Σε πλήρες οικονοµικό αδιέξοδο οδηγούνται τα ασφαλιστικά ταµεία εξαιτίας του «κουρέµατος» των ελληνικών οµολόγων αλλά και της αναµενόµενης επιδείνωσης της οικονοµικής κρίσης, που θα έχει ως αποτέλεσµα την περαιτέρω µείωση των ετήσιων εσόδων του ασφαλιστικού συστήµατος.
Η αποµείωση της περιουσίας των Ταµείων κατά 12 δισ. ευρώ µετά το «κούρεµα» των οµολόγων, η «ισοπέδωση» των τιµών των τραπεζικών κυρίως µετοχών που απαρτίζουν το χαρτοφυλάκιό τους, αλλά και η συνεχής µείωση των εισροών από εισφορές – εξαιτίας της υψηλής ανεργίας και της µείωσης των µισθών – «σφίγγουν τη θηλιά» γύρω από τα ασφαλιστικά ταµεία και καθιστούν πλέον αναπόφευκτη τη λήψη νέων µέτρων και την εκ νέου περικοπή των παροχών (συντάξεων και περίθαλψης).
Η οικονοµική θέση στην οποία έχει περιέλθει το σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης είναι εξαιρετικά δεινή και οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για ενίσχυση των Ταµείων µε µέρος των κεφαλαίων που θα εξοικονοµηθούν από τη µείωση του κόστους δανεισµού δεν φαίνεται να επαρκούν. Ως εκ τούτου τα νέα µέτρα θεωρούνται η πιθανότερη εξέλιξη, ενώ κορυφαίος τραπεζικός παράγοντας εκτιµούσε ότι «για να καταστεί βιώσιµο το σύστηµα θα πρέπει σε ένα βάθος δεκαετίας οι παροχές να µειωθούν αντίστοιχα µε το “κούρεµα” των αποθεµατικών των Ταµείων». Οι απώλειες της περιουσίας των ασφαλιστικών ταµείων φθάνουν τα 12 δισ. ευρώ, καθώς το σύνολο των επενδύσεών τους σε τίλους του Ελληνικού ∆ηµοσίου πλησιάζει τα 24 δισ. ευρώ. Από αυτά µόνο τα 8 δισ. έχουν τοποθετηθεί µε αποφάσεις των διοικήσεων των Ταµείων, ενώ τα υπόλοιπα 16 δισ. ευρώ εµφανίζονται ως «διαθέσιµα» σε κοινό λογαριασµό όλων των ταµείων κοινωνικής ασφάλισης στην Τράπεζα της Ελλάδος. Κάτι τέτοιο είναι υποχρεωτικό από την υφιστάµενη νοµοθεσία.
Ωστόσο η διοίκηση της κεντρικής τράπεζας έχει τοποθετήσει τα χρήµατα αυτά σε οµόλογα του Ελληνικού ∆ηµοσίου µε δική της απόφαση, χωρίς δηλαδή να ζητηθεί η γνώµη των διοικήσεων των Ταµείων. Ηδη οι διοικήσεις τριών Ταµείων έχουν ζητήσει από την Τράπεζα της Ελλάδος να τους επιστρέψει τα διαθέσιµα σε ρευστό, ενώ αφήνουν υπόνοιες για ευθύνες της διοίκησης της ΤΤΕ για την απώλεια του 50% των διαθεσίµων τους. Συνδικαλιστές ανέφεραν ότι «θα υπάρξει συνέχεια καθώς οι αποφάσεις που έλαβε η διοίκηση της ΤΤΕ ερήµην των διοικήσεων των Ταµείων στα οποία εκπροσωπούνται και οι ασφαλισµένοι τελικώς ζηµίωσαν τα Ταµεία».
Οι τοποθετήσεις των 24 δισ. ευρώ σε οµόλογα του Ελληνικού ∆ηµοσίου απέφεραν ετησίως στα Ταµεία αποδόσεις (τόκους) ύψους 750-800 εκατ. ευρώ. Με την αποµείωση της αξίας των οµολόγων οι αποδόσεις θα «πέσουν» στα 350-400 εκατ. ευρώ. Την απώλεια αυτή προτίθεται να αναπληρώσει η κυβέρνηση αυξάνοντας την κρατική επιχορήγηση προς τα ασφαλιστικά ταµεία, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές κατά πόσο θα υπάρξει µερική έστω αναπλήρωση και της απώλειας της κινητής περιουσίας τους.
«Αυτό είναι σταγόνα στον ωκεανό» σηµειώνει ο επιστηµονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ-Α∆Ε∆Υ κ. Σ. Ροµπόλης, υπογραµµίζοντας πως η µεγάλη απώλεια για το ασφαλιστικό σύστηµα δεν προέρχεται ούτε από το «κούρεµα» των οµολόγων ούτε από τη µείωση των αποδόσεων των τίτλων του ∆ηµοσίου.
Το µεγάλο πρόβληµα είναι η ύφεση και κατ’ επέκταση η κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας και η µείωση των µισθών σε δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα, τονίζει ο κ. Ροµπόλης. Εξαιτίας αυτών το σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης είχε απώλειες εσόδων της τάξεως των 5 δισ. ευρώ το 2011.
Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι τα ετήσια έσοδα των Ταµείων προέρχονται κατά 57% από τις εισφορές εργοδοτών και εργαζοµένων, κατά 41% από την κρατική επιχορήγηση και µόλις το 2% αφορά έσοδα από αποδόσεις της κινητής και ακίνητης περιουσίας των Ταµείων.
Ο επιστηµονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ εκτιµά ότι µετά το «κούρεµα» των οµολόγων και ώσπου να ολοκληρωθεί η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών η ύφεση θα ενταθεί, η χρηµατοδότηση των επιχειρήσεων θα γίνει δυσκολότερη, µε αποτέλεσµα την περαιτέρω µείωση των µισθών, την ύπαρξη νέου γύρου απολύσεων και την κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας. Αυτό θα σηµάνει περαιτέρω µείωση εσόδων των ασφαλιστικών ταµείων.
«Οι δικές µας εκτιµήσεις ανεβάζουν τις απώλειες εσόδων για τα Ταµεία από το βάθεµα της κρίσης εντός του 2012 γύρω στα 6,5 δισ. ευρώ» υποστηρίζει ο κ. Ροµπόλης. Το ποσό αυτό, αυξηµένο κατά 1,5 δισ. σε σχέση µε το 2011, όπως και τις απώλειες από τους τόκους των οµολόγων (350-400 εκατ. ευρώ), θα κληθεί να αναπληρώσει ο κρατικός προϋπολογισµός.
Ρεκόρ απωλειών καταγράφει το ΕΤΑΑ Το πλουσιότερο ασφαλιστικό ταμείο έγινε προβληματικό σε μία νύχτα
Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία θα αποµειωθούν, αφενός µεν τα οµόλογα κατά 50%, αφετέρου δε οι τραπεζικές µετοχές ενδέχεται να απολέσουν ακόµη και το µεγαλύτερο µέρος της αξίας τους, καθώς η οικονοµική στήριξη των πιστωτικών ιδρυµάτων από το κράτος θα οδηγήσει στην κρατικοποίησή τους και στη συρρίκνωση των ποσοστών των σηµερινών µετόχων.
Το συγκεκριµένο Τταµείο θα υποχρεωθεί να συρρικνώσει τις παροχές του, ενώ έχει αποφασιστεί και αναµένεται το επόµενο διάστηµα η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών τόσο για την κύρια όσο και για την επικουρική ασφάλιση στο ΕΤΑΑ. Πέραν του ΕΤΑΑ τοποθετήσεις σε οµόλογα έχουν το ΙΚΑ 2,2 δισ. ευρώ, το ΤΕΑΙΤ (επικουρικό ιδιωτικού τοµέα) 2,5 δισ. ευρώ, το ΤΕΑ∆Υ (δηµοσίων υπαλλήλων) 1,5 δισ. ευρώ, το ΕΤΑΠ ΜΜΕ (εργαζοµένων στα Μέσα Ενηµέρωσης) 1,5 δισ. ευρώ, ενώ ο ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελµατίες) διαθέτει ένα µικρό ποσό σε οµόλογα ύψους 88 εκατ. ευρώ.
Τεράστιες απώλειες παρουσιάζουν και οι τοποθετήσεις των ταµείων σε µετοχές – κυρίως τραπεζικές – που το 2009 έφθαναν τα 2,6 δισ. ευρώ. Η σηµερινή αξία τους δεν ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ. Μετά το «κούρεµα» των οµολόγων, εάν οι τράπεζες κρατικοποιηθούν, το ποσό αυτό θα εξανεµιστεί πλήρως.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
