Όταν το κράτος δεν μπορεί, οι πολίτες αναλαμβάνουν δράση. Εδώ και περίπου 1,5 χρόνο ένα σπουδαίο μνημείο για τη Δυτική Μακεδονία, ο ιερός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό Δίλοφο Βοΐου Κοζάνης, καταρρέει και θα καταστραφεί εντελώς αν αφεθεί το έλεος του καιρού και δεν προχωρήσουν οι αναγκαίες επεμβάσεις για την αποκατάστασή του.
Με τον χρόνο να μετράει ήδη αντίστροφα, οι κάτοικοι του χωριού κατάφεραν με έρανο να μαζέψουν περί τις 50.000 ευρώ. Με προεξάρχοντα τον κ. Τηλέμαχο Σαμαρά, έναν από τους 20 μόνιμους και δραστήριους κατοίκους του χωριού, κατάφεραν να συγκεντρώσουν το απαραίτητο κονδύλι ώστε να ξεκινήσουν οι εργασίες.
Ωστόσο, επειδή η εκκλησία είναι χαρακτηρισμένη ως διατηρητέο μνημείο, απαιτείται συγκεκριμένη διαδικασία. «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε χωρίς άδεια του υπουργείου Πολιτισμού. Το Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης ολοκλήρωσε τη στατική μελέτη, την οποία υποβάλλαμε στο υπουργείο Πολιτισμού και ενεκρίθη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Για να προχωρήσουμε, όμως, στα επιμέρους τμήματα κατασκευής του ναού πρέπει να κάνουμε και άλλες μελέτες», επισημαίνει ο κ. Σαμαράς.
Όπως λέει, ιδίοις δαπάνοις έκαναν τη γεωλογική μελέτη, η οποία κατέδειξε ότι το έδαφος είναι στερεό. «Μόλις υποβληθεί κι αυτή θα ξεκινήσει η αρχιτεκτονική μελέτη για την αποκατάσταση των επιμέρους τμημάτων του ναού (κίονες, τρούλο και ιερό). Όλα αυτά πάντα με έξοδα των κατοίκων του χωριού», τονίζει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο έρανος για τη συγκέντρωση των χρημάτων έγινε το καλοκαίρι, οπότε οι κάτοικοι στο Δίλοφο αυξάνονται και φτάνουν τους 200, με τους ντόπιους που επιστρέφουν από τα αστικά κέντρα για διακοπές. «Μας βοήθησαν βεβαίως και άλλοι, εκτός των κατοίκων του Διλόφου. Για την ώρα, έχουμε μετατρέψει μια αίθουσα του δημοτικού σχολείου σε εκκλησία, καθώς ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι ο μοναδικός που έχει το χωριό. Άλλωστε δεν υπάρχουν πια παιδιά και το σχολείο δεν λειτουργεί», αναφέρει ο κ. Σαμαράς.
Εργο ντόπιων μαστόρων
Στην τρίκλιτη βασιλική λιθόκτιστη εκκλησία, η οποία χτίστηκε το 1844 από τους περίφημους Βοϊώτες μαστόρους, φυλάσσεται συλλογή ιερών κειμηλίων και εικόνων του 16ου – 19ου αιώνα.
Σήμερα οι καταστροφές από τις καθιζήσεις είναι εμφανείς στις κολώνες, στον τρούλο και στο ιερό.
Εκτός όμως από τον ναό, οι κάτοικοι ζητούν να διασωθούν και δύο από τα παλιότερα πέτρινα γεφύρια της περιοχής, αυτό της Αγιά Σωτήρας ή Σβόλιανης και εκείνο της Μόρφης ή αλλιώς Τσούκας.
Χάνεται και το δάσος
Την εγκατάλειψη της εκκλησίας από τους αρμόδιους φορείς, αλλά και την υπερβολική υλοτομία στα παρθένα δάση της περιοχής καταγγέλλει και η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης. Τα μέλη της οργάνωσης, τα οποία «χτενίζουν» την περιοχή _ υλοποιούν μαζί με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας το πρόγραμμα «Πίνδος» για την ανάδειξη και δημιουργία με ήπιες παρεμβάσεις δικτύου ορειβατικών και περιπατητικών μονοπατιών _ παρατήρησαν έντονη ξύλευση.
Όπως λέει το μέλος της Κίνησης κ. Αναστάσιος Κοπανίδης «το δάσος στην περιοχή του Άνω Βοΐου αποτελεί έναν από τους πιο δασωμένους τόπους της Ελλάδας με φυτοκάλυψη που φθάνει το 80%. Αποτελεί συνέχεια προς βορά του Εθνικού Δρυμού της Πίνδου. Είχαμε πολλές καταγγελίες από τους κατοίκους των γύρω χωριών. Η υλοτομία είναι κάτι παραπάνω από υπερβολική. Πλήθος εργολάβων από όλη τη χώρα ξυλεύουν το βουνό».
Όπως επισημαίνει η περιοχή αποτελεί βιότοπο για την καφέ αρκούδα, τον λύκο αλλά και άλλα είδη άγριας πανίδας. «Η εντατική ξύλευση απειλεί να καταστρέψει και τις πηγές. Όπως εκείνη της »Φτέρης» στην κορυφή του Αϊ-Λιά, η οποία υδροδοτεί εδώ και πολλά χρόνια τα χωριά Πεντάλοφος και Βυθός, ενώ αποτελεί και σημαντικό τροφοδότη του ποταμού και της τεχνητής λίμνης του Πραμόριτσα. Έντονη ήταν επίσης η υλοτόμηση στην περιοχή Νιρικήτα και στην ευρύτερη περιοχή του μοναστηρίου της Αγίας Τριάδος», αναφέρει ο κ. Κοπανίδης.
Τελικά, σύμφωνα με τον κ. Κοπανίδη, μετά τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων και τις δράσεις της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης, «η υλοτόμηση αυτή τη στιγμή έχει σταματήσει αν και η ζημιά είναι ήδη μεγάλη».