Άγονος απέβη ο διαγωνισμός για τη δημιουργία και λειτουργία του νέου Διεθνούς Αερολιμένα στο Καστέλλι της Κρήτης, καθώς εκπληρώθηκε η «προφητεία» που μετέδιδε η αγορά όλο το προηγούμενο διάστημα.
Ο διαγωνισμός διεξήχθη την Τρίτη, όμως οι υποψήφιοι παραχωρησιούχοι δεν κατέθεσαν προσφορές, φτάνοντας, έτσι, στην έκτη συνεχή αναβολή του διαγωνισμού. Οι εταιρίες που συμμετείχαν εγγράφως στον σχολιασμό του τεύχους δημοπράτησης ήταν οι ARCHIRODON, VINCI GRAND PROJECTS, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, J&P ΑΒΑΞ και BOUYGUES BATIMENT INTERNATIONAL.
Το υπουργείο Υποδομών ανακοίνωσε ότι «εντός των επόμενων εβδομάδων θα προκηρυχθεί με ανοικτή διαδικασία νέος διαγωνισμός για την υλοποίηση του έργου, με κατάλληλο επαναπροσδιορισμό των τεχνικών χαρακτηριστικών του και κατασκευή κατά φάσεις, ώστε να βελτιωθεί η χρηματοοικονομική βιωσιμότητα του έργου στη σημερινή χρηματοπιστωτική συγκυρία».
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι το έργο θα επανασχεδιαστεί από την αρχή, ούτως ώστε να θεωρηθεί πιο βιώσιμο και άρα χρηματοδοτήσιμο από τις τράπεζες.
Στο υπουργείο Υποδομών έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για το μέλλον του έργου, με κύριο αντικείμενο το μήκος του διαδρόμου προσαπογειώσεων. Υπό τον υπάρχοντα σχεδιασμό το αεροδρόμιο του Καστελίου θα είναι ένας αερολιμένας αντίστοιχος των μεγεθών του «Ελ. Βενιζέλος», γεγονός που δημιουργεί σκεπτικισμό για την βιωσιμότητά του τόσο στην πλευρά των κατασκευαστικών εταιριών όσο κυρίως από την πλευρά της τοπικής κοινωνίας, ενώ προβληματισμό έχουν εκφράσει και οι ελληνικές αερογραμμές.
Οι υποψήφιοι παραχωρησιούχοι έχουν ζητήσει «κούρεμα» του έργου, ούτως ώστε να φτάσει σε λογικά για το νησί μεγέθη, επέκταση του χρόνου διάρκειας της σύμβασης παραχώρησης και την ένταξή του σε ένα «πακέτο» που θα ομαδοποιήσει σε ένα και μόνο συμβόλαιο όλους τους Κρητικούς αερολιμένες. Ωστόσο, αυτές οι επισημάνσεις δεν έχουν γίνει αποδεκτές από το υπουργείο Υποδομών.
Στο μεταξύ, τα στελέχη της Γενικής Γραμματείας Συγχρηματοδοτούμενων Δημοσίων Έργων έχει εργαστεί σκληρά τους τελευταίους μήνες, προκειμένου να προκηρυχθούν οι κτηματολογικές μελέτες του έργου, ούτως ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα με τις απαλλοτριώσεις και αυτές να προχωρήσουν γρήγορα.
«H Κυβέρνηση παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένη στην υλοποίηση ενός σύγχρονου αεροδρομίου στο Καστέλλι Ηρακλείου Κρήτης, το οποίο θα συμβάλλει τις επόμενες δεκαετίες στην οικονομική ανάπτυξη της Μεγαλονήσου» αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου.
«Οι τράπεζες δεν το υποστηρίζουν»
Ανώτατες πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι καμία από τις μελέτες δεν δικαιολογεί διάδρομο προσαπογειώσεων μήκους 3,8 χλμ και θεωρούν ότι ένα «κούρεμα» κατά 600 μέτρα θα ήταν χρήσιμο να γίνει, ούτως ώστε να σταματήσει στα 3,2 χλμ, νούμερο που, σύμφωνα με κατασκευαστικούς κύκλους, θα θεωρούνταν πιο βιώσιμο.
Ανάμεσα στις πλεον σημαντικές προτάσεις των υποψήφιων κατασκευαστών είναι η μείωση του ποσοστού του δημοσίου στην μεικτή εταιρία που θα αναλάβει το αεροδρόμιο κάτω από ποσοστό 55% ή η ένταξη όλων των αεροδρομίων της Κρήτης σε μία παραχώρηση. «Τουριστικό business plan για την Κρήτη δεν μπορεί να γίνει σε επίπεδο νομού» εξηγουν οι ίδιες πηγές.
Επίσης, οι υποψήφιοι κατασκευαστές ζητούν τη μείωση του κατασκευαστικού έργου και για περιβαλλοντικούς όρου, προκειμένου να βρεθεί ένα ισοζύγιο υλικών, ούτως ώστε να αποφευχθεί η χρήση δανειοθαλάμων, που μπορούν, μεταξύ άλλων, και να «μπλοκάρουν» το έργο.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, το μεγαλύτερο από τα προβλήματα είναι η έμμεση σύνδεση του έργου με την τύχη των οδικών αξόνων που κατασκευάζονται με συμβάσεις παραχώρησης. Οι τράπεζες γνωρίζουν το τέλμα, στο οποίο έχουν βρεθεί τα μεγάλα έργα, και το συνδυάζουν μάλιστα με την τραγική οικονομική κατάσταση της Ελλάδας. Έτσι, όλη η αγορά ξέρει πως όταν θα αποταθεί σε ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα για να πάρει το πολυπόθητο «letter of support» (LOS), προκειμένου να μπορεί να συμμετάσχει σε έναν διαγωνισμό έργου, θα πέσει σε «τοίχο».
Αυτά τα γνωρίζουν όλοι οι άνθρωποι των κατασκευαστικών εταιριών, αφού βιώνουν την διεθνή αμφισβήτηση στα road shows, στα οποία κατά καιρούς συμμετέχουν. «Η εμπιστοσύνη στη χώρα έχει κλονιστεί. Οι ξένες τράπεζες θέλουν λιγότερη έκθεση στην Ελλάδα, ενώ οι ελληνικές πολύ υψηλά επιτόκια, προκειμένου να δανείσουν χρήματα, διότι και γι’αυτές το κόστος του δανεισμού έχει αυξηθεί. Έτσι, εάν συναθροίσουμε τα μεγάλα επιτόκια και τον φόβο έκθεσης στην Ελλάδα, η πιθανότητα ενός λογικού δανεισμού για το Καστέλλι είναι μάλλον ανύπαρκτη» τονίζουν ανώτατες επιχειρηματικές πηγές.
Τι έλεγε η σύμβαση
Σύμφωνα με το τεύχος δημοπράτησης, η μετοχική σύνθεση της εταιρίας που θα αναλάβει την εκμετάλλευση και λειτουργία του αεροδρομίου θα είναι 55% για το δημόσιο και 45% για τον παραχωρησιούχο, με την ισχύ της παραχώρησης να καθορίζεται στα 35 έτη.
Επίσης, προβλέπεται και δημόσια χρηματοδότηση, με δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έως και 220 εκατ. ευρώ, ενώ ο προϋπολογισμός του έργου θα κυμανθεί μεταξύ 850 και 900 εκατ. ευρώ.
