Κατατέθηκε το βράδυ της Δευτέρας στη Βουλή το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών για τη διεύρυνση της άμεσης συμμετοχικής δημοκρατίας με τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Σύμφωνα με νομοσχέδιο, το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας θα είναι δεσμευτικό για την κυβέρνηση, αρκεί στην ψηφοφορία να συμμετάσχει συγκεκριμένο ποσοστό του εκλογικού σώματος.
Δεσμευτικό αποτέλεσμα
Συγκεκριμένα, σε δημοψήφισμα για ψηφισμένο νομοσχέδιο που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, το αποτέλεσμα θα είναι δεσμευτικό, εάν έχει λάβει μέρος στην ψηφοφορία τουλάχιστον το 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους. Επίσης, για κρίσιμο εθνικό θέμα το αποτέλεσμα θα είναι δεσμευτικό, εάν στην ψηφοφορία συμμετάσχει το 40% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους. Στο έγκυρα ψηφοδέλτια δεν θα προσμετρώνται τα λευκά.
Το δημοψήφισμα θα προκηρύσσεται με Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο θα προσυπογράφεται για κρίσιμο εθνικό ζήτημα από το Υπουργικό Συμβούλιο και για ψηφισμένο νομοσχέδιο από τον Πρόεδρο της Βουλής. Επίσης, θεσπίζεται δημόσιος διάλογος στον οποίο θα συμμετέχουν όλα τα κόμματα – κοινοβουλευτικά και μη- ενώσεις προσώπων, επιστημονικές, επαγγελματικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις και η κοινωνία των πολιτών.
Χωρίς κρατική χρηματοδότηση
Τα έσοδα και οι δαπάνες κατά τη διάρκεια της «προ -δημοψηφισματικής» περιόδου θα θεωρούνται εκλογικές, σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο, όμως δεν θα διατίθεται κρατική χρηματοδότηση. Το νομοσχέδιο απαγορεύει τη χρηματοδότηση, παροχή ή διευκόλυνση σε όσους συμμετέχουν σε δημοψήφισμα από:
– Εκδότες ή ιδιοκτήτες ημερησίων ή περιοδικών εντύπων πανελλήνιας ή τοπικής κυκλοφορίας, ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών εκπομπών σταθμών
– Νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου
– Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού
Οι ποινές για τους παραβάτες είναι τσουχτερές, καθώς αυτός που θα λάβει τη χρηματοδότηση τιμωρείται με πρόστιμο 100.000 ευρώ και όποιος τη δώσει με φυλάκιση έως δύο έτη και πρόστιμο 50.000 ευρώ.
Η χρηματοδότηση από το ίδιο φυσικό πρόσωπο δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ. Οποιος λάβει μεγαλύτερο ποσό, τιμωρείται στο εκατονταπλάσιο της υπέρβσης, ενώ όποιος χορηγήσει το ποσό τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος και πρόστιμο τουλάχιστον 10.000 ευρώ.
Οι δαπάνες των πολιτικών κομμάτων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 30% της χρηματοδότησης που διατέθηκε στις τελευταίες γενικές βουλευτικές εκλογές, ενώ οι δαπάνες ενώσεων προσώπων και οργανώσεων κτλ δεν θα είναι μεγαλύτερες από το 50% του ορίου δαπανών για τα πολιτικά κόμματα. Η οικονομική διαχείριση θα ελέγχεται από ειδική επτροπή, η οποία θα συντάσσει και θα δημοσιεύει ειδική έκθεση εσόδων και δαπανών.
Στην «προδημοψηφισματική» περίοδο οι ραδιοφωνικοί σταθμοί και τα κανάλια θα υποχρεούνται να μεταδίδουν μηνύματα όσων συμμετέχουν στο δημοψήφισμα.
Με κριτήριο τη θέση τους στο ερώτημα που θα τίθεται στην κρίση των ψηφοφόρων, τα κόμματα, οι ενώσεις πολιτών και οι οργανώσεις θα συμμετέχουν στην αντίστοιχη «Επιτροπή Υποστήριξης». Η ψηφοφορία θα γίνεται εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος του δημοψηφίσματος, κατά εκλογικές περιφέρειες.
Το εκλογικό σώμα θα ψηφίζει με τη χρήση των όρων ΝΑΙ και ΟΧΙ. Η καταμέτρηση θα γίνεται από εφορευτική επιτροπή, ενώ η συγκέντρωση και η κατάταξη των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας θα αρχίζει την επόμενη ημέρα από το αρμόδιο Πρωτοδικείο. Ο έλεγχος του κύρους του δημοψηφίσματος και του αποτελέσματος θα ανήκει στην αρμοδιότητα Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου.
Κατά το Σύνταγμα, για δημοψήφισμα για κρίσιμο εθνικό ζήτημα απαιτείται πρόταση της κυβέρνησης και απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας των βουλευτών, ενώ για ψηφισμένο νομοσχέδιο που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό ζήτημα απαιτείται πρόταση των 2/5 και αποδοχή της από τα 3/5 του συνόλου του βουλευτών.
