Νεκρώσιμη ακολουθία για την Ελλάδα σήμερα στο Βερολίνο. Στην ανοικτή συνεδρίαση της επιτροπής προϋπολογισμού της Βουλής με θέμα την ενίσχυση του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας EFSF, όλοι οι κληθέντες εμπειρογνώμονες αποφάνθηκαν, ότι η μοναδική δυνατότητα διάσωσης της χώρας από την κατάρρευση είναι το «κούρεμα».
«Στην Ελλάδα έχει αρχίσει ήδη η ελεγχόμενη χρεοκοπία» δήλωσε ο καθηγητής της οικονομίας στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Κλέμενς Φούεστ. Η ύφεση καλπάζει και η κρίση, αντί να σβήνει, φουντώνει. Η αποτροπή της χρεοκοπίας χωρίς αναδιάρθρωση του χρέους είναι λοιπόν αδύνατη – άποψη, που σε διάφορες παραλλαγές, εξέφρασαν και οι άλλοι συνάδελφοί του, τόσο από το συντηρητικό, όσο και από το αριστερό στρατόπεδο.
Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε ο διευθυντής του EFSF Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος, παραπέμποντας στο γεγονός, ότι οι τράπεζες παραιτήθηκαν από μέρος των αξιώσεών τους, δήλωσε ότι δεν θεωρεί αναγκαία την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Ταυτόχρονα βέβαια δεν παρέλειψε να ψάλει τα εξ αμάξης στην Αθήνα, αντιπαραθέτοντας τις ολιγωρίες της στη συνεπή και επιτυχημένη, όπως είπε, στάση των κυβερνήσεων στη Λισαβόνα και το Δουβλίνο.
Εντονη κριτική στο σύνολο του EFSF άσκησε ο πρόεδρος της γερμανικής κρατικής τράπεζας Bundesbank Γιενς Βάιντμαν. Οι στόχοι του ταμείου για χώρες όπως η Ελλάδα, είπε, είναι αγαθοί, συγχρόνως όμως λειτουργούν ως δίκοπο μαχαίρι. «Υπάρχει ο κίνδυνος να αποδυναμωθούν τα κίνητρα για σταθερή δημοσιονομική πολιτική στις βοηθούμενες χώρες» τόνισε. Το πρόβλημα συνέχισε, είναι ότι το EFSF συμβάλει στη δημιουργία μιας αναδιανεμητικής ένωσης, χωρίς να ενισχύει όμως τους μηχανισμούς ελέγχου και επιρροής στις ξεχωριστές εθνικές οικονομίες. «Ετσι μειώνεται και η πειθαρχική επενέργεια των αγορών στις δημοσιονομικές πολιτικές» είπε.
«Το ακριβώς αντίθετο πρέπει να ισχύει» αντέτεινε ο καθηγητής της πολιτικής οικονομίας στο πανεπιστήμιο της Βρέμης Ρούντολφ Χίκελ. «Όχι οι αγορές να επιδρούν πειθαρχικά στα κράτη, αλλά τα κράτη στις αγορές, αφού αυτές ήταν και παραμένουν οι βασικές υπαίτιες της κρίσης».
Αναφερόμενος στο δεύτερο πακέτο βοήθειας, ο κ.Χίκελ τόνισε ότι το βασικό του προτέρημα είναι ότι επιτρέπει στην Ελλάδα να κερδίσει χρόνο. Όμως ο χρόνος αυτός θα πρέπει να αξιοποιηθεί κατάλληλα. «Είμαι πεπεισμένος, ότι η πολιτική που ακολουθεί η τρόικα είναι εντελώς παράλογη και θα βυθίσει τη χώρα περισσότερο στο τέλμα» είπε. «Το μόνο μέσο ανάκαμψης είναι το κούρεμα συν ανάπτυξη μέσω κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ενός νέου σχεδίου Μάρσαλ, σαν αυτό που προωθεί ο Σύνδεσμος Γερμανών Βιομηχάνων».
Επικριτικός στην πολιτική της τρόικας και ιδιαίτερα σε εκείνη της Ανγκελα Μέρκελ ήταν και ο καθηγητής της πολιτειλογίας στο Herti School of Governance Χένρικ Έντερλάιν. «Η πολιτική της καγκελάριου αποτελεί μνημείο ολιγωρίας» είπε. «Η πρόταση για την ίδρυση του EFSF είχε γίνει ήδη το καλοκαίρι του 2010. Αυτή όμως έλεγε για 10 μήνες πεισματικά “όχι” σε αυτό. Αν είχε ιδρυθεί τότε, είμαι βέβαιος, ότι η εξέλιξη στην Ελλάδα και την ευρωζώνη θα ήταν πολύ καλύτερη».
Ποια είναι τα όρια του ΕFSF; – ρωτήθηκε η ερευνήτρια του «Ιδρύματος Επιστήμη και Πολιτική» του Βερολίνου Ντανιέλα Σβάρτσερ. «Όταν θα ζητήσει βοήθεια και η Ιταλία» ήταν η απάντησή της. «Τα 440 δισεκατομμύρια ευρώ του ενισχυμένου ταμείου επαρκούν μόνο για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Μόλις έρθει έκκληση στήριξης από τη Ρώμη, το διαθέσιμο ποσό πρέπει τουλάχιστον να διπλασιαστεί, ή και να τριπλασιαστεί».
Αλλά ούτε κι αυτό μάλλον θα έφτανε για να καθησυχάσει τις αγορές. «Η αύξηση των ταμείων στήριξης έχει τα όριά της» παρατήρησε ο κ.Φούεστ. «Εγώ, επειδή μένω στο Λονδίνο, βρίσκομαι σε στενή επαφή με θεσμικούς επενδυτές. Το πρώτο λοιπόν που με ρωτάνε είναι, τι θα κάνει η Γερμανία – ο ουσιαστικός χρηματοδότης της Ευρώπης – σε περίπτωση που το EFSF, ή το ESM βρεθούν κάποτε άδεια. Και το μόνο καταπραϋντικό γι αυτούς θα ήταν μια διαβεβαίωση του Βερολίνου, ότι θα αναλάμβανε αυτό, στη θέση των ταμείων, τη στήριξη των προβληματικών χωρών».
