Στη θέση όπου βρίσκονται χιλιάδες νοικοκυριά και εκατοντάδες επιχειρήσεις, που δεν µπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να πληρώσουν λογαριασµούς, δάνεια, ακόµη και µισθούς καθώς µειώνονται τα έσοδά τους και οι γραµµές χρηµατοδότησης από τις τράπεζες έχουν κλείσει, κινδυνεύει να βρεθεί το Ελληνικό ∆ηµόσιο σε 20 ηµέρες.
Παρά την ανταπόκριση µεγάλου αριθµού φορολογουµένων (άνω του 50%) στην καταβολή της έκτακτης εισφοράς, που έδωσε ανάσα στα κρατικά ταµεία, οι υποχρεώσεις του ∆ηµοσίου είναι τέτοιες ώστε τα λεφτά που υπάρχουν υπολογίζεται ότι επαρκούν να καλύψουν τις ανάγκες ως τις 10 Νοεµβρίου.
«Στις 10 Νοεµβρίου τα λεφτά τελειώνουν. Αν ως τότε δεν πάρουµε τη δόση της βοήθειας των 8 δισ. ευρώ, το ∆ηµόσιο θα οδηγηθεί βήµα-βήµα σε στάση πληρωµών». Με αυτόν τον δραµατικό τρόπο περιγράφουν την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα στελέχη της ∆ιεύθυνσης Θησαυροφυλακίου, του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που σε συνεργασία µε την Τράπεζα της Ελλάδος εξετάζουν όλους τους δυνατούς τρόπους χρηµατοδότησης των τρεχουσών αναγκών προκειµένου να αποφευχθεί το µοιραίο.
Οπως εξηγούν, µε τον δανεισµό µέσω των εντόκων ύψους 1,3 δισ. ευρώ και µε τα αυξηµένα έσοδα του Σεπτεµβρίου θα καταβληθούν κανονικά µισθοί, συντάξεις και άλλες υποχρεώσεις του Οκτωβρίου (από τις 22 ως το τέλος του µήνα). Ωστόσο στη συνέχεια το ∆ηµόσιο θα πρέπει να περιορίσει τις πληρωµές του στο ύψος των εσόδων που αντλεί ηµέρα µε την ηµέρα.
Αίσθηµα ασφαλείας και µόνο δηµιουργεί η ύπαρξη διαθέσιµων πόρων ύψους 2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, έσοδα τα οποία όµως έχει «δεσµεύσει» η τρόικα. Κατά τις πληροφορίες, η τρόικα επέβαλε την άποψη, ώσπου να ξεκαθαρίσει ο τρόπος διαχείρισης των κονδυλίων των κοινοτικών ταµείων που περνά πλέον στις Βρυξέλλες, τα χρήµατα αυτά να µη διατεθούν για µισθούς και συντάξεις ή λειτουργικές δαπάνες του ∆ηµοσίου.
Οπως εξηγούν, η νέα πολιτική κατευθύνει κατ’ ουσίαν τα λεφτά του ΕΣΠΑ προς τις επενδύσεις των Γερµανών και άλλων Ευρωπαίων που θα γίνουν στην Ελλάδα, ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι απλήρωτες για προηγούµενα έργα (οι οφειλές του ∆ηµοσίου σε ιδιώτες ήταν 6,5 δισ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου), αλλά κινδυνεύουν να αποκλειστούν και από τα µελλοντικά σχέδια καθώς δεν µπορούν να εξασφαλίσουν τη δική τους συµµετοχή (ίδια κεφάλαια) για να µπουν στα έργα. Ετσι, υποχρεωτικά θα περιοριστούν σε ρόλους υπεργολάβων…
Το µεγάλο άγχος του υπουργού Οικονοµικών κ. Ευ. Βενιζέλου και του αναπληρωτή του κ. Φ. Σαχινίδη, πέραν του πολιτικού ζητήµατος της ψήφισης του πολυνοµοσχεδίου και των σκληρών µέτρων λιτότητας από τους βουλευτές του κυβερνώντος κόµµατος, είναι η τακτική και έγκαιρη καταβολή των τόκων των οµολογιακών δανείων κάθε µήνα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η χώρα αυτοµάτως θα κηρυχθεί σε κατάσταση «χρεοκοπίας».
Μέσα στο κλίµα διάλυσης της κρατικής µηχανής γίνεται αγώνας για να εξασφαλισθούν οι πόροι ώστε να καταβληθούν κανονικά οι συντάξεις και οι µισθοί του Νοεµβρίου.
Για να τα βγάλει πέρα στις ταµειακές της υποχρεώσεις η κυβέρνηση θα πρέπει ως το τέλος του έτους, δηλαδή σε τρεις µήνες, να συγκεντρώσει έσοδα ύψους 17 δισ. ευρώ(!) ώστε τα δηµόσια οικονοµικά να κινηθούν εντός των αναθεωρηµένων από την τρόικα στόχων του προϋπολογισµού.
Κατ’ ουσίαν οι εξελίξεις βρίσκονται στα χέρια της τρόικας και των ευρωπαίων ηγετών. Οι αποφάσεις για το χρέος έχουν δροµολογηθεί και θα συζητηθούν εκτενώς στο Eurogroup της ερχόµενης εβδοµάδας, το οποίο θα προηγηθεί της Συνόδου Κορυφής. Το µόνο βέβαιον είναι ότι «δεν υπάρχει σχέδιο επιστροφής στη δραχµή. Αυτή τη στιγµή οι Ευρωπαίοι δίνουν χρόνο στην Ελλάδα να ολοκληρώσει την προσπάθειά της και να σταθεί στα πόδια της». Αν δεν τα καταφέρει, τότε όλα θα επανεξεταστούν το 2014. Ως τότε θα έχουν ολοκληρωθεί οι θεσµικές αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο µεγαλύτερος όµως αντίπαλος της όποιας προσπάθειας είναι η ύφεση. Εφέτος θα φθάσει το 5,5%, ενώ και το 2012 προβλέπεται συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 2,5%.
Οπως εκτιµά ο καθηγητής και γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Ι. Στουρνάρας, «οι επιπτώσεις από τη δραµατική µείωση των εισοδηµάτων προφανώς έχουν συνεκτιµηθεί στις προβλέψεις της τρόικας. Υπάρχει όµως ο κίνδυνος της ανώµαλης προσγείωσης (hard landing) της οικονοµίας στον βαθµό που συνεχιστεί η συρρίκνωση των δηµοσίων επενδύσεων, που ήταν η εύκολη διέξοδος αλλά η λάθος λύση για τη µείωση του ελλείµµατος».
«Ή θα υπάρξει οριστική λύση στο πρόβληµα τις επόµενες 20 ηµέρες – το αργότερο ως τα µέσα Νοεµβρίου – ή η χώρα θα “σκάσει”»… Με αυτή τη φράση περιγράφεται από κυβερνητικά στελέχη η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα.
«Αν δεν πάρουµε τη δόση, θα κόψουµε όλες τις πληρωµές στο εσωτερικό – πλην µισθών και συντάξεων – για να µη γίνει στάση πληρωµών. ∆ιπλοτσεκάρουµε και τριπλοτσεκάρουµε τι είναι να πληρώσουµε… Η ταµειακή κατάσταση είναι πιεστική . Ελ πίζουµε να µη γίνει απελπιστική» σηµειώνει κορυφαίος παράγοντας µιλώντας στο «Βήµα».
Το µεγάλο πρόβληµα που εντοπίζουν οι ίδιες πηγές είναι ότι, παρά την προσπάθεια που γίνεται για να συµµαζευτούν οι δηµόσιες δαπάνες, υπάρχουν µεγάλες τρύπες σε τρεις τοµείς: στα ασφαλιστικά ταµεία, στα νοσοκοµεία και στους ΟΤΑ που εξακολουθούν να αναλαµβάνουν υποχρεώσεις (προµήθειες, αναθέσεις έργων κτλ.) χωρίς να έχουν πιστώσεις. Ετσι, λογιστικά απεικονίζεται µεγαλύτερο έλλειµµα το οποίο δεν µπορεί να καλυφθεί ταµειακά.
Τα ασφαλιστικά ταµεία χρωστούν 2,65 δισ. ευρώ, τα δηµόσια νοσοκοµεία 1,73 δισ. ευρώ και οι Οργανισµοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν ληξιπρόθεσµες υποχρεώσεις 963 εκατ. ευρώ. Συνολικά τα «φέσια» του ∆ηµοσίου έφθασαν στα 6,52 δισ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου και το ποσό αυξάνεται διαρκώς.
Οπως εξηγεί ο αναπληρωτής υπουργός επί των Οικονοµικών κ. Φ. Σαχινίδης, ο οποίος συνόδευσε τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου στο ταξίδι του στις Βρυξέλλες, «αυτή τη στιγµή διαπραγµατευόµαστε µια συνολική λύση. Οσο επώδυνα και αν είναι τα µέτρα που ψηφίζουµε, είναι σηµαντικό να έχουµε τους εκτελεστικούς νόµους πριν από την εφαρµογή του προϋπολογισµού του 2012. Θα συµβεί δηλαδή για πρώτη φορά ακριβώς το αντίθετο από ό,τι γινόταν τα προηγούµενα χρόνια, ό που πρώτα ψηφίζαµε τον προϋπολογισµό και µετά, τον Φεβρουάριο – Μάρτιο, τα µέτρα» .
Ο προϋπολογισµός του 2012 θα έρθει στη Βουλή στις αρχές Νοεµβρίου, µε στόχο να ψηφιστεί ως τα µέσα Νοεµβρίου. Αλλά αυτό προϋποθέτει να έχει ψηφιστεί το πολυνοµοσχέδιο. Αν η κυβέρνηση δεν συγκεντρώσει την απαιτούµενη πλειοψηφία, τότε αναπόφευκτα η χώρα οδηγείται σε πολιτικές εξελίξεις.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
