Την Πέµπτη το απόγευµα, λίγο πριν από την κρίσιµη ψηφοφορία για το πολυνοµοσχέδιο, στους διαδρόµους της Βουλής βουλευτές του ΠΑΣΟΚ συγκέντρωναν υπογραφές από τους συναδέλφους τους. Ο κ. Ι. Αµοιρίδης είχε ετοιµάσει µια επιστολή προς τον κ. Ι. Ραγκούση µε προτάσεις αλλαγών στο νοµοσχέδιο για τα ταξί την οποία υπέγραψαν συνολικά 21 βουλευτές. Ο κ. Ηλ. Θεοδωρίδης διακινούσε ένα κείµενο-παρέµβαση κατά των σεναρίων συγκυβέρνησης και εκλο γών που στηρίχθηκε από άλλους 27 βου-λευτές. Η κυρία Μαρία Μίχου και ο κ. Εµµ. Στρατάκης συγκέντρωσαν συνολικά 32 υπογραφές στην ερώτηση για µείωση των τιµών που απηύθυναν στους αρµόδιους υπουργούς. Ορισµένοι από αυτούς υπέγραψαν και τα τρία κείµενα. Η ταχύτητα των εξελίξεων και το βάρος των πιέσεων έχουν δηµιουργήσει συνθήκες ασφυξίας στην Κοινοβουλευτική Οµάδα του ΠΑΣΟΚ, µε τους βουλευτές να βρίσκονται στα πρόθυρα της εξέγερσης για διάφορα µικρά και µεγάλα ζητήµατα.
Δύο κυρίες αποτύπωσαν µε ακρίβεια στις οµιλίες τους τις αντίρροπες δυνάµεις που διαλύουν τη συνοχή της οριακής πλέον κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας του ΠΑΣΟΚ. Η κυρία Βάσω Παπανδρέου έδωσε θετική ψήφο προειδοποιώντας ότι έχει συνειδησιακό πρόβληµα και ότι πρόκειται για την «τελευταία φορά», ενώ η κυρία Λούκα Κατσέλη επέµεινε στην άρνησή της να ψηφίσει το άρθρο 37 και διαγράφηκε.
Η συζήτηση για το πολυνοµοσχέδιο και η ψηφοφορία της Πέµπτης άφησαν πίσω τους µια Κοινοβουλευτική Οµάδα σε θρύψαλα. Το κίνηµα των βουλευτών απειλεί να δώσει τη χαριστική βολή στην κυβέρνηση και να επισπεύσει τις πολιτικές εξελίξεις λαµβάνοντας χαρακτήρα καταλύτη. Οι βουλευτές αναζητούν λύσεις είτε συγκυβέρνησης είτε εκλογών στο αδιέξοδο που βιώνουν. Η κυρία Παπανδρέου ζήτησε ευθέως να ληφθούν άµεσα πολιτικές πρωτοβουλίες ή να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές. «∆εν πάει άλλο. Η κοινωνία είναι σε απόγνωση και η χώρα καταρρέει» τόνισε. Η πρώην υπουργός γίνεται συχνά αποδέκτις των κινήσεων που προκαλεί η µετακίνηση των τεκτονικών πλακών στο εσωτερικό της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ. Τον Ιούνιο ύστερα από δική της πρωτοβουλία ξεκίνησε στη Βουλή η διαδικασία συλλογής υπογραφών για έκτακτη σύγκληση της ΚΟ η οποία κατέληξε στον ανασχηµατισµό. Τις προηγούµενες ηµέρες, όπως ακούγεται στους διαδρόµους της Βουλής, έγινε αποδέκτις παρόµοιου αιτήµατος η κυρία Παπανδρέου, όµως αρνήθηκε. Είναι φανερό πάντως ότι ή θα λειτουργήσει ως παράγοντας σταθερότητας ή θα µετατραπεί σε µοχλό ανατροπών, καθώς πιστεύει ότι, αν η σωτηρία της χώρας το απαιτεί, θα πρέπει να θυσιαστούν οι κκ. Γ. Παπανδρέου και Αντ. Σαµαράς και να αναζητηθεί άλλο πρόσωπο ως πρωθυπουργός.
Το αίτηµα για σύγκληση της ΚΟ πάντως δεν έχει χαθεί αλλά όσο δεν έχει και συγκεκριµένο σκοπό δεν «περπατάει». Επίσης αναζητείται ο συντονιστής της κίνησης: η κυρία Παπανδρέου θεωρείται από κάποιους ότι ως πρώην υπουργός έχει συνευθύνη για την κατάσταση της χώρας και αναζητήθηκε ο κ. Ν. Αλευράς, ο οποίος όµως δεν απάντησε. Στις συζητήσεις που γίνονται στο καφενείο και στο Εντευκτήριο της Βουλής κερδίζει έδαφος η άποψη ότι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ δεν µπορούν να σηκώσουν µόνοι τους το βάρος της υλοποίησης οποιασδήποτε συµφωνίας προκύψει από τη Σύνοδο Κορυφής. «∆εν µπορούµε να ψηφίσουµε άλλα µέτρα κόντρα σε όλους τους άλλους» λένε. Κάποιοι έχουν διαµηνύσει στους επικεφαλής της ΚΟ ότι δεν πρόκειται να ψηφίσουν την επικύρωση της συµφωνίας αυτής ή όποιας άλλης περιορίζει τα κυριαρχικά δικαιώµατα της χώρας µέσω καθεστώτος εποπτείας από τους δανειστές µας, εκτός και αν ζητηθεί η ψήφισή της µε πλειοψηφία 180 βουλευτών.
Οι βουλευτές έχουν αποσταθεροποιηθεί και από το µέγεθος και την ένταση των διαδηλώσεων. «Χάνουµε την επαφή µας µε την κοινωνία. Βρισκόµαστε σε απόσταση από τον λαό. Τέτοιες διαδηλώσεις γίνονταν το ‘90 επί κυβερ νήσεων Μητσοτάκη» έλεγαν την Πέµπτη στα πηγαδάκια στη Βουλή. «Ψηφίζουµε πράγµατα που δεν τα είχαµε διανοηθεί και υπό συνεχή εκβιασµό. Μας πάνε δόση-δόση και αυτό γίνεται εσκεµµένα για να περνάνε τα µέτρα» πρόσθεταν άλλοι. «Είναι δυνατόν να απολογούµαστε κάθε µέρα στους ψηφοφόρους, στους φίλους και στους γνωστούς µας επειδή δεν δουλεύει η κυβέρνηση, οι υπουργοί δεν ακούνε τίποτα και υπάρχει πλήρης αδυναµία να επιλυθεί και το παραµικρό πρόβληµα;» συµπλήρωναν τρίτοι.
Ορισµένοι οµολογούν ότι έχουν πάψει να απαντούν σε άγνωστους αριθµούς επειδή τους βρίζουν οι ψηφοφόροι τους και άλλοι φοβούνται να κυκλοφορήσουν άνετα στις εκλογικές τους περιφέρειες καθώς δέχονται συστάσεις από τις τοπικές αστυνοµικές αρχές να προσέχουν. «∆εν µπορώ να πάω µε την οικογένειά µου σε µια ταβέρνα στο χωριό µου, γιατί δεν ξέρω τι µπορεί να µου τύχει. Και δεν το αντέχω άλλο αυτό» λέει βουλευτής νοµού της Κεντρικής Ελλάδας. «Πώς θα κάνουµε προεκλογική εκστρατεία; Οποιος θέλει θα έρχεται να µας πετάει αβγά και γιαούρτια και θα µας προβοκάρει. Εγώ λέω να πάρω ένα τηλεφωνικό κέντρο και να µιλάω εξ αποστάσεως µε τους ψηφοφόρους µου» έριχνε την ιδέα ένας παλαιός βουλευτής και πρώην υπουργός.
«Το πολιτικό σύστηµα έχει τελειώσει!» παρατηρούν µε απόγνωση. Το κύµα των εκλογών του 2009 έφερε στη Βουλή µια άνετη πλειοψηφία για το ΠΑΣΟΚ και πολλούς νέους βουλευτές. Από αυτούς ελάχιστοι έχουν ελπίδες να επανεκλεγούν και όσο περισσότερο το αντιλαµβάνονται τόσο περισσότερο εξεγείρονται. «Εγώ τι φταίω; Γιατί πρέπει να απολογούµαι; Ούτε στις προηγούµενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ συµµετείχα ούτε τώρα ασκώ εξουσία» λέει καθένας από αυτούς.
Σε αυτές τις συνθήκες χαλαρώνουν δεσµοί και οι οµάδες πολλαπλασιάζονται. Ο διαχωρισµός «προεδρικών» και «βενιζελικών» είναι ξεπερασµένος. Βουλευτές όπως οι κκ. ∆. Βαρβαρίγος, Β. Κεγκέρογλου, Ν. Ζωίδης, Ι. Αµοιρίδης, η κυρία Χρύσα Αράπογλου κ.ά. ασκούν σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση. Σε συνοµιλία που είχε την Πέµπτη το βράδυ ο κ. Παπανδρέου µε κάποιους βουλευτές άκουσε τον κ. Ν. Τσώνη να του ζητάει να βλέπει συχνότερα τους απλούς βουλευτές οι οποίοι δεν θα του κρύψουν ότι «δεν έχει πρόβληµα µόνο το ΠΑΣΟΚ αλλά και ο Παπανδρέου». Από την άλλη πλευρά, οι κκ. Κ. Καρτάλης, Ν. Σαλαγιάννης, οι κυρίες Τόνια Αντωνίου και Μιλένα Αποστολάκη ασκούν κριτική σε διάφορες επιλογές του κ. Βενιζέλου. Μια νέα οµάδα εµφανίστηκε µαζί µε τη δηµοσίευση του άρθρου των τριών υπουργών, η οποία δεν έχει ακόµη αυτοπροσδιοριστεί, συµµετέχουν όµως βουλευτές από διάφορες τάσεις. «Μιλάµε, στηρίζουµε κάποιες πρωτοβουλίες και βλέπουµε» λέει βουλευτής που παρακολουθεί από κοντά τις διεργασίες και συµµετείχε σε κάποια από τα δείπνα που διοργάνωσαν το προηγούµενο διάστηµα ο κ. Λοβέρδος και η κυρία ∆ιαµαντοπούλου, χωριστά ο ένας από τον άλλον. Ο κ. Ραγκούσης διαθέτει πολύ λιγότερα ερείσµατα στην ΚΟ. «Πρόκειται για την επανεµφάνιση των “βαρόνων” στο ΠΑΣΟΚ έπειτα από πολλά χρόνια» σχολίαζε άλλος βουλευτής, προβλέποντας ότι θα ακολουθήσουν παρεµβάσεις και από άλλους υπουργούς.
Η ρευστότητα του σκηνικού έχει προκαλέσει δηµόσιες παρεµβάσεις από τους βουλευτές, οι οποίες σε άλλες περιστάσεις θα επέφεραν διαγραφές µε συνοπτικές διαδικασίες.
Είναι χαρακτηριστικές οι τοποθετήσεις του κ. ∆. Κρεµαστινού που ζήτησε «να υπάρξει κυβέρνηση µη µονοκοµµατική,δεν λέω εγώ σωτηρίας αλλά µη µονοκοµµατική ». Κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας ζήτησε και ο κ. ∆. Λιντζέρης, ενώ η κυρία Σοφία Γιαννακά επεσήµανε την ανάγκη «πολιτικής συνευθύνης». Η ιδέα της συγκυβέρνησης κερδίζει έδαφος, άλλοι την προπαγανδίζουν ανοιχτά και άλλοι την ανέχονται σιωπηλά όπως η κυρία Τόνια Αντωνίου. Ο κ. Ν. Σαλαγιάννης προτιµά τις εκλογές ως διέξοδο λέγοντας ότι «η εντολή που µας δόθηκε να κατατεθεί στον εντολοδόχο. Να πούµε “εµείς αυτά καταφέραµε µε την αγωνία µας και την αποτυχία µας”». Ο κ. Κ. Καρτάλης προτείνει να δροµολογηθούν συγκεκριµένες αλλαγές «που θα κατοχυρώσουν µια υγιή σχέση του πολιτικού συστήµατος µε την κοινωνία». Τάσσεται όµως κατά των εκλογών προτού διασφαλιστεί η συµφωνία στήριξης. «Τι θα προσφέρουν; Την Ελλάδα σε πτώχευση;» ρωτάει. Παρόµοιες απόψεις εκφράζει η κυρία Σούλα Μερεντίτη. Πολιτικές πρωτοβουλίες ζητούν βουλευτές της νεότερης γενιάς όπως ο κ. Οδ. Κωνσταντινόπουλος . Ο κ. Μιχ. Κατρίνης θεωρεί ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει τη δουλειά της και να πάψει η σεναριολογία για συγκυβέρνηση και εκλογές, µια θέση που απηχεί και τις απόψεις του υπουργού Αµυνας κ. Π. Μπεγλίτη – παρ’ ότι δεν υπάρχει πολιτική φιλία ανάµεσά τους – ο οποίος θεωρεί όλες αυτές τις συζητήσεις «µεταφυσικές και υπαρξιακές.
ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΕΛΗ
Η κυρία Λούκα Κατσέλη πέρασε δύσκολες ώρες την περασµένη Πέµπτη στη Βουλή. Ως την τελευταία στιγµή δεχόταν ασφυκτικές πιέσεις από τον κ. Βενιζέλο αλλά και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, µε τον οποίο τη συνδέει µακρά φιλία από τα φοιτητικά τους χρόνια. Ο κ. Παπανδρέου ζήτησε να τη δει κάνοντας µια ύστατη προσπάθεια να τη µεταπείσει λίγο πριν από την τελική ψηφοφορία αλλά µάταια.
Η πρώην υπουργός επικαλέστηκε τη συνέπεια στις αρχές της, καταψήφισε το άρθρο 37 και διαγράφηκε από την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ. Η κυρία Κατσέλη δεν σκέφτεται να παραδώσει την έδρα της και απορρίπτει τις φήµες ότι σκέφτεται να ιδρύσει κόµµα. Οσοι τη γνωρίζουν λένε ότι η εµπειρία του συζύγου της κ. Γερ.
Αρσένη, ο οποίος είχε διαγραφεί από τον Ανδρέα Παπανδρέου, ίδρυσε το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόµµα και έπειτα επέστρεψε στο ΠΑΣΟΚ, την έχει σηµαδέψει. «Αλλωστε τώρα είναι διαφορετικές οι εποχές» επισηµαίνουν οι ίδιες πηγές. Προσθέτουν επίσης ότι η άποψη της πρώην υπουργού είναι πως η κρίση συµπαρασύρει την κυβέρνηση και ολόκληρη την παράταξη, ότι ένιωσε την ανάγκη να πει στους ψηφοφόρους του κόµµατος πως κάποιοι θα αγωνιστούν κατά της διάσπασης του ΠΑΣΟΚ και υπέρ της ιδεολογικής του ταυτότητας, η οποία ξεθωριάζει. «Η Λούκα θα συνεχίσει να δίνει τις µάχες της στη Βουλή ως αναπόσπαστο στοιχείο της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ» µεταδίδουν όσοι της έχουν µιλήσει. Συνοµιλητές της επιµένουν επίσης ότι η προσωπική σχέση της µε τον Πρωθυπουργό δεν έχει διαταραχθεί, παρά την ασυνήθιστη εκ µέρους του αιτιολόγηση της διαγραφής της, µε την οποία της καταλογίζει ότι έλαβε µια απόφαση ενάντια στα εθνικά συµφέροντα. Η κυρία Κατσέλη ενδεχοµένως να εγκλωβίστηκε εξαιτίας των δηµόσιων δεσµεύσεών της για συγκεκριµένες αλλαγές στο άρθρο 37, είναι φανερό όµως ότι δεν επιθυµεί να αποµακρυνθεί από το µαντρί.
