Ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές η «μάχη της Τρίπολης» δεν έχει ακόμη τελειώσει: οι οδομαχίες συνεχίζονται, με τους αντάρτες να αναζητούν τον Μοαμάρ Καντάφι στα αμέτρητα τούνελ της λιβυκής πρωτεύουσας, στη Σύρτη ή στη Σέμπα. Οσο ο συνταγματάρχης και οι γιοι του παραμένουν ασύλληπτοι, βέβαια, ο εξάμηνος «μίνι εμφύλιος», το πιο ματωμένο παιδί της «αραβικής άνοιξης», δεν έχει τελειώσει. Αυτό όμως διόλου δεν εμποδίζει τους αντικαθεστωτικούς να πανηγυρίζουν στην Πράσινη Πλατεία ποδοπατώντας τα σύμβολα της «Τζαμαχιρίας», ούτε σταματά τους νέους άρχοντες της χώρας, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, να ετοιμάζουν κιόλας τις βαλίτσες τους για τη μετακόμιση από τη Βεγγάζη στην Τρίπολη. Αν και ο πραγματικός θριαμβευτής δεν είναι βέβαια οι ρακένδυτοι «στρατιώτες» με τις σαγιονάρες και τα Καλάσνικοφ αλλά οι γραβατωμένοι σύμμαχοι-προστάτες του ΝΑΤΟ, και ιδίως οι Αγγλογάλλοι, χωρίς την πολυμέτωπη «υποστήριξη» των οποίων (με όπλα, συμβούλους, χρήματα, διπλωματική πίεση, και φυσικά χιλιάδες βόμβες που πέφτουν την κατάλληλη στιγμή από τον ουρανό στα κεφάλια των κανταφικών) τίποτε από όλα αυτά δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί.
Οι αναλυτές της «Συμμαχίας των Προθύμων» ξέρουν ότι τα πανηγύρια δεν θα κρατήσουν πολύ, είτε εξουδετερωθεί άμεσα ο Καντάφι είτε όχι. Πολύ προτού φθάσουν οι αντάρτες στην Τρίπολη εκδηλώθηκαν κιόλας οι πρώτες βαθιές ρωγμές τόσο στην «Ανατολική Συμμαχία» των ανταρτών- για να θυμηθούμε την αντίστοιχη «Βόρεια Συμμαχία» του Αφγανιστάν, που έκανε πριν από δέκα χρόνια την ίδια δουλειά για τη Δύση εναντίον των Ταλιμπάν- όσο και στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Ποιος θα αναλάβει τα κρίσιμα πόστα; Ποιος θα μοιράσει το πετρέλαιο και το γκάζι της Λιβύης; Ποια «κακά» συμβόλαια «συνεκμετάλλευσης» του παρελθόντος θα ακυρωθούν και τίνος εθνικότητας μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες θα αντικαταστήσουν τους χαμένους; Σε τι ποσοστό θα «ανταμειφθούν» Αγγλοι, Γάλλοι, Αμερικανοί κ.ά. για τη στήριξή τους και πόσο θα πληρώσουν την πιο «εχθρική» στάση τους οι Ρώσοι και οι Κινέζοι;
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Λιβύη τα τελευταία χρόνια ήταν 17η στον κατάλογο των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, η τρίτη μεγαλύτερη στην Αφρική, ενώ διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου στη Μαύρη Ηπειρο. Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα λιβυκά κοιτάσματα ενέργειας για την ΕΕ, η οποία απορροφά το 85% των πετρελαϊκών εξαγωγών της. Αυτό σημαίνει ότι η Λιβύη εξισορροπεί σε έναν βαθμό την πολιτικά επικίνδυνη για πολλούς Ευρωπαίους ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία του Πούτιν. Ενας λόγος παραπάνω για να επικρατήσει το ταχύτερο η σταθερότητα και να ελεγχθεί πλήρως ο ενεργειακός τομέας, ώστε το φτηνό πετρέλαιο να φρενάρει κάπως τη νέα οικονομική ύφεση, την οποία όλοι φοβούνται, και να τροφοδοτήσει την ανάκαμψη, όταν έρθει.
Ωστόσο η βιαστική αναγνώριση από τις περισσότερες μεγάλες δυτικές δυνάμεις του Μεταβατικού Συμβουλίου ως νόμιμης κυβέρνησης της χώρας δεν αρκεί για να τερματίσει την αστάθεια. Κανένας δεν ξέρει ακόμη αν το αναγνωρίζουν ως κυβέρνηση και οι αντάρτες που έχουν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεύουσας και της χώρας. Ο πραγματικός εφιάλτης των Ευρωπαίων, και όχι μόνο, «παρεμβατιστών»- παλαιότερα τους έλεγαν απλώς ιμπεριαλιστές και ακόμη παλαιότερα αποικιοκράτες- είναι ότι τον εμφύλιο Κυρηναϊκής και Τριπολίτιδας θα αντικαταστήσει τώρα ένα πιο χαοτικό περιβάλλον συγκρούσεων μεταξύ των ετερόκλητων φυλών.
Και αν η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι ΗΠΑ σπεύδουν να συμβάλουν, όπως λένε, στον «εκδημοκρατισμό της Λιβύης» με χρήματα και τεχνογνωσία, πόσους άραγε καθησυχάζει αυτή η διαβεβαίωση; Ξεχνά κανείς τι προηγήθηκε στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, μετά την υποβοηθούμενη «απελευθέρωση» από τον Σαντάμ και τους Ταλιμπάν, αντίστοιχα;
Η κατάσταση είναι ήδη έκρυθμη. Η άγρια δολοφονία του αρχιστρατήγου των ανταρτών (και ηγετικής μορφής της επανάστασης του 1969, δίπλα τότε στον Καντάφι) Αμπντούλ Φατάχ Γιουνές πριν από λίγες εβδομάδες λίγο έλειψε να οδηγήσει σε έναν νέο «εμφύλιο μέσα στον εμφύλιο»! Οι πληροφορίες θέλουν τους φονιάδες να βασάνισαν τον στρατηγό μέχρι θανάτου και μετά να έκαψαν το πτώμα. Το σημαντικότερο είναι όμως ότι ο στρατηγός απήχθη κατόπιν εντολών του Συμβουλίου, που είχε εκδώσει και επίσημο ένταλμα για τη σύλληψή του. Και ολόκληρη η Βεγγάζη βοά ότι πίσω από τον αδόκητο θάνατο του Γιουνές κρύβονται ανώτεροι αξιωματούχοι του Συμβουλίου, που ήθελαν να βγάλουν έναν δημοφιλή και κυρίως… αληθινό επαναστάτη από τη μέση. Γι΄ αυτό άλλωστε πιστεύεται ότι το Συμβούλιο απέλυσε όλο το προσωρινό υπουργικό συμβούλιο για να αποσείσει τις δικές του ευθύνες, επειδή δεν κινήθηκε πειστικά για να εξιχνιάσει τη δολοφονία.
Η ισχυρή φυλή Ομπεϊντί, από όπου καταγόταν ο στρατηγός, η οποία απαιτεί να βρεθούν οι δολοφόνοι και κυρίως οι αυτουργοί- κάτι που ως τώρα δεν έγινε. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι αντάρτες στη Μιζουράτα, που έδωσαν μία από τις σκληρότερες μάχες του πολέμου, σήκωσαν ήδη δικό τους «μπαϊράκι» δηλώνοντας ότι δεν προτίθενται να υπακούσουν σε διαταγές του Συμβουλίου.
Η πικρή αλήθεια είναι λοιπόν ότι το Μεταβατικό Συμβούλιο, η διεθνώς αναγνωρισμένη «κυβέρνηση» των εξεγερμένων, δεν έχει καμία νομιμοποίηση πέραν της Κυρηναϊκής. Στους κόλπους της άλλωστε ξεχωρίζουν ουκ ολίγοι πρώην υπουργοί και αξιωματούχοι του καθεστώτος Καντάφι, που εγκατέλειψαν έγκαιρα το βυθιζόμενο κανταφικό σκάφος για να βρουν μια θέση κάτω από τον ήλιο του ΝΑΤΟ. Γύρω τους έχει αναπτυχθεί μια πανσπερμία μαχητών με πολύ διαφορετικά συμφέροντα: άραβες εθνικιστές, φανατικοί ισλαμιστές, αλλά και δεκάδες πολιτοφυλακές των φυλών, συμμορίες με βαρύ οπλισμό, μισθοφόροι.
Ο φόβος της «σομαλοποίησης» της Λιβύης, της διάλυσής της σε ένα ψηφιδωτό φυλών και συμφερόντων, όπου ο κάθε πολέμαρχος θα ελέγχει με τους άνδρες του μια λεωφόρο, μια επαρχιακή πόλη ή μια πετρελαιοπηγή, είναι υπαρκτός.
Οι εικόνες από τον αντάρτικο στρατό που κατέλαβε την Τρίπολη είναι το λιγότερο αποκαρδιωτικές, αφού στην ουσία πρόκειται για ένα ετερόκλητο ασκέρι νεαρών ντυμένων με βερμούδες και σαγιονάρες, αλλά οπλισμένων με σύγχρονα όπλα και αντιαρματικά. Πολλοί σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν από καθαρή άγνοια και έλλειψη εκπαίδευσης, ενώ εκατοντάδες είναι και οι παράπλευρες απώλειες μαχητών και αμάχων από τα… χειρουργικά, όπως πάντα, πλήγματα του ΝΑΤΟ. Αντίθετα, οι στρατιώτες και οι μισθοφόροι του Καντάφι ήταν σε γενικές γραμμές μια οργανωμένη και πειθαρχημένη δύναμη, με βαρύ οπλισμό (άρματα μάχης, πυραύλους και επαγγελματίες αξιωματικούς). Πώς νίκησαν λοιπόν οι αντάρτες; Η απάντηση είναι απλή: Χάρη στις βόμβες και στους πυραύλους που έπεφταν από τον ουρανό. Χωρίς την αεροπορική υποστήριξη του ΝΑΤΟ δεν υπήρχε περίπτωση οι… κατσαπλιάδες να τα βγάλουν πέρα με τους εμπειροπόλεμους στρατιωτικούς και τους αιμοχαρείς μισθοφόρους του Καντάφι. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, τα συμμαχικά αεροσκάφη και ελικόπτερα πραγματοποίησαν την τελευταία εβδομάδα 7.000 πτήσεις πάνω από τη Λιβύη πλήττοντας κάθε σχηματισμό κανταφικών δυνάμεων και αχρηστεύοντας τον βαρύ οπλισμό τους. Αν και το συνολικό «μπάτζετ» του πολέμου, από πλευράς συμμαχίας, λέγεται ότι δεν ξεπέρασε το 1 δισ. δολάρια, φαίνεται πως το ποσό αυτό δεν πήγε χαμένο.
Από εκεί και πέρα, σίγουρα έπαιξε ρόλο η κόπωση των κανταφικών δυνάμεων, που μετά από έξι μήνες αγώνα είχαν χάσει το ηθικό τους και λογικά όσο έσφιγγε ο κλοιός είχαν αρχίσει να σκέφτονται πώς θα σώσουν το τομάρι τους, καθώς και ο αιφνιδιασμός της «πέμπτης φάλαγγας» των ανταρτών και ο αιφνίδιος ξεσηκωμός των «εν υπνώσει» ανταρτικών ομάδων μέσα στην Τρίπολη, που τσάκισε το αξιόμαχο των κυβερνητικών και σίγουρα βάρυνε στην τελική έκβαση της μάχης.
Οπως φαίνεται, το κάλεσμα για την εμπλοκή των τριπολιτών ανταρτών στη μάχη της Τρίπολης συντονίστηκε από τη Βεγγάζη και το ΝΑΤΟ και εκδηλώθηκε το Σάββατο, μετά το «συνθηματικό» κήρυγμα των μουεζίνηδων από τα τζαμιά της πόλης – ενώ, όπως προκύπτει, πήραν μέρος και επίλεκτοι κομάντος της βρετανικής SΑS, αλλά και άλλων χωρών. Πάντως στην πόλη επικρατεί έντονη φημολογία ότι, εκτός από τον καλό συντονισμό, ο αιφνιδιασμός πέτυχε και λόγω της προδοσίας ανώτατων αξιωματικών του Καντάφι που… άφησαν ανοιχτή την «Κερκόπορτα» της πόλης για να δράσουν οι αντικαθεστωτικοί.
Επίσης, παρά το κάθε άλλο παρά πειθαρχημένο παρουσιαστικό των ανταρτών, μεγάλο ρόλο φαίνεται ότι έπαιξε ο συνεχής συντονισμός των χερσαίων δυνάμεων από το ΝΑΤΟ, με τη χρήση ιπτάμενων ραντάρ και δορυφορικών φωτογραφιών για τις κινήσεις των στρατευμάτων, αλλά και η μεταφορά ισχυρών μονάδων στην Τυνησία, από όπου άνοιξαν δεύτερο μέτωπο και ανάγκασαν τους κανταφικούς να υποχωρήσουν από την οχυρωμένη μεθόριο προς την Τρίπολη. Η νέα κυβέρνηση της Τυνησίας με αυτόν τον τρόπο «εκδικήθηκε» τον Καντάφι, που είχε υποστηρίξει τον έκπτωτο συνάδελφό του δικτάτορα Μπεν Αλι κατά την πρόσφατη επανάσταση.
Ενα είναι σίγουρο: αναγκασμένοι να υποχωρούν συνεχώς από τον Μάρτιο, όταν το μπαράζ βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ ανέκοψε την πανεύκολη προέλασή τους ως τις πύλες της Βεγγάζης, οι κανταφικοί βρέθηκαν ουσιαστικά «στριμωγμένοι» στην Τρίπολη, με όλον τον κόσμο- κυριολεκτικά- εναντίον τους. Ετσι, όταν ο συνταγματάρχης τους διέταξε να μετατρέψουν την πόλη σε… Στάλινγκραντ και να πεθάνουν πολεμώντας, οι περισσότεροι προτίμησαν να πετάξουν τα όπλα και να φύγουν.
Τα ερείπια που άφησε πίσω του ο πόλεμος και οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί πρέπει τώρα να ανοικοδομηθούν, και τα πετρελαϊκά συμβόλαια να μοιραστούν ξανά. Η Βρετανία ανακοίνωσε αμέσως ξεπάγωμα των λιβυκών κεφαλαίων για να βοηθήσει τους αντικαθεστωτικούς να επαναφέρουν την τάξη. Ωστόσο η μεγαλύτερη κόντρα είναι ανάμεσα στη Γαλλία τουΝικολά Σαρκοζί, που από την πρώτη στιγμή επεδίωξε να αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή της «απελευθέρωσης», και στις Ηνωμένες Πολιτείες, που για πρώτη ίσως φορά δεν διεκδίκησαν την πρωτοκαθεδρία στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ο ιταλός πρωθυπουργόςΣίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος προσπάθησε ανεπιτυχώς να κρατήσει την ισορροπία ανάμεσα στον παλαιό του φίλο Καντάφι και στο ΝΑΤΟ, ανακοίνωσε ότι εντός των επόμενων ημερών θα συναντηθεί με τον ηγέτη των ανταρτών στην Ιταλία επιθυμώντας να διασφαλίσει τα συμβόλαια της ιταλικής πετρελαϊκής ΕΝΙ που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στη Λιβύη.
Η Γερμανία, η οποία κράτησε αρκετά αμφίρροπη στάση, προανήγγειλε τη συμμετοχή της στην ανοικοδόμηση. Αλλά και η Κίνα και η Ρωσία, οι οποίες ήταν αντίθετες στην επιχείρηση του ΝΑΤΟ (ουσιαστικά όμως την επέτρεψαν, αφού δεν άσκησαν βέτο στο αμφιλεγόμενο ψήφισμα 1973 του ΟΗΕ), έσπευσαν να αναγνωρίσουν τους αντάρτες μπαίνοντας στο παιχνίδι τής (επανα)διεκδίκησης των συμβολαίων του πετρελαίου, καθώς δεν θέλουν να πάθουν ξανά ό,τι έπαθαν στο Ιράκ όπου βρέθηκαν εκτός νυμφώνος.
«Σφήνα» στη μοιρασιά προσπαθεί να μπει όμως και η Τουρκία τουΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που δηλώνει έτοιμη να μεσολαβήσει για την επίτευξη διαρκούς ειρήνευσης- την ίδια στιγμή που το τουρκικό κράτος βομβαρδίζει την κουρδική μειονότητα με αεροπλάνα και πυροβολικό στη Νοτιοανατολική Τουρκία και στο Βόρειο Ιράκ. Αλλά και το σύνολο του αραβικού κόσμου στηρίζει τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις. Ο Αραβικός Σύνδεσμος δήλωσε «πλήρως αλληλέγγυος» στη νέα κυβέρνηση, ο Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης, η Τυνησία, η Μαυριτανία και το Μαρόκο συνεχάρησαν το Συμβούλιο για την επιτυχία της επανάστασης, ενώ η Αίγυπτος, το Κουβέιτ και η Παλαιστινιακή Αρχή αναγνώρισαν το Μεταβατικό Συμβούλιο ως νόμιμη κυβέρνηση.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
