Πρόσθετες επιβαρύνσεις 7,1 δισ. ευρώ καλούνται να πληρώσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις εν μέσω ύφεσης ως το τέλος του 2012. Σε 14 μήνες όχι μόνο θα χάσουν εισοδήματα άνω των 2 δισ. ευρώ (από μισθολόγιο και μείωση συντάξεων) αλλά παράλληλα θα κληθούν να πληρώσουν 3,9 δισ. ευρώ νεους φόρους (από τέλος ακινήτων, μείωση φοροαπαλλαγών και ακριβότερο πετρέλαιο).
Τα ξημερώματα της Κυριακής (2/10) επήλθε συμφωνία ανάμεσα στον υπουργό Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλο και στην τρόικα για την επί τα χείρω αναθεώρηση του στόχου για το έλλειμμα το 2011 από το 7,6% του ΑΕΠ στο 8,5% του ΑΕΠ. Ο υπουργός απέδωσε την απόκλιση στη μεγαλύτερη ύφεση, η οποία προβλέπεται ότι θα φτάσει το 2011 το 5,5% του ΑΕΠ, και δεσμεύθηκε για μείωση του ελλείμματος στο 6,8% του ΑΕΠ στο τέλος του 2012 (14,65 δισ. ευρώ).
Η αδυναμία ωστόσο της κυβένρησης να περιορίσει την κρατική σπατάλη (από τις βασικές αιτίες των νέων φορολογικών μέτρων) είναι καταφανής και εντοπίζεται στον αναθεωρημένο πίνακα των παρεμβάσεων του Μεσοπρόθεσμου 2011-2015. Μηδέν: Αυτό είναι το ποσό της εξοικονόμησης που επιτεύχθηκε εφέτος στο Δημόσιο από μια σειρά πολυδιαφημισμένων δράσεων. Για παράδειγμα, στον τομέα «Αναδιοργάνωση Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών» το όφελος είναι μηδέν παντού ακόμη και για την πολυαναμενόμενη «μείωση σε λειτουργικές δαπάνες και εξοικονομήσεις από καταργήσεις ή συγχωνεύσεις δραστηριοτήτων».
Μηδέν εξοικονόμηση προήλθε το 2011 και από τον «εξορθολογισμό δημοσίων δαπανών (ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, μισθώσεις ακινήτων)» όπως επίσης από την «εφαρμογή της πλατφόρμας ηλεκτρονικών προμηθειών (e-procurement) για όλες τις προμήθειες στο Δημόσιο». Το ίδιο (μηδέν) είναι το όφελος που περιμένουν κυβέρνηση και τρόικα για το 2011 και το 2012 από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Τα βασικά μεγέθη
Η ύφεση αναμένεται ότι θα φθάσει το 5,5% το 2011 ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται ότι θα παραμείνει αρνητικός και το 2012 (-2,5%) «λόγω της συνέχισης της δημοσιονομικής προσαρμογής και της μεγαλύτερης ύφεσης του 2011». Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η χώρα θα επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2013. Ο πληθωρισμός αναμένεται ότι θα υποχωρήσει το 2012 λόγω της ύφεσης σε χαμηλότερα επίπεδα. Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 0,6%.
| Βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας (% ετήσιες μεταβολές, σταθερές τιμές) | |||
| 2010 | 2011 | 2012 | |
| 1. ΑΕΠ | -4,5 | -5,5 | -2,5 |
| 2. Ιδιωτική κατανάλωση | -4,5 | -6,2 | -3,8 |
| 3. Δημόσια κατανάλωση | -6,5 | -8,0 | -7,5 |
| 4. Επενδύσεις | -16,5 | -12,9 | -4,0 |
| 5. Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών | 3,8 | 3,9 | 6,4 |
| 6. Εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών | -4,8 | -6,3 | -2,8 |
| 7. Εναρμονισμένος ΔΤΚ | 4,7 | 2,8 | 0,6 |
| 8. Αποπληθωριστής ΑΕΠ | 2,5 | 1,4 | 0,4 |
| 9. Απασχόληση | -2,1 | -5,3 | -1,1 |
| 10. Ποσοστό ανεργίας | 11,9 | 15,2 | 16,4 |
Δραματική είναι η αύξηση της ανεργίας. Σύμφωνα με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού, το ποσοστό της ανεργίας θα ανέλθει από το 15,2% εφέτος στο 16,4% το 2012.
Κατάργηση φοροαπαλλαγών
Οπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί, η κυβέρνηση προωθεί συνολικές παρεμβάσεις 7,1 δισ. ευρώ από σήμερα ως το τέλος του 2012. Μόνο από την κατάργηση των φοροαπαλλαγών αναμένεται όφελος 1,95 δισ. ευρώ το 2012.
Προαναγγέλλεται έτσι με τον πλέον επίσημο τρόπο η κατάργηση των περισσότερων φοροαπαλλαγών που ισχύουν σήμερα, άρα έρχεται νέα αύξηση φόρων για εκατομμύρια πολίτες. Από το τέλος ακινήτων η κυβέρνηση αναμένει όφελος 1,7 δισ. ευρώ εφέτος (χαμηλότερο απ’ ό,τι είχε αρχικά υπολογισθεί) και όφελος 1,8 δισ. ευρώ για το 2012. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το προϋπολογισθέν όφελος από την εργασιακή εφεδρεία το 2012 είναι μόλις 200 εκατ. ευρώ.
| Νέες δημοσιονομικές παρεμβάσεις (καθαρή απόδοση) (ποσά σε εκατ. ευρώ) | ||
| 2011 | 2012 | |
| Φοροαπαλλαγές από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων | 0 | 1.950 |
| Αναβολή πληρωμής έκτακτης παροχής δικαστικών | 0 | 280 |
| Ειδικό τέλος ηλεκτροδοτούμενων δομημένων επιφανειών | 1.700 | 100 |
| Νέο μισθολόγιο | 150 | 950 |
| Εργασιακή εφεδρεία | 0 | 200 |
| Κύριες και επικουρικές συντάξεις, ταμεία πρόνοιας | 260 | 480 |
| Αύξηση της κοινοτικής συμμετοχής σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα | 0 | 800 |
| Προσαρμογή ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης-κίνησης | 0 | 250 |
| Σύνολο | 2.110 | 5.010 |
Εκρηξη του χρέους στα 372 δισ. ευρώ
Χωρίς να υπολογίζεται η συμφωνία της 21ης Ιουλίου, η οποία δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί, το ελληνικό δημόσιο χρέος θα φτάσει το 2012 το ποσοστό-σοκ του 172% αγγίζοντας σε απόλυτο αριθμό τα 372 δισ. ευρώ, από 356 δισ. ευρώ εφέτος. Οι δαπάνες για τόκους του χρέους της κεντρικής διοίκησης θα ανέλθουν από τα 16,3 δισ. ευρώ το 2011 σε 17,9 δισ. ευρώ το 2012.
