«Θεωρούµε την παιδική ηλικία πολύ σηµαντική για να την εγκαταλείψουµε στα χέρια των παιδιών! Ετσι ελέγχουµε κάθε λεπτό της ζωής τους». Ο καναδός δηµοσιογράφος Καρλ Ονορέ, συγγραφέας τουµπεστ σέλερ «Το µανιφέστο της χαρούµενης παιδικής ηλικίας» (εκδόσεις Αερόστατο), που ταξίδεψε δύο χρόνια σε ολόκληρο τον δυτικό κόσµο ερευνώντας εις βάθος τη «βιοµηχανοποιηµένη» παιδι κή ηλικία της εποχής µας, µιλάει στο «Βήµα» για τον «υπεργονεϊσµό» που πλήττει τα τελευταία χρόνια και την ελληνική οικογένεια και για τις επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης στον γονεϊκό ρόλο. Κύριε Ονορέ, από τι πάσχει σήμερα η παιδική ηλικία στις δυτικές κοινωνίες; «Εχουµε µετατρέψει την παιδική ηλικία σε έναν αγώνα δρόµου προς την τελειότητα. Τα παιδιά δεν έχουν αρκετό χρόνο να παίξουν, να σκεφτούν και να πειραµατιστούν µόνα τους. Κάθε λεπτό της ζωής τους βρίσκεται υπό διαρκή προγραµµατισµό, έλεγχο, επίβλεψη και αξιολόγηση (εκτός από τα λεπτά που περνούν online ή παίζοντας βιντεογκέιµ)».
Πώς θα περιγράφατε τη σύγχρονη οικογένεια; «Κάθε κοινωνία καταλήγει να έχει την οικογένεια που αντανακλά τις δυνάµεις και τις αδυναµίες της. Ως ενήλικες είµαστε υπερδραστήριοι και υπεραγχωµένοι και από ένστικτο ζητούµε να το µεταδώσουµε αυτό και στα παιδιά µας. Η σύγχρονη οικογένεια λειτουργεί σαν εταιρεία, εστιάζοντας κυρίως στον τοµέα της παραγωγικότητας και των ικανοτήτων. Αποστολή της εταιρείας είναι να παράξει τέλεια παιδιά». Αφηγηθείτε μας την προσωπική Στην Ελλάδα, ο υπεργονεϊσμός,
Και οι έλληνες γονείς έχουν… ψύχωση με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις. Γνωρίζω ένα τρίχρονο αγόρι που κάνει μαθήματα αρχαίων Ελληνικών! Την ίδια στιγμή η Ελλάδα έχει τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη. Οι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος; «Στη διάρκειά της έρευνας για το βιβλίο µου συνάντησα στη Νέα Υόρκη µια γυναίκα που προσέλαβε τρεις νταντάδες για το µωρό της: µία που µιλάει ισπανικά, µία που µιλάει κινεζικά και µια τρίτη που µιλάει ρωσικά. Ευελπιστεί ότι ώσπου να κλείσει τα πέντε της χρόνια, η κόρη της θα είναι τρίγλωσση. Αν θέλετε τη γνώµη µου, το πιο πιθανό είναι το παιδί να κάνει ψυχοθεραπεία. Την ίδια στιγµή ανατρέφουµε την παχύτερη γενιά παιδιών που έχει δει ποτέ ο πλανήτης. Αλλά και τα παιδιά που αθλούνται κινδυνεύουν σε αριθµούς ρεκόρ από σοβαρούς τραυµατισµούς γιατί έχουµε εισαγάγει τον επαγγελµατισµό στον παιδικό αθλητισµό. Αφοσιωνόµαστε µετά ζήλου να χτίσουµε το βιογραφικό και τα ακαδηµαϊκά διαπιστευτήρια του παιδιού µας ενώ ταυτόχρονα τρέµουµε να το αφήσουµε από τα µάτια µας (από τη δεκαετία του ’70 ως σήµερα, η απόσταση που µπορούν να διανύσουν µόνα τους τα παιδιά στη Βρετανία µειώθηκε σχεδόν κατά 90%) και τελικά του στερούµε αυτό που χρειάζεται: χρόνο και χώρο να χαλαρώσει και να παίξει µόνο του». Το ότι οι γυναίκες γίνονται σήμερα Οι σύγχρονοι γονείς φοβούνται
Η Ελλάδα πλήττεται σήμερα από μια βαθιά οικονομική κρίση. Πώς, αλήθεια, αυτή επιδρά στον τρόπο που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας; «Οι οικονοµικές δυσχέρειες έχουν δύο ειδών επιπτώσεις. Από τη µία πλευρά µπορεί να επιδεινώσουν το άγχος των γονιών για το µέλλον. Αυτό τους καθιστά ακόµη περισσότερο «γονείς-ελικόπτερα» (διότι περιφέρονται διαρκώς γύρω από τα παιδιά τους), καθώς πιστεύουν ότι σε ένα αυξηµένα ανταγωνιστικό περιβάλλον οφείλουν να δώσουν στα παιδιά τους επιπλέον εφόδια. Από την άλλη, µπορεί να προκληθεί το ακριβώς αντίθετο. Εχοντας λιγότερα χρήµατα, οι γονείς δεν εγγράφουν τα παιδιά τους σε τόσες οργανωµένες δραστηριότητες ή δεν αγοράζουν οτιδήποτε ζητήσουν. Τα τελευταία χρόνια, η κουλτούρα του καταναλωτισµού είχε υπερσιτιστεί. Ενα µέσο παιδί έβλεπε 40.000 διαφηµίσεις τον χρόνο. Αυτό δηµιούργησε µια κουλτούρα διογκωµένων προσδοκιών: θέλαµε τέλεια δόντια, ένα τέλειο σώµα, τέλειες διακοπές, ένα τέλειο σπίτι και για να, συµπληρώσουµε την εικόνα, τα τέλεια παιδιά στα οποία εµείς εκαλούµεθα να προσφέρουµε την τέλεια παιδική ηλικία. Υπό αυτή την έννοια, τα οικονοµικά προβλήµατα µας βοηθούν συχνά να ανακαλύψουµε εκ νέου τα απλά πράγµατα στη ζωή. Επιπλέον, βοηθούν να εστιάσει το µυαλό µας στο αληθινά σηµαντικό».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
