Τα ταμπού ως γνωστόν έχουν πέσει προ πολλού. Πλήθος οικονομικών αναλυτών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ εκτιμούν ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας δεν θα ήταν το τέλος του κόσμου. Ακόμα περισσότερο η έξοδος όχι μόνο της χώρας μας αλλά και άλλων «μη ανταγωνιστικών» οικονομιών θεωρείται από πολλούς ως η πλέον ενδεδειγμένη λύση για όλους.
Οσοι θα έμεναν εκτός ευρωζώνης θα μπορούσαν είτε να σχηματίσουν ένα «ευρώ των Νοτίων» είτε να επιστρέψουν στα εθνικά τους νομίσματα με ό,τι θετικό και αρνητικό συνεπάγεται αυτή η λύση.
Την περασμένη εβδομάδα η γαλλική εφημερίδα Le Monde εξηγούσε στους αναγνώστες της «γιατί το ευρώ δεν συμφέρει την Ελλάδα» επισημαίνοντας ότι μεταξύ άλλων η είσοδος στο ευρώ συνέβαλε στην αποβιομηχάνιση της χώρας και στην απώλεια εσόδων (τουρισμός, εξαγωγές) λόγω της ένταξης σε ένα πολύ ισχυρότερο νόμισμα σε σχέση με τη δραχμή.
Σε σημερινό δισέλιδο αφιέρωμα η γαλλική εφημερίδα σπάει ένα ακόμα «ταμπού» θέτοντας επί τάπητος το ζήτημα μιας πιθανής διάλυσης του ευρώ. Στο ερώτημα «ποιον συμφέρει η εξοδος της Ελλάδας από το ευρώ» οι απαντήσεις διίστανται. Ο αναλυτής της Citigroup Βίλεμ Μπούιτερ εκτιμά ότι «πιθανόν να είχε θετικές συνέπειες για την ευρωζώνη» καθώς οι υπόλοιπες οικονομίες θα γλίτωναν τον επιμερισμό του χρέους και των συνεπειών της χρεοκοπίας. Από την άλλη πλευρά ο Σιλβάν Μπρουαγέ της Natixis εκτιμά ότι και σε αυτή την περίπτωση οι μεγάλοι χαμένοι θα ήταν η Γαλλία και η Γερμανία λόγω της έκθεσής τους στο ελληνικό χρέος. Πάντως αμφότεροι αξιολογούν ως «περιορισμένα και μόνο μακροπρόθεσμα» τα οφέλη της Ελλάδας από την επιστροφή στη δραχμή, προτάσσοντας το αυξημένο κόστος των εισαγωγών καθώς και την παράταση της ύφεσης λόγω του υποτιμημένου εθνικού νομίσματος.
Αναφορικά με το κόστος διάσωσης των ευρωπαϊκών οικονομιών από την ΕΚΤ η «Le Monde» σημειώνει ότι η κεντρική τράπεζα της Φρανκφούρτης διαθέτει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες παρέμβασης χωρίς να διατρέχει τον κίνδυνο ώθησης του πληθωρισμού. Αυτό που χρειάζεται, λέει η εφημερίδα, είναι ο συνδυασμός πολιτικής βούλησης και μέτρων όπως η έκδοση ευρωομολόγων αλλά και η φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.
Στη συνέχεια η Le Monde αποδομεί το επιχείρημα σύμφωνα με το οποίο «η ευρωζώνη δεν μπορεί να αντέξει το βάρος των κερδοσκοπικών πιέσεων» καθώς έχει πράγματι «πήλινα πόδια». Η εφημερίδα θυμίζει τη γνωστή ρήση του Κέινς ότι οι αγορές διακατέχονται από «ζωώδη ένστικτα» και λειτουργούν παρορμητικά και όχι με βάση τη λογική. Από την άλλη πλευρά η κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών θα προσέφερε μια απάντηση στις επιθέσεις των αγορών και πολύ περισσότερο η θέσπιση κανόνων στις διεθνείς χρηματαγορές θα περιόριζε δραστικά τις κερδοσκοπικές κινήσεις.
Η εφημερίδα απαντά και στο δίλημμα «ενιαία οικονομική διακυβέρνηση ή διάλυση του ευρώ για την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας;». Οι ευρωπαϊκές οικονομίες, ακόμα και οι μεγαλύτερες όπως η Γαλλία, θα ήταν ακόμα πιο αδύναμες σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον και συνεπώς έχουν όφελος από την παραμονή στην ευρωζώνη και την ενίσχυσή του. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση θα πρέπει να κατευθυνθεί με άξονα το δημοκρατικό έλεγχο της οικονομίας αλλά και τη σύγκλίση των εταίρων σε φορολογικό και δημοσιονομικό επίπεδο.
Για το τέλος η ανάλυση της Monde επιφυλάσσει και μια απάντηση στους «σκληρούς μονεταριστές» που εισηγούνται την «εδώ και τώρα» δημοσιονομική προσαρμογή στους κανόνες του Μάαστριχτ. «Θα ήταν καλύτερα να σταματήσουμε να υιοθετούμε αυτές τις λανθασμένες θεωρίες σαν τους ταλιμπάν» εκτιμά διότι «όπως εξηγεί ο οικονομολόγος (που συμμετείχε στη δημιουργία του ευρώ) Μισέλ Αλιετά το νόμισμα εκτός από τον οικονομικό του ρόλο αποτελεί ένα δημόσιο αγαθό που προάγει τους πολιτικούς και κοινωνικούς δεσμούς». Το ζήτημα λοιπόν είναι, καταλήγει η εφημερίδα, να υιοθετηθούν πολιτικές που καλύπτουν τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των οικονομιών προς όφελος όλων «για να κερδηθεί το στοίχημα όσων συνέλαβαν την ιδέα του κοινού νομίσματος».
