Με τα ρολόγια να έχουν γυρίσει μία ώρα πίσω και τις λιγότερες ώρες φωτός να προκαλούν σε τουλάχιστον έναν στους 15 ανθρώπους τη λεγόμενη Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή, σειρά επιστημονικών ερευνών έρχεται για να μας αποκαλύψει τη φωτεινή πλευρά του σκοταδιού!
Μπορεί το κρύο, η συννεφιά και η βροχή να προκαλούν αρνητικά συναισθήματα στους περισσότερους ανθρώπους – το 77% των Βρετανών δήλωσε σε πρόσφατη έρευνα ότι επηρεάζεται αρνητικά από το κρύο και τα σκοτεινά χειμωνιάτικα πρωινά – ειδικοί όμως επισημαίνουν ότι η έκθεση στο σκοτάδι είναι εξίσου σημαντική για τον οργανισμό και την υγεία μας όσο με την έκθεσή μας στο φως.
Συγκεκριμένα, η εξάρτησή μας από το τεχνητό φως στο σπίτι και το γραφείο μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στο σώμα αλλά και στη διάθεσή μας.
Σύμφωνα με τον σύμβουλο σε θέματα ύπνου δρ. Νιλ Στάνλεϊ, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει μία εγγενή ανάγκη για καθημερινή έκθεση σε συνθήκες σκότους. «Δεν εκτιμούμε το σκοτάδι όπως οι πρόγονοί μας και το αποτέλεσμα είναι πολλά προβλήματα υγείας» σχολίασε. Με ποιους τρόπους όμως το σκοτάδι μας βοηθάει να διατηρήσουμε την υγεία μας;
Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου
Οι επιστήμονες έχουν συνδέσει το υπερβολικό φως στην διάρκεια της νύχτας με τον καρκίνο του μαστού. Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Ινστιτούτου για τον Καρκίνο των ΗΠΑ (NCI), ως σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού – εκτός από το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα, το αλκοόλ και τη διατροφή – είναι η υπερβολική έκθεση σε τεχνητό φως στη διάρκεια της νύχτας.
Αυτό συμβαίνει επειδή το φως εμποδίζει την παραγωγή της μελατονίνης, της «ορμόνης του σκοταδιού», η οποία αποτελεί έναν από τους φυσικούς τρόπους άμυνας του οργανισμού απέναντι στον καρκίνο. Επιπλέον η μελατονίνη ενεργοποιεί έναν συγκεκριμένο τύπο φυσικών κυτταροκτόνων κυττάρων, τα οποία επιτίθενται στους καρκινικούς όγκους.
Όμως δεν είναι μόνο ο καρκίνος του μαστού που επηρεάζεται από το σκοτάδι. Ερευνητές του πανεπιστημίου της Χάιφα στο Ισραήλ υποστηρίζουν ότι οι χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα τεχνητού φωτός στους δρόμους εμφανίζουν και υψηλότερα επίπεδα καρκίνου του προστάτη. «Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γυρίσουμε στον Μεσαίωνα και να σβήσουμε όλα τα φώτα» είπε ο καθηγητής Αβραάμ Αΐμ. «Αλλά η σύνδεση πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν κατά τη χάραξη της ενεργειακής πολιτικής» συμπλήρωσε.
Προστατεύει το δέρμα από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου
Η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) είναι αόρατα μήκη κύματος που χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: UVA, UVB και UVC. Η έκθεση στην ακτινοβολία UV συνδέεται σε σοβαρές βλάβες στο δέρμα, όπως πρόωρη γήρανση και καρκίνος.
«Τα επίπεδα της ακτινοβολίας UVA και UVB πέφτουν την περίοδο που τα ρολόγια γυρίζουν μία ώρα πίσω και παραμένουν χαμηλά μέχρι τις αρχές Απριλίου» εξήγησε η δρ. Κλερ Νάιτ του Cancer Research της Βρετανίας. «Σε αυτή τη διάρκεια, τα επίπεδα δεν είναι αρκετά υψηλά για να προκληθούν εγκαύματα από τον ήλιο. Συνεπώς δεν συνιστούμε τη χρήση αντηλιακών εκτός αν πρόκειται για μία ιδιαίτερα ζεστή και ηλιόλουστη ημέρα» προσέθεσε.
Ενισχύει τη διάθεση
Ενώ η έλλειψη επαρκούς ηλιακού φωτός με την έλευση του χειμερινού ωραρίου μπορεί να προκαλέσει μελαγχολική διάθεση ακόμη και κατάθλιψη (Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή), οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να έχει και η έλλειψη έκθεσης στο σκοτάδι. Ψυχολόγοι από το πανεπιστήμιο του Οχάιο διαπίστωσαν ότι η παρακολούθηση τηλεόρασης αργά το βράδυ μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη εξαιτίας της ακτινοβολίας που εκπέμπει η οθόνη.
Ο καθηγητής Ράντι Νέλσον, επικεφαλής της έρευνας, η μπλε ακτινοβολία που εκπέμπει η οθόνη της τηλεόρασης εμποδίζει την παραγωγή της μελατονίνης με επιπτώσεις στην ψυχική μας διάθεση. «Τα αυξανόμενα ποσοστά καταθλιπτικών διαταραχών συνδέονται με την αυξανόμενη χρήση τεχνητού φωτός το βράδυ στη σύγχρονη κοινωνία» σχολίασε ο καθηγητής Νέλσον.
Βοηθάει στην ποιότητα του ύπνου
Έρευνες έχουν δείξει ότι το φως – φυσικό ή τεχνητό – βρίσκεται μεταξύ των πλέον σημαντικών παραγόντων που παρεμποδίζουν τον σωστό βραδινό ύπνο. Μελέτη του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια έδειξε ότι νυχτερινοί υπάλληλοι που κοιμόντουσαν σε συνθήκες συσκότισης κοιμόντουσαν καλύτερα από εκείνους που βρίσκονταν σε δωμάτια με λίγο φως.
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι η χρήση μάσκας ύπνου το βράδυ βοηθάει τα άτομα με διαταραχές ύπνου. «Είναι βέβαιο ότι το σκοτάδι προκαλεί βαθύ ύπνο, γι’ αυτό εξασφαλίστε ότι η κρεβατοκάμαρά σας είναι σκοτεινή και ήρεμη πριν πάτε για ύπνο» είπε ο δρ. Στάνλεϊ.
