Η λιτή ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος για το ταμείο του δημοσίου που μέσα στο 2011 – στο τέλος Αυγούστου – ήταν μείον 18,6 δισ. ευρώ αποκαλύπτει τον εκτροχιασμό της οικονομικής πολιτικής από τους στόχους του μνημονίου και την αιτία που λειτούργησε ως «πυροκροτητής» των δραματικών εξελίξεων των τελευταίων ημερών.
«Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2011 το ταμειακό έλλειμμα της κεντρικής διοίκησης ανήλθε σε 18,6 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 15,6 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Κατά την περίοδο αυτή τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκαν σε 31,09 δισ. ευρώ, από 32,8 δισ. ευρώ πέρυσι. Όσον αφορά τις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, αυξήθηκαν σε 47,8 δισ. ευρώ, έναντι 43,5 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2010» ανακοίνωσε η κεντρική τράπεζα παρουσιάζοντας έτσι την πραγματική εικόνα της ελληνικής οικονομίας που έχει βυθιστεί στην ύφεση, εξοφλεί τα δάνεια που λήγουν με τα δάνεια του μηχανισμού στήριξης αλλά το κυριότερο χρειάζεται νέα δάνεια για να πληρώνει ένα μέρος των μισθών και των συντάξεων.
Ο εκτροχιασμός του προυπολογισμού παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε δόσεις – στην αρχή του έτους (αυξήσεις ΦΠΑ, ειδικών φόρων στα καύσιμα, τα ποτά και τα τσιγάρα και περικοπές μισθών και συντάξεων) αλλά και στις αρχές Ιουλίου (νέες περικοπές μισθών και επιδομάτων στο δημόσιο σε συνδυασμό με το «ψαλίδισμα» των κοινωνικών επιδομάτων) – αποκαλύπτει ότι κάτι δεν πήγε καλά.
Η τρόικα που ασφαλώς είναι συνυπεύθυνη για την «ανατίναξη» του μνημονίου αφού απέτυχε σε όλες τις προβλέψεις – υποθέσεις του βασικού σεναρίου εξόδου από την κρίση (το βάθος της ύφεσης, το ύψος της ανεργίας αλλά και στην ελαστικότητα των εσόδων μετά τις παρεμβάσεις λιτότητας που επιχείρησε), αναζήτησε συστηματικά τις αιτίες του εκτροχιασμού που ο μέχρι πρότινος επικεφαλής της κ. Πόουλ Τόμσεν θα κληθεί να παρουσιάσει στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ αύριο Τετάρτη στην Ουάσιγκτον.
Στον έλεγχο (monitoring) που έγινε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου αποκαλύφθηκε ότι αν συνεχιστεί η δημοσιονομική πορεία με την ίδια «ταχύτητα» τότε το έλλειμα ως το τέλος του έτους θα αγγίξει το έλλειμα του 2010 που διαμορφώθηκε στα 24,5 δισ. ευρώ όταν ο στόχος που καλείται να επιτύχει η κυβέρνηση είναι 17,5 δισ. ευρώ! Και ασφαλώς η απόσταση από αυτή την αφετηρία για τη μείωση του ελλείματος κάτω από τα 15 δισ. ευρώ το 2012 θα ήταν μεγαλύτερη.
Γιατί πέσαμε έξω
Η κυβέρνηση προβάλει ως επιχείρημα της αποτυχίας της τη μείωση των φορολογικών εσόδων από τη βαθειά ύφεση. Στο σκέλος των εσόδων όμως διαπιστώθηκε ότι η βασική αιτία της απόκλισης ήταν οι επιστροφές φόρων ύψους 1,2 δισ. ευρώ στους φορολογούμενους που εμφάνισαν στην εφορία αποδείξεις αγοράς αγαθών και υπηρεσιών ως και 30.000 ευρώ ο καθένας(!) ποντάροντας στο γεγονός ότι ποτέ η εφορία δεν πρόκειται να τους ελέγξει και δεύτερος λόγος η αποτυχία των μηχανισμών του υπουργείου Οικονομικών και εγγράψουν έστω και ένα ευρώ παραπάνω έσοδα από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.
Ετσι κρίθηκε αναγκαία η επιβολή έκτακτης εισφοράς στα εισοδήματα, τα ΙΧ μεγάλου κυβισμού, τα σκάφη και τις πισίνες που πληρώνουμε τώρα.
Και 24.000 προσλήψεις
Στο σκέλος των δαπανών η κυβέρνηση προβάλει ως επιχείρημα της αύξησης τους τις αυξημένες επιχορηγήσεις πρός τον ΟΑΕΔ και τα ασφαλιστικά ταμεία κατά ένα δισ. ευρώ πέραν των προβλέψεων λόγω του κύματος ανεργίας και των συνταξιοδοτήσεων.
Ομως η πραγματική αποτυχία της περικοπής των δαπανών αποτυπώθηκε στο κονδύλι της μισθοδοσίας στο δημόσιο το οποίο περιορίστηκε κατά 3,8% ή κατά 502 εκατ. ευρώ ως το τέλος Ιουλίου που υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία.
Πώς όμως έγινε αυτό όταν οι αποδοχές στο δημόσιο μειώθηκαν κατά 8% από τις περικοπές επιδομάτων, την κατάργηση του Δώρου Πάσχα και επιδόματος καλοκαιρινής αδείας που ισοδυναμούν με ένα μισθό ή 7% των συνολικών αποδοχών και την αποχώρηση 34.000 υπαλλήλων κατά το 2010. Αυτοί συνταξιοδοτήθηκαν, αυξάνοντας το αντίστοιχο κονδύλι των συντάξεων κατά 4,2% ή 261 εκατ. ευρώ.
Αυτό που αποκαλύφθηκε είναι ότι η κυβέρνηση – στην η κεντρική διοίκηση – προσλήφθηκαν 16.000 νέοι υπάλληλοι συμπεριλαμβανομένων 1300 υπαλλήλων της πρώην Ολυμπιακής που απορρόφθηκαν από τα υπουργεία. Αν η κυβέρνηση ακολουθούσε, όπως είχε δεσμευθεί, τον κανόνα «5 αποχωρήσεις – 1 πρόσληψη», ο αριθμός των νεοπλροσληφθέντων θα έπρεπε να είχε συγκρατηθεί χαμηλότερα από τα 7.000 άτομα.
Τι συνέβη όμως;
Το 2011, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, έγιναν μέχρι το τέλος Ιουλίου 8.300 προσλήψεις εκ των οποίων 1500 μετατάξεις από τους συγκοινωνιακούς φορείς και 250 άτομα από φορείς που καταργήθηκαν. Εφέτος, όμως, ισχύει όπως όλοι θυμούνται, ο κανόνας «10 αποχωρήσεις – 1 πρόσληψη». Αρα, θα πρέπει να φύγουν από το Δημόσιο, 83.000 άτομα.
Στους καταλόγους που η κυβέρνηση οφείλει να δώσει στη δημοσιότητα ενόψει της εφαρμογής του μέτρου της εργασιακής εφεδρείας – δηλαδή της προετοιμασίας απολύσεων στο δημόσιο που επιβάλει τώρα διά ροπάλου η τρόικα – ασφαλώς δεν περιλαμβάνονται οι τοποθετήσεις γενικών και ειδικών γραμματέων και των μετακλητών υπαλλήλων που έχουν τοποθετηθεί εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ στα γραφεία τους.
Ο αριθμός παραμένει άγνωστος…
Μέχρι πότε έχουμε λεφτά;
Κατόπιν αυτών των διαπιστώσεων, η τρόικα αποχώρησε, η καταβολή της έκτης δόσης των 8 δισ. ευρώ «πάγωσε», στην κυβέρνηση επικράτησε πανικός που οδήγησε στην ανακοίνωση της άμεσης εφαρμογής του ενιαίου μισθολογίου που προβλεπόταν στο μνημόνιο από το Μάιο του 2010 και της επιβολής φορολογίας των ακινήτων.
Η κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι «λεφτά, πλέον, δεν υπάρχουν».
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Φιλ. Σαχινίδης ερωτηθείς χθες «μέχρι πότε έχουμε λεφτά» απάντησε:
«Θα προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε την ρευστότητα για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου, όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μπορούμε».
Και στις επίμονες ερωτήσεις των συναδέλφων του Mega «δηλαδή για πόσες μέρες» είπε την αλήθεια:
«Σίγουρα και τον Οκτώβριο έχουμε αυτή τη δυνατότητα να πληρώνουν μισθούς και συντάξεις».
Είναι αυτοί οι «δυό κολασμένοι μήνες» για τους οποίους μίλησε ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλος στην έδρα του, στη Θεσσαλονίκη, όπου αναγκάστηκε να χαλάσει ακόμη και παράδοση δεκαετιών όπου ο εκάστοτε πρωθυπουργός ανακοίνωνε κάτι ευχάριστο (με εξαίρεση τον κ. Κ. Καραμανλή όταν το 2009 είχε αποφασίσει να παραιτηθεί από την εξουσία) που η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να διασφαλίσει ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί το κράτος χωρίς να αντιμετωπίσει προβλήματα χρηματοδότησης.
Σ΄αυτό το διάστημα θα κριθούν όλα. Αν οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ συνεχίσουν να μας βοηθούν με τις επόμενες δόσεις του μνημονίου, αν θα υπάρξει το δεύτερο πακέτο βοήθειας για την Ελλάδα που αποφασίστηκε στις 21 Ιουλίου ή θα διακοπεί οριστικά η χρηματοδότηση μας από το εξωτερικό και θα οδηγηθούμε σε μια «συντεταγμένη χρεοκοπία» που είναι και η νέα φράση που θα μας συνοδεύει στην καθημερινή μας ζωή και προσπάθεια να βγούμε από το αδιέξοδο.
