλλά γιγαντώθηκε την αμέσως επόμενη, ενώ τα σημάδια της παρακμής άρχισαν να φαίνονται στα seventies με την τρομερή έξαρση των ναρκωτικών.

Ο σουηδός ντοκυμαντερίστας Γκόραν Ολσον έχει κάνει καταπληκτική δουλειά στην περισυλλογή στοιχείων και αληθινών ντοκουμέντων, συνδυάζοντας εντέχνως το παρελθόν με το παρόν, χρησιμοποιώντας το οπτικό υλικό ως «mixtape» για τη συλλογή των στοιχείων του κινήματος Black Power τη δεκαετία 1960-1970.

Το μεγαλείο του ντοκυμαντέρ είναι ότι κινείται βάσει μαρτυριών και αυθεντικών συνεντεύξεων από ακτιβιστές της εποχής, όπως η Κάθλιν Κλίβερ, ο Στόουκλι Καρμάικλ και η Αντζελα Ντέιβις στην κορυφαία σκηνή της ταινίας όπου με πολύ απλά λόγια εξηγεί τι μαρτύριο ήταν κάποτε να είσαι μαύρος στην Αμερική.

Το ντοκυμαντέρ γυρίστηκε για λογαριασμό της σουηδικής τηλεόρασης ως μέρος του συνολικού αφιερώματος τόσο για το Black Power Movement όσο και για το χρονικό του κύκλου της φτώχειας, με τον ρατσισμό και την ανάγκη ισότητας μέσω της εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια εκείνων των ετών.

Αίθουσες: CAPITOL ΖΕΦΥΡΟΣ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ

Η «Ανταρσία της Κόκκινης Μαρίας» είναι η τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του Κώστα Ζάπα, του οποίου το αντεργκράουντ έργο («Μικρές ελευθερίες», «The last porn movie») είναι τόσο γκροτέσκο που τελικά μπορεί να προκαλέσει ως και το ενδιαφέρον. Είναι αδύνατον να περιγράψεις τι γίνεται στην ταινία, πέρα από το ότι μια τραβεστί, η Κόκκινη Μαρία (Αντώνης Παπαδόπουλος), μυεί στο «σύμπαν της» έναν νεαρό (Χρήστο Βερνίκο) ο οποίος ή είναι καθυστερημένος ή φέρεται σαν τέτοιος. Ανάμεσα στα ρεψίματα, στο ξύσιμο των οπισθίων, στα αγκομαχητά, μια αφίσα του Λένιν στον τοίχο, με φόνους όπου το αίμα θυμίζει βυσσινάδα (χάιλαϊτ της ταινίας η σκηνή του αυνανισμού του στο καμπινέ).

Ενδεχομένως ο στόχος του Ζάπα να είναι το εντελώς διαφορετικό και ξεχωριστό από οτιδήποτε υπάρχει στο ελληνικό σινεμά σήμερα. Τα καταφέρνει μεν, αλλά με κάτι που μπορεί να λειτουργήσει μόνο ως εκκεντρική γραφικότητα.

Αίθουσες: ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ

Στον «Φύλακα αγγέλων» («Machine gun preacher», ΗΠΑ, 2011) του Μαρκ Φόρστερ ο Τζέραλντ Μπάτλερ υποδύεται ένα ρεμάλι της κοινωνίας που αποφασίζει να αφήσει πίσω του τα ναρκωτικά και τις κλοπές και να αλλάξει ζωή όταν η γυναίκα του (Μισέλ Μόχαν) τον μυεί στη θρησκεία. Ο τύπος αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αφρική για να προσφέρει εθελοντικό έργο, αλλά εν τέλει καταλήγει με ένα πυροβόλο στο χέρι και γίνεται κάτι σαν σύγχρονος Σταυροφόρος υπέρ των καταπιεσμένων Σουδανών.

Καθετί σε αυτή την ταινία γίνεται μέσα σε μια παρωχημένη μελοδραματική υπερβολή, ενώ η έλλειψη πειθούς κάνει τα πράγματα χειρότερα, με τον Μπάτλερ (που είναι και παραγωγός) να αναζητεί έναν ήρωα-παραλλαγή του Λεωνίδα των «300».

Αίθουσες: VILLAGE MALL – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – VILLAGE ΦΑΛΗΡΟ – VILLAGE ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ – VILLAGE ΡΕΝΤΗ – ΟDEON STARCITY – STER IΛΙΟΝ