Καθώς πλησίαζε το τέλος του πολέμου και η Γερμανία βρισκόταν στο έλεος των σοβιετικών και των συμμαχικών στρατευμάτων, πολλοί Γερμανοί έλεγαν ότι είναι καλύτερο ένα σύντομο τέλος βουτηγμένο στον τρόμο παρά ένας τρόμος δίχως τέλος. Πενήντα έξι και πλέον χρόνια μετά κινδυνεύουμε και εμείς να ζήσουμε τον τρόμο χωρίς τέλος.
Το χειρότερο; Οι εξελίξεις μοιάζει να συντελούνται ερήμην της ελληνικής κυβέρνησης. Οπως αποκαλύφθηκε από ξένα μέσα ενημέρωσης, η συμφωνία της 21ης Ιουλίου περίπου ανακοινώθηκε στην ελληνική αντιπροσωπεία. Το ίδιο μοιάζει να συμβαίνει σήμερα. Η κυρία Μέρκελ και η ηγεσία της ευρωζώνης μιλούν πλέον ανοιχτά για κούρεμα 50%, η κυβέρνηση ωστόσο βρίσκεται στο σκοτάδι καθώς δεν έχει την παραμικρή ιδέα για το πώς αυτό θα συμβεί.
Γιατί το κούρεμα θα πρέπει να το
θεωρούμε σχεδόν βέβαιο. Δεν είναι απλώς ότι το λένε, είναι και ότι γίνονται όλες οι προπαρασκευαστικές κινήσεις με την περίφημη «επανακεφαλαιοποίηση» των ευρωπαϊκών τραπεζών, τη δημιουργία δηλαδή του απαιτούμενου μαξιλαριού ώστε να απορροφήσουν τις ζημιές από τα ελληνικά ομόλογα.
Ως εδώ καλά. Ολοι συμφωνούν ότι κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις μια τέτοια διαγραφή του χρέους θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα αρχή για την Ελλάδα. Θα ελαφρύνει τον προϋπολογισμό και θα καταστήσει μακροπρόθεσμα βιώσιμο το χρέος. Δυστυχώς κανείς στο κυβερνητικό επιτελείο δεν έχει ιδέα για το αν θα ικανοποιηθούν οι προϋποθέσεις αυτές. Θα καλυφθούν οι ανάγκες των ταμείων και των ελληνικών τραπεζών και πώς; Τα κεφάλαια που απαιτούνται είναι τεράστια – ίσως και 40 δισ. – και όλες οι τράπεζες θα γίνουν ουσιαστικά κρατικές γιατί η ενίσχυσή τους θα γίνει με αντάλλαγμα μετοχές. Τι θα σημαίνει αυτό; Και τι συνέπειες θα έχει αν το κούρεμα θεωρηθεί «πιστωτικό γεγονός», αν δηλαδή χρεοκοπήσουμε και επισήμως;
Προφανώς θα πρέπει να προηγηθούν εξαιρετικά δύσκολες και τεχνικά περίπλοκες διαπραγματεύσεις. Είμαστε όμως έτοιμοι για κάτι τέτοιο; Ως σήμερα το οικονομικό επιτελείο, παρά το ότι ο κ. Βενιζέλος του προσέδωσε πολιτικό κύρος, δέχεται δριμύτατες επικρίσεις για την επάρκεια και τις επιδόσεις του σε όλους τους τομείς.
Η σοβαρότερη ανησυχία ωστόσο έχει να κάνει με τον προβληματισμό ορισμένων στην κυβέρνηση για το αν το κούρεμα θα είναι το τέλος ή απλώς η αρχή ενός νέου γύρου που θα καταλήξει, όπως φοβούνται, σε πιέσεις για να βγούμε από το ευρώ. Η πορεία των πραγμάτων ως σήμερα δεν θα πρέπει να μας καθησυχάζει. Οι βεβαιότητες και οι υποσχέσεις – εμείς φυσικά τους δίνουμε τα προσχήματα με τις καθυστερήσεις και τις παλινωδίες μας – ανατρέπονται η μία μετά την άλλη. Κανείς, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αποκλείσει το «αδιανόητο».
Αν έτσι έχουν τα πράγματα – και ποιος μπορεί να πάρει την ευθύνη να αγνοήσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο –, τότε όλα όσα συζητάμε σήμερα, το μνημόνιο, η τρόικα, το Μεσοπρόθεσμο, αποτελούν ένα μέρος μόνο του προβλήματος. Στην πραγματικότητα, αυτό που απαιτείται είναι μια εθνική στρατηγική για την παραμονή μας στο ευρώ. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται: την κινητοποίηση, δηλαδή, όλων των δυνάμεων που μπορεί να την υποστηρίξουν τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε τεχνοκρατικό επίπεδο.
Τίποτα λιγότερο δεν είναι αρκετό!
