Ξεδιψάνε μικρά και μεγάλα νησιά

Προς οριστική λύση οδεύει πλέον το οξύ πρόβληµα της λειψυδρίας στα µικρά νησιά του Αιγαίου, αλλά και το πρόβληµα της υδρευτικής αναρχίας που επικρατεί σε νησιά, όπως π.χ. η Λευκάδα, τα οποία διαθέτουν φυσικούς υδάτινους πόρους αλλά ως σήµερα δεν µπορούσαν να τους διαχειριστούν σωστά.

Πριν από περίπου 10 ηµέρες η ΕΥ∆ΑΠ ίδρυσε την κατά 100% θυγατρική της εταιρεία ΕΥ∆ΑΠ Νήσων ΑΕ µε σκοπό να διαχειριστεί δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης στα ελληνικά νησιά, αλλά και σε παράκτιες περιοχές σε εθελοντική βάση.

Ηδη στο σχήµα έχουν ενταχθεί µε αποφάσεις των δηµοτικών συµβουλίων τους η Λευκάδα και η Σίκινος, ενώ « ένα βήµα πριν από την οριστική συµφωνία βρίσκονται η Νάξος, τα Κουφονήσια, η Ηρακλειά, η ∆ονούσα, η Σχοινούσα, η Υδρα, το Αγκίστρι, οι Λειψοί, η Χάλκη στα ∆ωδεκάνησα και η Ελαφόνησος στη Λακωνία», όπως λέει στο «Βήµα της Κυριακής» ο διευθύνων σύµβουλος της ΕΥ∆ΑΠ κ. Ν. Μπάρδης, και σε διαπραγµατεύσεις βρίσκονται η Σαντορίνη και η Κεφαλλονιά.

Το δράµα της λειψυδρίας των πανέµορφων αλλά άνυδρων ελληνικών νησιών περιγράφει µε τον πιο γλαφυρό τρόπο ο δήµαρχος της Σικίνου κ. Ι. Συρίγος µιλώντας προς «Το Βήµα». «Στο νησί φέρνει νερό µια υδροφόρα από το Λαύριο. Ο ιδιοκτήτης της υδροφόρας το έχει µονοπώλιο και φυσικά είναι πανάκριβος. Χρεώνει 10 ευρώ το κυβικό µέτρο µόνο τη µεταφορά του νερού, µε αποτέλεσµα κάθε χρόνο µόνο η µεταφορά να κοστίζει στο νησί µας πάνω από 200.000 ευρώ. Σε ένα νησί όπως η Σίκινος, µε περίπου 260 κατοίκους τον χειµώνα, η µεταφορά του νερού κοστίζει σχεδόν 900 ευρώ ανά κάτοικο. Επιπλέον» προσθέτει ο ίδιος «µεγάλες ποσότητες χάνονται µυστηριωδώς στον δρόµο, µε αποτέλεσµα να παραλαµβάνουµε πολύ λιγότερες ποσότητες νερού από αυτές που πληρώνουµε. Το καλοκαίρι το πρόβληµα είναι οξύτατο, αλλά πιστεύουµε ότι θα το λύσουµε µε την ένταξή µας στο νέο σχήµα» εκτιµά ο δήµαρχος Σικίνου. Αλλά και σε ένα νησί που δεν αντιµετωπίζει πρόβληµα επάρκειας υδάτων η κατάσταση δεν είναι καλύτερη, λόγω της διαχειριστικής αναρχίας που επικρα τεί. Ο δήµαρχος Λευκάδας κ. Κ. Αραβανής επισηµαίνει ότι «η Λευκάδα δεν έχει πρόβληµα τροφοδοσίας στο νερό, αφού υδρεύεται από τον ποταµό Λούρο µε πεντακάθαρα νερά. Ο Λούρος φέρνει νερό σε ένα µεγάλο αντλιοστάσιο της Λευκάδας, το οποίο στη συνέχεια διανέµεται σε όλο το νησί. Από ‘κεί και πέρα όµως», σύµφωνα µε τον ίδιο, «επικρατεί ένα τεράστιο διαχειριστικό χάος στο νερό, µε αποτέλεσµα ο δήµος να µην µπορεί να πάρει ανάσα. Το δίκτυο παραµένει ασυντήρητο, µε συνεχείς βλάβες και πτώση της πίεσης του νερού, ενώ όποιος χτίζει µια καινούργια οικοδοµή µπορεί να µπει αυθαίρετα στο υδρευτικό δίκτυο, να συνδέσει το σπίτι του µε όσους σωλήνες θέλει ο ίδιος, χωρίς καθόλου προδιαγραφές, και εν τέλει να µην το δηλώσει πουθενά και να µην πληρώσει ποτέ κανέναν λογαριασµό νερού» προσθέτει ο κ. Αραβανής.

Είναι φανερό ότι η κακή κατάσταση που επικρατεί στους υδάτινους πόρους σχεδόν στη µισή Ελλάδα οφείλεται σε λανθασµένες επιλογές αλλά και σε µικροσυµφέροντα, τα οποία ως τώρα εµπόδιζαν τις τοπικές κοινωνίες να έχουν πρόσβαση σε σωστή υδροδότηση, σε σύγχρονη αποχέτευση και σε ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Η συνεργασία της ΕΥ∆ΑΠ µε την Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπως εκτιµά ο δήµαρχος Λευκάδας, «θα δηµιουργήσει νέες υποδοµές σε δίκτυα, σωστές γεωτρήσεις και σύγχρονο αποχετευτικό δίκτυο µε εκµετάλλευση των υφιστάµενων βιολογικών καθαρισµών και δηµιουργία νέων µονάδων βιολογικής επεξεργασίας λυµάτων τρίτης γενιάς, από τις οποίες θα βγαίνει ποτιστικό νερό που θα ενισχύσει και τις αγροτικές καλλιέργειες».

Χαρακτηριστικά του χάους που επικρατεί είναι ότι, όπως λέει ο κ. Αραβανής, «κάθε χρόνο η Λευκάδα παίρνει από τον Λούρο 3,2 εκατ. κυβικά µέτρα νερού, από τα οποία µόλις 800.000 κυβικά καταγράφονται σε λογαριασµούς, ενώ οι λογαριασµοί που εισπράττονται τελικά αντιστοιχούν σε περίπου 200.000 κυβικά µέτρα νερού µόνο. Τα υπόλοιπα 3 εκατ. κυβικά είτε χάνονται στον δρόµο είτε δεν καταγράφονται καν»!

Oι αντιδράσεις δεν είναι λίγες για την επέκταση της ΕΥ∆ΑΠ και σύµφωνα µε πληροφορίες του «Βήµατος» ήδη κάποιοι ιδιοκτήτες υδροφόρων πλοίων έχουν στείλει προφορικά τελεσίγραφα στους δηµάρχους µικρών νησιών ώστε να µην προσχωρήσουν στην ΕΥ∆ΑΠ Νήσων, διαφορετικά απειλούν να σταµατήσουν άµεσα να τους τροφοδοτούν. «Κρύβονται µεγάλα οικονοµικά συµφέροντα πίσω από τις αντιδράσεις, αλλά για εµάς προέχει το συµφέρον του νησιού µας» λέει ο δήµαρχος Σικίνου κ. Συρίγος.

Πολλοί δήµαρχοι όµως διστάζουν να µπουν στο σχήµα, εκτιµώντας ότι σύντοµα οι τιµές του νερού θα εκτοξευθούν. «Είναι εντελώς λάθος» λέει ο κ. Μπάρδης, διευθύνων σύµβουλος της ΕΥ∆ΑΠ. Οπως εξηγεί, «η τιµή του νερού από ‘δώ και πέρα θα διαµορφώνεται µε έναν αλγόριθµο που θα υπολογίζει συγκεκριµένους συντελεστές βαρύτητας. Ακόµη και αν η εταιρεία ιδιωτικοποιηθεί, ο αλγόριθµος θα ισχύει υποχρεωτικά, άρα δεν θα υπάρχουν σηµαντικές αυξήσεις. Η τιµή είναι δεδοµένη µε τον αλγόριθµο και δεν αλλάζει. Η ΕΥ∆ΑΠ» συνεχίζει ο ίδιος «εισπράττει τον µήνα από το µέσο νοικοκυριό της Αττικής περίπου 10-12 ευρώ για ύδρευση και αποχέτευση, στέλνοντας φυσικά τρίµηνους λογαριασµούς. Παράλληλα αυτή τη στιγµή στην εταιρεία κάνουµε αναλυτική µελέτη χρεώσεων ακριβώς επειδή έχουµε επάρκεια νερού, ώστε να µην ανεβαίνει υπερβολικά η χρέωση για κάποιον που πιθανόν καταναλώνει µεγάλες ποσότητες για ένα διάστηµα» επισηµαίνει ο κ. Μπάρδης.

Μήπως όµως η ΕΥ∆ΑΠ θα έχει µεγάλες ζηµιές µε την ανάµειξή της στα νησιά; «∆εν υπάρχει τέτοια περίπτωση, αφού το κόστος θα έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, και µάλιστα σε λογικές τιµές» λέει ο διευθύνων σύµβουλος της εταιρείας. «Εξάλλου» προσθέτει «θα συνδυάσουµε την υδροδότηση των νησιών µε βιολογικούς καθαρισµούς και εγκαταστάσεις αφαλάτωσης, µε το αφαλατωµένο νερό να είναι πόσιµο, και µάλιστα σε τιµή γύρω στο 1 ευρώ ανά κυβικό µέτρο, ώστε να µη γίνουν αυξήσεις». Πάντως στόχος του σχεδίου είναι να επιτευχθεί µεγάλη οικονοµία στο νερό µε άµεσο αποτέλεσµα την άνοδο του υδροφόρου ορίζοντα και τη βελτίωση του περιβάλλοντος. «Σήµερα το 80% του νερού που χρησιµοποιείται πηγαίνει στην αποχέτευση και εµείς θα το κάνουµε να επαναχρησιµοποιείται για αγροτικές δουλειές. Η χρήση φθηνού ποτιστικού νερού θα ζωντανέψει τη µικρή αγροτική παραγωγή στα νησιά, η οποία σήµερα έχει σχεδόν βυθιστεί» επισηµαίνει ο κ. Μπάρδης.